نقد-و-بررسی-فیلم-سونی-ورس-madame-web-مادام-وب-مدم-خانم-عنکبوتی-دختران-اسپایدرگرل-spidergirl-اسپین-آف-انشعابی

باز هم سونی، باز هم یک اسپین آف جدید از دنیای مردعنکبوتی که هر چقدر فکر میکنیم دلیلی برای ساخته شدنش پیدا نمیکنیم!

مقالات زیر هم توصیه میشه:

ارجاعات، اشارات، نکات مخفی و ایستراگ (EASTER EGG) های فیلم "مادام وب"

همه آنچه می‌خواهید درباره فیلم "مادام وب" بدانید (معرفی شخصیت ها، خبیث فیلم، داستان، ارتباط با مرد عنکبوتی و ....)

10 اسپویل بزرگ فیلم "مادام وب" (MADAME WEB)

موشکافی: بررسی و تحلیل نخستین تریلر منتشر شده از فیلم "مادام وب" (MADAME WEB)

آیا قراره داستان فیلم "مادام وب" به "ترمیناتور" شباهت داشته باشه؟!

هشدار! این مقاله دارای اسپویلر است و داستان فیلم را لو میدهد.

درست مثل همه ی فیلم هایی که سونی بر اساس اسپایدرمن و دنیای او ساخته، این فیلم هم با لوگو و عبارت "In Association with Marvel" شروع میشه (یعنی "با مشارکت مارول"). ولی من میخوام بدونم مارول دقیقا چه مشارکتی در ساخت و ارائه این فیلم داشته؟ و دوست دارم بدونم آیا کسی از سازندگان فیلم به خودش زحمت داده که مشاوره یا نظری هرچند کوچک و کم اهمیت از مارول بگیره؟ چون انگار تلقی و درک سونی از "مشارکت" با چیزی که همه در ذهن دارند متفاوته و برای سونی، "مشارکت" یعنی فقط بیایی و شخصیت های عزیزت رو تحویل بدی و بری، بعد سونی هر بلایی میخواد سرشون بیاره!

نقد مادام وب

راستش رو بخواهید من به عنوان کسی که خودش رو یکی از بزرگترین هواداران مردعنکبوتی در جهان میدونه خیلی نسبت به این شخصیت حساسیت و احساس مالکیت میکنم و برام مهمه که چقدر وفادارانه به تصویر کشیده میشه. اما از مدتها پیش کاملا از بخش سینمایی سونی قطع امید کرده ام. قضیه به این فیلم های اصطلاحا سونی ورس (فیلم های "ونوم" و "موربیوس") مربوط نمیشه چون از قبل از شروع این مسخره بازی ها و سر فیلم "مردعنکبوتی شگفت انگیز 2" به این نتیجه رسیدم که سونی لااقل تو بخش فیلم های لایو اکشن اسپایدرمن فقط و فقط به کسب درآمد فکر میکنه تا کیفیت و راضی کردن هواداران. پس طبیعتا هیچ امیدی به موفقیت "مادام وب" نداشتم و تعجب هم کردم که اصلا چنین فیلمی قراره ساخته بشه چون وجودش برام توجیهی نداشت. تا اینکه رفته رفته جزئیاتی ازش بیرون اومد و اعتراف میکنم که به طور احتیاط آمیزی بهش علاقمند شدم.

بررسی فیلم madame web

یعنی از اونجایی که شایعه شد قراره داستانش شبیه به به "ترمیناتور 1" باشه و یکی از آینده بیاد و بخواد که پیتر پارکر را قبل از تولد نابود کنه تا هرگز بدنیا نیاد و یک قهرمان نشه و ... اگر یادتون باشه یه مقاله هم راجع بهش نوشتم (در اینجا). تا اینکه اولین تریلرها اومد که اونم عمدا جوری ساخته شده بود که همین چیزا رو تقویت کنه و در بررسی خودم در اینجا حتی احتمال دادم که شاید امثال "وارثان" تو فیلم مورد اشاره قرار بگیرن چون اونا هستن که دارن عنکبوتی های مختلف را در عالم شکار می‌کنند و دوست ندارند پیتر پارکر متولد بشه تا در آینده ارتش عنکبوتی را رهبری کنه و ... اما متاسفانه بازم سونی موفق شد گولم بزنه و امید واهی در من ایجاد کنه تا خیال کنم با طرح و نقشه ای عظیم و حماسی طرف هستیم که قراره طی چند فیلم مختلف به نتیجه برسه. خب پس الان و پس از تماشای فیلم میتونید تصور کنید که چه حالی دارم و چقدر به ایل و تبار سونی فحش آبدار میدم! چون داستان فیلم هیچ ربطی به این موضوعات نداره و سونی دوباره توقعات ما را به خاک و خون کشیده است!

دشمن مادام وب

یکی باید بره و از روسای احمق سونی بپرسه که چرا خیال کردند فیلمی با چنین داستان معمولی و کلیشه ای با حضور شخصیت های گمنام دنیای اسپایدرمن که خیلی ها حتی یک بارم اسمشون را نشنیده اند میتونه برای مخاطب عام و خاص جذابیت داشته باشه و چرا باید برای دیدنش بلیت بخرن برن سینما؟ چون ما قبلا نمونه های مشابه بهتری از "مادام وب" رو داشتیم (فیلم هایی مثل سری "ترمیناتور" یا حتی سری Final Destination). فیلم بانوی عنکبوتی

در حقیقت "مادام وب" تنها برگ برنده ی خود را برای جذب مخاطب تباه میکند. یعنی وقتی خبر ساخته شدن این فیلم بدست سونی منتشر شد چرا باید توجه یک هوادار اسپایدرمن همچون من رو به خودش جلب کنه؟ جواب: ارتباط احتمالی اش با پیتر پارکر و مرد عنکبوتی. ولی در عمل هیچ ارتباط معناداری بین مادام وب، دختران عنکبوتی و ازیکیل با اسپایدرمنی که میشناسیم برقرار نمیشه. یعنی "کَسی وِب" هیچ تاثیری چه به صورت دانسته یا ندانسته روی تولد پیتر پارکر ندارد و حتی بنظر نمی‌رسد که مری (مادر پیتر پارکر آینده) برایش اهمیت خاصی داشته باشد و تعاملی هم در این رابطه بین آنها شکل نمی‌گیرد.

مرد عنکبوتی مادام وب

این یعنی نویسندگان و سازندگان فیلم نتوانسته اند کاری کنند که قضیه ی تولد بزرگترین و مهم ترین عنکبوتی عالم یعنی پیتر پارکر طوری با اتفاقات فیلم تلاقی پیدا کنند که ذهن مخاطب را به خود درگیر و او را مشتاق تماشای قسمت های بعدی کند. پس سئوال اینجاست که اصلا چرا داستانک پیتر، مادرش و عمویش را در دل فیلم گنجانده اند؟ پاسخ: فقط برای الکی کنجکاو کردن من و شما! در حالی که نه تنها تهش هیچی واسمون نداره بلکه باعث میشه بیش از پیش به سونی بد و بیراه بگوییم!

فیلم دختر عنکبوتی

این در حالیه که کارگردان فیلم (اس. جی. کلارکسون) با کمال پررویی در مصاحبه ای گفته که "عدم ارتباط تنگاتنگ داستان با دنیای مردعنکبوتی برامون توفیق اجباری بود چون به ما آزادی داد تا داستان مستقل خودمون رو بسازیم"! یکی نیست بهش بگه همین داستان مستقلتون هم که گند زد بابا! ضمناً، تو و سونی اگه میتونستید و اجازه داشتید تا الان ده تا فیلم انشعابی از مردعنکبوتی مثل "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 3" اندرو گارفیلد و "مرد عنکبوتی 4" توبی مگوایر و ... ساخته بودید ولی هر کی ندونه من که میدونم طبق قراردادتون با دیزنی، در آن واحد فقط یک مرد عنکبوتی/پیتر پارکر میتونه تو فیلم های لایو اکشن حضور داشته باشه. پس بهتره حرف زیادی نزنید و برید سراغ ساختن پروژه هایی مثل "کریون شکارچی"، "ال موئرتو"، "شش خبیث" و ... تا بلکه یه پولی به جیب بزنید.

جولیا

از جنبه های اقتباسی و داستانی "مادام وب" که بگذریم، می‌رسیم به جنبه های فنی و سینمایی که متاسفانه در این بخش ها فیلم حسابی میلنگه. به طور مثال، دیالوگ های فیلم عمدتا افتضاح هستند و اکثرا فقط قراره به طور تابلو و ضایعی وقایع داستان را شرح بدن. در حالی که دیالوگ باید در خدمت قصه باشه و به طور زیرپوستی داستان رو همراهی کنه و شخصیت ها رو شرح و بسط بده. ولی اینجا انگار عمدا جوری نوشته شده اند تا خوراک "میم" (meme) باز ها تامین بشه! یا مثلا شخصیت های اصلی داستان همگی تک بُعدی هستند. درسته که شاید شخصیتی همچون متی فرانکلین در دنیای کمیک هم عمق خاصی نداشته باشه ولی با مقداری دقت و دلسوزی میشد شخصیت پردازی شون رو در فیلم بهبود بخشید. حتی شخصیت اصلی فیلم یعنی کسی وب که نقشش رو داکوتا جانسون بازی میکنه هم شخصیت تعریف شده ای نداره و به شدت نچسب و غیر سمپاتیک از آب دراومده و خانم جانسون اونقدر بازیگر کارکشته یا کاریزماتیکی نیست که تونسته باشه به تنهایی جور فیلمنامه نویس رو بکشه و از مادام وب کاراکتری به یاد ماندنی بسازه.

جولیا کورن وال، آنیا کورازون و متی فرانکلین هم کلیشه هایی متحرک بیش نیستند. جولیا همون "خوره ی درس" یا nerd هستش، آنیا هم یه نوجوان شوخ و شنگ و مَتی هم یه نوجوان شورشی با خانواده ای داغون. و ما بارها نمونه های به مراتب جذاب تری از این شخصیت ها را در دنیای سینما دیده ایم. آنها انگیزه ای درست درمونی هم ندارند و حتی به صورت مستقیم هم نشون داده نمیشه که چه ویژگی درونی خاصی دارن که به خاطرش قبول کنیم قراره در آینده ابرقهرمان شایسته ای باشند. و از اون مهم تر اینکه به جز اینکه همه شون خانواده های داغونی دارن چه چیزی یا نقطه مشترک دیگری اونا رو گرد هم میاره تا یه تیم بشن.

زنان عنکبوتی

بدبختانه فیلم حتی در روایت همین داستان پیش و پا افتاده ای که واسمون سرهم کرده هم لنگ میزنه و جاهایی که میتونست نسبتا برامون جذاب باشه را بی پاسخ میذاره. مثلا اصلا توضیح نمیده که دختران عنکبوتی به چه دلیلی قرار بوده ازیکیل را در آینده بکشند و اینکه چطور قراره قدرت های خودشون رو بدست بیارن. ما فقط در ثانیه های پایانی اونا رو کنار هم و در حالی که کاستوم مخصوص بر تن کرده اند ميبينيم و تقریبا تمام اون صحنه هایی که دارن با ازیکیل می‌جنگند رو تو تریلرها دیده بودیم. این خودش بدترین توهین محسوب میشه چون تو تریلرها و محتوای تبلیغاتی فیلم تمرکز شدیدی روی نشون دادن قهرمانان داستان تو لباس های قهرمانی یا در حال استفاده از قدرت هاشون شده بود ولی تو فیلم این صحنه های کوتاه فقط در کابوس های ازیکیل یا تو اون چند ثانیه پایانی از آینده ای احتمالی که قطعا هرگز اونو نخواهیم دید (چون عمرا اگه دنباله ی "مادام وب" ساخته بشه) نشون داده میشن. پس باید به سونی لقب "شارلاتان بزرگ سینما" داد! البته شاید داستان یه بخش مثبت داشته باشه و اونم اینه که تماشاچی برای فهم فیلم به اطلاعات قبلی یا دیدن آثار پیشین نیازی نداره.

ازیکیل سیمز قطعا یکی از بدترین ویلن های کل تاریخ اقتباس های کمیک بوکیه. او انگیزه قابل قبولی هم برای خباثت نداره. واقعا چرا فقط بر مبنای کابوس دیدن باید بره دنبال قتل سه دختر نوجوان؟ از کجا معلوم که این اتفاق واقعا براش رخ بده (که اتفاقا رخ نمیده و آخرش بدست فرد و چیزی غیر از اون دخترا کشته میشه!) و اصلا چرا باید خودش دست به این کار بزنه در حالی که میتونست از ثروت و نفوذ خودش استفاده کنه یا کسانی را اجیر کنه تا اونا رو برایش بکشند.ازیکیل یک خبیث بدبخت و بیچاره هم هست چون با این قدرت های شگرفی که داره از پس یه مشت بچه ی عادی و یه خانم که تازه با قدرت هاش داره آشنا میشه برنمیاد و آخرش هم به مسخره ترین شیوه شکست میخوره و میمیره (زیر یکی از حروف تابلوی تبلیغاتی شرکت پپسی کولا لِه میشه!).

یه بنده خدایی میگفت تقصیر کوین فایگی و دنیای سینمایی ماروله که ازیکیل اینقدر بده! ازش پرسیدم چرا؟ گفت چون همه ویلن های درجه یک اسپایدرمنو واسه خودشون ورداشتن! گفتم مگه اسپات ویلن درجه یکی بود که تو انیمیشن "در میان دنیای عنکبوتی" خوش درخشید؟ بعدشم این سونیه که چند ساله دست گذاشته رو یه سری شخصیت خاص نمیذاره مارول ازشون استفاده کنه چون خودش میخواد ازشون فیلم اختصاصی بسازه (مثل گربه سیاه و کریون شکارچی و ...). دیگه چیزی نگفت چونکه خودشم فهمید اگه نویسنده و کارگردان کاربلد باشن میشه حتی از داغون ترین شخصیت‌ها هم ستاره ساخت. ضمن اینکه ازیکیل تو این فیلم نه تنها نسبت به دنیای کمیک رشد نداشته بلکه پسرفت هم کرده. چون نه انگیزه درستی داره، نه قدرت های تازه و منحصر به فردی و نه شخصیت پردازی جذب کننده ای.

حفره های داستانی خیلی زیادن و شاید لازم باشه یه مقاله ی جدا راجع بهش بنویسیم. ولی من به چندتایی که الان یادمه اشاره میکنم.مثلا هنوزم درک نمیکنم که چرا مادر "کسی" تو سخت ترین شرایط جسمانی و در روزهای پایانی بارداری باید بره جای خطرناکی مثل جنگل های آمازون؟ شاید بگید به امید درمان دخترش ولی من میگم از کجا میدونسته اونجا میتونسته چیزی پیدا کنه که روی جنین تاثیر مثبت بذاره؟ میتونست بچه ش رو به دنیا بیاره، بعد بره دنبال دوا درمون. قدرت های فرابشری شخصیت ها هم گیج کننده و فاقد یک الگوی ثابت هستند. مثلا اون عنکبوت خاص آمازونی چرا به ازیکیل یه سری قدرت داده و به کسی وب یه قدرت های دیگه؟ چرا قدرت هاشون فرق دارن؟ و چرا توضیحی داده نمیشه و یهو میبینیم که کسی انگار میتونه خودش رو تکثیر کنه ولی قبلا نمیتونسته (من بهش میگم "کلون سازی ذهنی"!). برخی رفتارها هم با عقل جور درنمیاد. مثلا چرا شخصیت حسابگر و نقشه کشی مثل ازیکیل باید به نیروهای پلیس تو مترو حمله کنه؟ یا چرا دخترا به حرف «کسی» گوش ندادن و تو جنگل نموندن؟ یا بن پارکر (که به نظرم از معدود نقاط مثبت فیلمه و «آدام اسکات» موفق شده شخصیتی مهربان و دلسوز خلق کنه که آدم باور میکنه در آینده میتونه همون عمو بن مشهور باشه. ضمن اینکه دیدن پیشینه عمو بن و نشان دادن دوران جوانی اش یک چیز جدید و دلپذیره که قبلا نظیرش رو ندیده بودیم) چرا اینقدر راحت قانع شد که «کسی» وِل کنه بره به کشور پرو؟ چرا ازیکیل که به دوربین های ترافیکی سطح شهر دسترسی داره گاهی نمیتونه دخترا رو پیدا کنه؟ و ..

عکس مادام وب

از جلوه های ویژه (که آدم رو بیشتر یاد سریال های تلویزیونی میندازن) یا نقش آفرینی های بازیگران که شدیدا کلیشه ای و کاریکاتور مانند از کار درآمده اند هرچی کمتر بگیم بهتره. ولی از یه چیز صحنه های اکشن خوشم اومد و اونم این بود که زیاد روی صحنه های ساخت رایانه یا همان CGI تکیه نکرده بودند. و راستش چیز دیگه ای به ذهنم نمیرسه که درباره این افتضاح بگم جز اینکه سونی بازم منو غافلگیر کرد چون هیچ وقت فکر نمیکردم بتونه رو دست ونوم ها و موربیوس بلند بشه و فیلمی بدتر از اونا بسازه ولی تونست!

در هر حال این فیلم هم نتونست برای سونی و دنیای سُست بنیانی که براساس مردعنکبوتی ساخته راهگشا باشه. البته گفته میشه بودجه ش حدود 80 میلیون دلار بوده و ضرر زیادی رو دستش نمیذاره ولی سونی باید درک کنه که اعتبار هنری مهم تره و خیلی از تماشاچیان سینما تا می‌فهمن منتقدین به یک فیلم امتیاز خیلی پایینی دادن بیخیالش میشن ( یک منبع موثق گزارش داده تعدادی از کسانی که بلیت "مادام وب" رو خریده بودن با دیدن امتیاز واقعا افتضاحش رفتن و بلیت شون رو پس دادن!). ضمن اینکه سونی با این کارش آسیب جدی به یک سری کاراکترها وارد میکنه که شاید در جاهای دیگه میتونستن خیلی موفق تر ظاهر بشن. مثل متی فرانکلین و آنیا کورازون که به ترتیب میتونستن دختران عنکبوتی جذابی برای سیاه پوستان و لاتینی تبارها باشن. در هر حال از ما گفتن بود ولی به قول اون مجری تلویزیونی، "بازم هرجور صلاحه ..."!

امتیاز: 3 از 10

مهدی ترابی مهربانی