این مقاله بعد از مدتها بالاخره به روز رسانی شد!
مقدمه: بدون تردید اسپایدرمن یا همان پیتر پاركر محبوبترین ابرقهرمان مارول كامیكس است. در حقیقت از سال 1962 كه اسپایدرمن توسط «استن لی» و «استیو دیتكو» خلق شد، علاقهمندان هر ماه با خواندن كمیك های او پا به دنیای سرگرم كنندهای گذاشتهاند كه شالودهاش را نه فقط ماجراجویی و فانتزی بلكه ارزشهای والای انسانی مثل ایثار، مسئولیتپذیری، فداكاری و اخلاقیات تشكیل داده است. با این وجود، ماجراهای اسپایدرمن تنها به دنیای مجلات مصور محدود نبوده و مارول از همان ابتدا تلاش كرده است تا كاراكتر شماره یك خود را به عرصههای دیگر سرگرمی نيز وارد كند. یكی از این عرصهها انیمیشن بوده است. تا به حال 9 مجموعه انیمیشن و یکی انیمیشن سینمایی از روی اسپایدرمن و توسط كمپانیهای مختلف ساخته و پخش شدهاند. در واقع به جز دههی 70 میلادی كه در آن اسپایدرمن به جای انیمیشن در سه سریال زنده تلویزیونی حضور یافت، او همواره حضور مؤثر و پررنگی در دنیای انیمیشن داشته و با استقبال گستردهای هم مواجه شده است و از آنجائیكه در حال حاضر امپراتوری دیزنی صاحب مارول و تمام شخصیتهایش است، قطعاً در آینده نزدیك شاهد انیمیشنهای بیشتری با حضور او خواهیم بود. این مطلب به بررسی موشكافانه انیمیشنهایی اختصاص دارد كه تا به امروز براساس این كاراكتر دوست داشتنی ساخته شدهاند.
اسپايدرمن (1970- 1967)
نخستین سفر اسپایدرمن به دنیای انیمیشن و قاب كوچك تلویزیون در سال 1967 و در قالب سریال كارتونی شبكه ABC آمریكا صورت گرفت و در آن پیتر پاركر به عنوان عكاسی جوان برای روزنامه «دیلی بیوگل» و ناشر همیشه عصبانیاش یعنی «جی. جونا جیمسون» كه به شدت از اسپایدرمن متنفر است، كار میكرد و گاهی نیز به طور محجوبانهای به منشی او یعنی «بتی برانت» علاقه رومانتیك نشان میداد. بارزترین ویژگی این مجموعه 52 اپیزودی این بود كه سازندگانش نهایت سعی خود را میكردند تا در مصرف بودجه محدودی كه در اختیار داشتند، صرفهجویی نمایند. به همین دلیل حركت كاراكترها به طرز غیرقابلباوری محدود بود و تنها روی سر، بازوها و پاهای لباس اسپایدرمن تار عنكبوت به چشم میخورد (زیرا انیماتورها وقت نداشتند روی تمام لباس او تار بكشند!).
به علاوه، آنها به طور مفرطی از صحنههای تكراری یا Stock Footage استفاده میكردند. برای مثال، سكانسهای تاب خوردن اسپایدرمن در سطح شهر (web-swinging) یا صحنههایی كه او در آنها تغییر لباس میداد، تقریباً در تمام اپیزودها یكسان بود و به جرأت میتوان ادعا كرد كه حدود 30% هر اپیزود را Stock Footage تشكیل میداد! با این وجود، شكل ظاهری كاراكترها و همچنین اكثر خطوط داستانی با كمیك های اولیه اسپایدرمن مطابقت داشته و تركیب نسبتاً قابل قبولی از كمدی و اكشن در مجموعه یافت میشد. از این گذشته، بسیاری از دشمنان مشهور اسپایدرمن مثل «میستریو»، «لیزارد»، «گرین گابلین»، «دكتر اختاپوس» و... برای اولینبار از طریق همین مجموعه به دنیای انیمیشن راه یافتند. ولی با ورشكسته شدن شركت سازنده یعنی Grantray-Lawrence، مسئولیت تولید فصول دوم و سوم به «رالف باكشی» انیماتور معروف و شركت Krantz Films سپرده شد. بودجهای كه باكشی داشت از قبل هم كمتر بود و در نتیجه اپیزودهای تحت نظارت او، بسیار شتابزدهتر بودند و صحنههای تكراری بیشتری در آنها دیده میشد.
در واقع باكشی تا توانست انیمیشن اپیزودهای قبلی را مورد بازیافت قرار داد و حتی در كمال تعجب دو اپیزود از فصل سوم را كاملاً از روی یكی از سریالهای كارتونی قبلی خود كپی كرد! در ضمن، او برای آنكه دستش باز باشد، تمام دشمنان كلاسیك اسپایدرمن را از داستانها حذف و به جای آنها از هیولاهای كلیشهای و سبزرنگی كه اكثراً قدرتهای جادویی داشتند، استفاده كرد! لحن و ظاهر مجموعه نیز تاریكتر و استیلیزه شد.در هر حال شاید این مجموعه الان كمی مضحك و ماقبل تاریخی به نظر برسد (به ویژه اپیزودهایی كه باكشی ساخت) ولی در زمان خود بسیار محبوب بود و بینندگان تلویزیونی را به خوبی با اسپایدرمن آشنا كرد. نكته مهم و تاریخی درباره مجموعه، موسیقی و ترانه تیتراژ آغازین آن بود. ترانه مذكور كه با عبارت Spider-Man, Spider-Man, does whatever a spider can شروع میشد، به شهرتی بینظیر دست یافت و برای همیشه در حافظه بینندگان حك شد، به گونهای كه خیلیها اسپایدرمن را با آن میشناسند! (برای کسب اطلاعات کامل درباره این ترانه اینجا را کلیک کنید)
اسپايدرمن (1981)
در ابتدای دههی 80 میلادی، مارول استودیوی انیمیشنسازی مستقلی را تحت عنوان Marvel Productions تأسیس نمود و طبیعتاً تصمیم گرفت براساس كاراكترهایش، سریالهای كارتونی بسازد. به همین منظور و همچنین برای جلب نظر شبكههای سراسری، استودیوی مذكور مجموعهای 26 قسمتی تحت عنوان اسپایدرمن تولید و به شبكههای تلویزیونی محلی عرضه كرد. پیتر پاركر بار دیگر دانشجویی بود كه در دیلی بیوگل كار میكرد و به بتی برانت علاقه داشت.
روی هم رفته، این مجموعه تا حدودی گمنام و مهجور باقی ماند ولی هواداران اسپایدرمن معتقد بودند كه به حال و هوای كمیك های او وفادار است. به علاوه، از آنجائیكه از شبكههای محلی پخش میشد، مجبور نبود از ممیزی سفت و سختی كه شبكههای سراسری در آن زمان روی برنامههای كارتونی خود اعمال میكردند، پیروی كند. به همین دلیل دست سازندگانش بازتر بود و میتوانستند از اكشن قابل قبولتر و داستانهای منسجمتری بهره بگیرند. در ضمن انیماتورها برای خلق شكل ظاهری كاراكترها و به تصویر كشیدن صحنههای اكشن از طراحیهای «جان رومیتا» (طراح افسانهای كمیك های اسپایدرمن) الهام گرفتند. نكته جالب درباره مجموعه، حضور Dr. Doom (دشمن اصلی «چهار شگفتانگیز») در 5 اپیزود به عنوان شخصیت منفی بود! گفته میشود مارول قصد داشت از این اپیزودها كه داستانهای مرتبطی داشتند، انیمیشن بلندی بسازد و در سینماهای اروپا نمایش دهد كه البته هرگز چنین نشد.
اسپايدرمن و دوستان شگفتانگيز او (1983- 1981)
به لطف موفقیت مجموعه قبلی، مارول بالاخره توانست پس از مدتها دوباره پای ابرقهرمان شماره یك خود را با ساخت انیمیشنی جدید تحت عنوان اسپایدرمن و دوستان شگفتانگیز او (Spider-Man and His Amazing Friends) به یك شبكه تلویزیونی سراسری یعنی NBC باز كند. این مجموعه، درست همانند اكثر آثار كارتونی دههی 80 میلادی باید از استانداردها و محدودیتهای دست و پا گیر اعمال شده از سوی شبكههای سراسری آمریكا، تبعیت میكرد و بنابراین لحن و حال هوای مفرحی داشت و هیچ خشونتی در آن پیدا نمیشد. اسپایدرمن در هر اپیزود به همراه دو دوست صمیمی و هم دانشگاهیاش به نامهای «مرد یخی» (Iceman) و «ستاره آتش» (Firestar) و در قالب یك تیم سه نفره به جنگ آدم بدهای جور و واجور شهر میرفت. آنها در منزل زن عموی سالخورده پیتر پاركر زندگی میكردند و مقر خود را نیز در آنجا بنا كرده بودند.
ابتدا قرار بود از «جانی استورم» (ملقب به «مشعل انسانی» یا Human Torch و عضو آتشین گروه چهار شگفتانگیز) در كنار اسپایدرمن و مرد یخی استفاده شود اما این امر امكانپذیر نشد زیرا حقوق ساخت انیمیشن یا فیلم زنده براساس این كاراكتر در اختیار شركت دیگری بود. از سوی دیگر، مسئولان NBC علاقه چندانی به استفاده از او نداشتند زیرا گمان میكردند ظاهر شعلهورش باعث خواهد شد تا بینندگان خردسال وسوسه شوند و با كبریت بازی كنند! همچنین NBC بیشتر مایل بود از شخصیت مؤنث ثابتی استفاده كند تا در نتیجه دختران هم جذب مجموعه شوند. بدین ترتیب ستاره آتش كه كاراكتری اریژینال بود ولی تواناییهای فوق بشریاش به جانی استورم شباهت داشت، خلق شد و جالب آنكه آنقدر نزد بینندگان محبوب گشت كه مارول به سرعت او را وارد عالم كمیك بوکی خود كرد! یكی دیگر از پیش شرطهای NBC، لزوم حضور یك حیوان خانگی در داستانها بود. بدین ترتیب سگی به نام Ms. Lion به جمع شخصیتهای ثابت اضافه شد! اسپایدرمن و دوستان شگفتانگیز او از نظر سبك بصری، موسیقی و افكتهای صوتی كاملاً شبیه مجموعه قبلی بود و دیزاین كاراكترها و نحوه حركتشان بار دیگر طراحیهای بیهمتای جان رومیتا را در ذهن تداعی میكرد. برخی از اپیزودها نیز توسط استودیوی ژاپنی Toei Animation (كه انیماتورهای بزرگی همچون هایائو میازاكی سابقه همكاری با آن را دارند) ساخته شدند كه كیفیت فوقالعادهای داشتند.
با این حال، ویژگی بارز مجموعه، داستانهای ساده و سرگرم كنندهای بود كه در آنها سه كاراكتر اصلی به طرز جالبی، با یكدیگر ارتباط برقرار میكردند (به طور مثال، شوخیها و دیالوگهای رد و بدل شده میان مرد يخی، ستاره آتش و اسپایدرمن یا همكاری متقابل آنها در شكست دادن دشمنان، بسیار دلپذیر از كار درآمدند). از سویی دیگر حضور دیگر ابرقهرمانان معروف مارول مثل «كاپیتان آمریكا»، «هالك»، «مردان ایكس» و ... به عنوان كاراكتر میهمان در برخی اپیزودها، جذابیت خاصی برای بینندگان كم سن و سال داشت و به خوبی به آنان القا مینمود كه دنیای مارول بزرگ و گسترده است و شخصیتهای فراوانی در آن زندگی و با هم تعامل میكنند.ضمناً هر اپیزود با تصویری ثابت موسوم به Title Card آغاز میشد كه همانند جلد مجلات كمیك ، عنوان داستان را معرفی میكرد. صداپیشگان نیز همگی عملكرد فوقالعادهای داشتند. تیتراژ آغازین و موسیقی پرهیجانش هم حرف نداشت و به خوبی در ذهن باقی میماند. تمام موارد فوقالذكر نوعی گیرایی و جذابیت معصومانه به اسپایدرمن و دوستان شگفتانگیز او داد و سبب گشت تا با استقبال حیرت انگیزی مواجه شده و خاطرهی خوش آن تا ابد در ذهن كودكان و نوجوانان دههی 80 میلادی جا خوش كند. اما متأسفانه، مدیران NBC كه با ترافیك شدید سریالهای كارتونی در صبح روزهای شنبه روبرو بودند، پس از 24 اپیزود تصمیم به حذف آن از لیست پخش خود گرفتند. لازم به ذكر است كه اسپایدرمن و دوستان شگفتانگیز او چندی پیش در یك نظرسنجی اینترنتی به عنوان پنجاه و نهمین انیمیشن برتر تاریخ تلویزیون انتخاب شد.
اسپايدرمن: مجموعه كارتوني (1998- 1994)
در اواسط دههی 90 میلادی، شبكه Fox Kids در به در دنبال سریالهای انیمیشنی ابرقهرمانانه میگشت تا بتواند در این زمینه با شبكههای دیگر رقابت كند. بدین ترتیب اسپایدرمن: مجموعه كارتونی (Spider-Man: The Animated Series) متولد شد. این مجموعه ی 65 قسمتی، محصول مشترك كمپانی تازه تأسیسMarvel Films Animation و استودیو Tokyo Movie Shinsha بود. اسپایدرمن: مجموعه كارتونی از همان ابتدا مخاطبان بزرگسال را مدنظر داشت و صداپیشگان مجرب و كاركشتهای را به كار گرفت كه در نقشهای خود خوش درخشیدند.
مجموعه به خاطر سبك انیمیشن خود نیز بر سر زبان افتاد. برای مثال ابتدا قرار بود از تكنیك CGI برای به تصویر كشیدن پسزمینهها و صحنههای تاب خوردنهای هوایی اسپایدرمن بهره گرفته شود، اما به دلیل تنگناهای مالی تركیبی از CGI و انیمیشن دو بعدی مورد استفاده قرار گرفت. به علاوه، این مجموعه از نخستین آثار تلویزیونی بود كه در آن رنگآمیزی دیجیتالی به جای رنگآمیزی روی طلق سنتی (Cel Shading) به كار رفت. انیماتورها نیز دست به تحقیقات گستردهای درباره ساختمانها و پشتبامهای شهر نیویورك زده و خیابانها را شلوغ و مملو از ماشین و جمعیت كردند، زیرا تیم سازنده یكی از نقاط ضعف انیمیشنهای پیشین را خیابانهای خلوتشان میدانست. با این حال، بارزترین ویژگی مجموعه، حضور اكثر شخصیتهای اصلی و فرعی كمیك های اسپایدرمن، دشمنانش و همینطور بسیاری از قهرمانان دیگر مارول در آن بود. در ضمن، خطوط داستانی طولانی و درهم تنیده بوده و اغلب در پایان فصل به سرانجام میرسید. گاهی نیز لحن داستانها بسیار جدی میشد و اسپایدرمن باید با حوادث تلخ و مشكلات عمدهای دست و پنجه نرم میكرد.اعضای تیم سازنده با وجود وفاداری به كمیك های اسپایدرمن، تغییراتی هم در آنها به وجود آوردند كه برخی از آنها جواب داد (مثل تغییرات ایجاد شده در شخصیتپردازی لباس سیاه رنگ و فرازمینی اسپایدرمن كه در نهایت به وِنوم Venom تبدیل شد) ولی بعضی دیگر واكنش تند هواداران را به دنبال داشت. به عنوان مثال، سیما و هیكل پیتر پاركر به هیچ وجه از ظاهر معمولی او در دنیای كمیك پیروی نمیكرد و او بسیار خوش تیپ و عضلانی شده بود. همچنین، تغییرات بیجا در شخصیتپردازی كاراكترهای مهمی همچون «مری جین»، «گربه سیاه»، «دكتر اختاپوس» و.... موجب شد تا به شدت از تأثیرگذاری آنها كاسته شود.
از سوی دیگر، اغلب اپیزودها مملو از كاراكترهای میهمان بودند و تا حد زیادی شلوغ به نظر میرسیدند. در كل، اپیزودهای فصل اول از نظر انیمیشن و انسجام داستانی وضعیت بهتری داشتند ولی هر چه مجموعه جلوتر رفت، كیفیت آن نیز پایین آمد. البته نباید فراموش كرد كه در آن زمان Fox Kids به دلیل خشونت موجود در برخی دیگر از سریالهای كارتونیاش، تحت فشار و انتقاد فزایندهای قرار داشت و بنابراین قوانین محدود كننده و سانسورهای فراوانی را روی اسپایدرمن: مجموعه كارتونی اعمال میكرد كه تا حد زیادی دست انیماتورها و نویسندگان آن را میبست. به طور مثال هیچ سلاحی نباید به صورت واقعی به تصویر كشیده میشد، اسپایدرمن هرگز نباید با مشت به حریفان ضربه میزد، هیچ یك از كاراكترهای اصلی یا فرعی نباید به قتل میرسید و حتی نباید واژگانی همچون «مرگ»، «مردن» یا «كشتن» در دیالوگها به گوش میخورد. از همه مضحكتر اینكه اسپایدرمن اجازه نداشت هنگام فرود آمدن روی پشت بام ساختمانها، با پرندگان برخورد كند یا آنها را بترساند!با این همه، اسپایدرمن: مجموعه كارتونی محبوبیت غیرقابل باوری كسب كرد به طوری كه مخاطبانش اكثر مواقع از دیگر سریالهای معروف Fox Kids در آن دوران (مثل بتمن و مردان ایكس) بیشتر بود و در بسیاری از كشورهای جهان نیز لقب پربینندهترین برنامه كارتونی را به خود اختصاص داد. جوایزی نیز نصیب تیم سازنده شد كه از میان آنها میتوان به كسب یك جایزه معتبر «آنی» (Annie Award) در رشته بهترین فیلمنامه سال 1995 یا نامزدی Image Award در رشته بهترین برنامه انیمیشن/ زنده/ دراماتیك برای مخاطبان جوان تلویزیون در سال 1996 اشاره كرد. ضمناً، كاربران اینترنتی آن را به عنوان هشتاد و چهارمین سریال برتر تاریخ انیمیشنهای تلویزیونی برگزیدند.
اسپايدرمن نامحدود (2001- 1999)
فاكس و مارول خیلی زود وسوسه شدند انیمیشن تلویزیونی جدیدی تحت عنوان اسپایدرمن نامحدود (Spider-Man Unlimited) بسازند تا شاید به نوعی موفقیت بیسابقه مجموعه قبلی را تكرار كنند . اسپایدرمن نامحدود دنبالهای آزاد بر اسپایدرمن: مجموعه كارتونی محسوب میشد ولی زمین تا آسمان با آن فرق داشت، هم از نظر داستان و هم از نظر سبك بصری.
در واقع، خالقان مجموعه طی تصمیمی عجیب و غریب، اسپایدرمن را به سیارهای دیگر موسوم به Counter-Earth برده و محیط و كاراكترهای فرعی و منفی ناآشنایی برای او خلق كرده بودند. اسپایدرمن در این دنیای نامأنوس باید به ساكنین سیاره مذكور كمك میكرد تا با فرمانروای دیكتاتور خود و مخلوقات او كه تركیبی از انسان و حیوان بودند، مبارزه كنند.خطوط داستانی احمقانه، كاراكتر دیزاینهای افتضاح، لباس جدید و نامتعارف اسپایدرمن، نادیده گرفتن المانهای اصلی كمیك های او و... باعث شدند تا هواداران از همان ابتدا اسپایدرمن نامحدود را بایكوت كنند و به آن لقب بدترین اقتباس كارتونی اسپایدرمن بدهند. در ضمن، مصادف شدن زمان پخش آن با پوكیمون، تعداد مخاطبانش را به شدت كاهش داد و در نهایت تنها پس از 13 اپیزود و در حالتی ناتمام متوقف شد در حالیكه فیلمنامه چندین اپیزود از فصل دوم تهیه شده بود.
اسپايدرمن: مجموعه كارتوني جديد (2003)
اسپایدرمن: مجموعه كارتونی جدید (Spider-Man: The New Animated Series) پس از موفقیت مالی و هنری اعجابانگیز فیلم زنده اسپایدرمن (2002) ساخته «سام ریمی»، روی آنتن شبكه معروف MTV رفت. این مجموعه به سفارش شركت سونی (سازنده سهگانه سینمایی اسپایدرمن كه در آن زمان حقوق قانونی ساخت هرگونه انیمیشن بر اساس این كاراكتر را هم در اختیار داشت) و توسط Mainframe Entertainment تولید شد و نخستین انیمیشن CGI اسپایدرمن به شمار میرود. ابتدا قرار بود كاراكترها هم به صورتCGI انیمیت شوند اما اعضای تیم سازنده به این نتیجه رسیدند كه اگر آنها را به صورت انیمیشن طلقی دو بعدی رِندر نمایند، جذابتر خواهند شد. پیشبینی آنها درست از آب درآمد و سبب شد مجموعه به لطف فضای استثنایی و انیمیشن پرشور و پرانرژی خود بسان یك كمیك زنده به نظر برسد!
آنها در ضمن سعی كردند تا جای ممكن درونمایه مجموعه را از نظر داستانی به فیلم پرفروش ریمی نزدیك كنند تا به عنوان دنبالهای بر آن قلمداد شود. البته در این راه با محدودیتهایی نیز مواجه شدند. مثلاً، از آنجائیكه سونی میخواست دشمنان كلاسیك اسپایدرمن را برای فیلمهای بعدی كنار بگذارد، آنها مجبور بودند در اکثر اپیزودها به شخصیتهای خبیث اریژینال روی بیاورند. از طرفی دیگر، كله گندههای MTV هم دستورالعملهای خاصی تعیین و بهشان تحمیل نمودند. مثلاً، كاراكترهای اصلی باید همانند مخاطبان اصلی MTV یعنی نوجوانان و جوانان لباس پوشیده و حرف میزدند، هیچ فرد كهنسالی نباید در داستانها حضور مییافت (به عبارت دیگر، زن عمو «مِی» نباید رؤیت میشد!)، پیتر پاركر، مری جین و «هری آزبورن» باید حتماً در تمام اپیزودها به عنوان شخصیتهای محوری حضور میداشتند و بالاخره اینكه خوانندگان محبوب موسیقی پاپ و Rap باید به جای كاراكترهای میهمان حرف میزدند!نقطه قوت اصلی اسپایدرمن: مجموعه كارتونی جدید در سكانسهای پرتحرك و پرهیجان اكشن، نحوه حركت و تاب خوردن اسپایدرمن در هوا، مبارزات میخكوب كننده او با حریفان و همچنین استوری بُردهای دقیق خلاصه میشد، طوری كه انگار مشغول تماشای یك Cutscene مهیج و با كیفیت در یك بازی رایانهای بودید!
صداپیشههای نقشهای اصلی هم با عملكرد درخشان خود كاری كردند تا كاراكترهایشان به دل بنشینند. موسیقی نیز كاملاً زیبنده شبكهای همچون MTV بود. خوشبختانه، مجموعه از بودجه قابلتوجهی سود میبرد و دیگر خبری از سكانسهای تكراری نبود. از همه مهمتر اینكه به خوبی توانستند لحن كنایهآمیز و زبان بذلهگویانه مشهور اسپایدرمن را در اپیزودها حفظ نمایند. برای مثال، او درست مثل ماجراهای كمیك بوکی اش، در هنگام مبارزه مدام با حریف شوخی میكرد تا حواسش را پرت كند! البته نواقصی هم وجود داشت و روی هم رفته نوعی بیهدفی در داستانها به چشم میخورد و به نظر نمیرسید كه قرار است اتفاق خاصی بیافتد. از این گذشته، كاراكترهای خبیث اریژینالی كه مختص مجموعه آفریده شدند، چنگی به دل نمیزدند. با این حال اسپایدرمن: مجموعه كارتونی جدید، آرام آرام خودش را پیدا كرد به گونهای كه دو اپیزود نهاییاش بسیار دیدنی و غیره منتظره از آب درآمدند. ولی متأسفانه پخش آن تنها پس از 13 قسمت خاتمه یافت درحالیكه مخاطبان زیادی برای خودش دست و پا كرده بود.
اسپايدرمن خارقالعاده (2009-2008)
اسپایدرمن خارقالعاده (The Spectacular Spider-Man) نام مجموعه تحسینشده ای بود که توسط استودیوی انیمیشنسازی سونی به نام Culver Entertainment ساخته و پخش آن در روز 8 مارس سال 2008 از شبكه CW (متعلق به WB! Kids) شروع شد. مغزهای متفكر مجموعه «گِرگ وایزمن» (Greg Weisman) (سر ویراستار داستانها) و «ویكتور كوك» (Victor Cook) (ناظر انیماتورها) بودند كه هر دو از خالقان برجسته انیمیشنهای تلویزیونی هستند. اسپایدرمن خارقالعاده از نظر لحن داستانگویی و سبك بصری شباهتهای فراوانی به كمیك های كلاسیك اسپایدرمن كه در ابتدای دهه 60 میلادی توسط استن لی و استیو دیتكو خلق شدند، داشت و در آن تعادل مناسبی از لحظات اكشن، درام و كمدی همراه با لوكیشنهای شهری شامل دبیرستان، ساختمانهای بلند و خیابانهای پرهیاهو به چشم میخورد. با این حال، تیم سازنده به تمام دورههای زمانی تاریخ 46 ساله كمیك های اسپایدرمن و همچنین منابع دیگری (مثل فیلمهای زنده اسپایدرمن) رجوع و تلاش كرد حداكثر بهره را از ایدههای بكر و جالبشان ببرد.
اسپایدرمن خارقالعاده نسبت به مجموعههایی كه پیشتر در این مقاله به آنها اشاره شد، سبك هنری-بصری سادهتری داشت ولی عناصر و جنبههای نمادین و ظاهری شخصیتهای اصلی و فرعی به خوبی در آن حفظ شده بود. این سبك ساده كه شاید در نگاه اول تا حدودی غلو شده و كارتونی به نظر میرسید، عمداً به كار رفت تا كاراكترها خیلی سریع و انعطافپذیر حركت كنند. برای این منظور، به درستی تصمیم گرفته شد تا بودجه و منابع انیمیشنی به جای دیزاینها یا لوكیشنهای پر جزئیات، برای خلق صحنههای اكشن و حركتهای سیال هزینه شوند. در اين ميان انيماتورها و طراحان استوري برد نقش عمدهاي را ايفا كردند و به نظر ميرسيد ايدههاي نابشان تمامي ندارد زيرا هر لحظه روش تازهاي در نشان دادن مبارزات اسپايدرمن و نحوه استفاده او و دشمنانش از قدرتهاي فوق بشري خود رو ميكردند. در نتيجه شماري از نفسگيرترين و مهيجترين سكانسهاي اكشن در ژانر ابرقهرماني پديد آمد. صداپيشگي يكي ديگر از نقاط قوت بود و به سختي ميشد باور كرد كه يك سريال كارتوني تا اين حد صداپيشه مستعد و كاركشته جذب كرده باشد. به علاوه، از همان اپیزود نخست معلوم بود که نویسندگان نیز تصمیمات خوبی اتخاذ کردهاند زیرا علیرغم پایبندی کامل به ذات و جوهره اسپایدرمن، شخصیتها و روابط میان آنها را به روزتر و مناسبتر با قرن بیست و یکم کرده بودند.
پیتر همان چه درسخوان و خجالتی همیشگی بود که در برقراری ارتباط با دیگران مشکل داشت و باید همواره با مشکلات ریز و درشت ملموسی مواجه میشد. براي اولين بار در تاريخ انيميشنهاي اسپايدرمن، «گوئن استيسي» (Gwen Stacy) (نخستين عشق واقعي پيتر پاركر در دنياي كميك بوک) از ابتدا و به عنوان يكي از كاراكترهاي محوري در مجموعه حاضر بود. گوئن همكلاسي پيتر بود و شباهتهاي فراواني به او داشت. حضور او به لطف ويژگيهاي شخصيتي چند وجهي، كاريزماتيك و خوب تعريف شدهاش، گرماي خاصي به خطوط داستاني بخشيد. علاوه بر گوئن، طیف گستردهای از شخصیتهای مکمل در مجموعه و ماجراهای در هم تنیده و خلاقانه آن حضور داشتند. نکته قابل توجه دیگر، بکارگیری هوشمندانه دشمنان اسپایدرمن بود. در حقیقت، اکثر آنها در ابتدای مجموعه معرفی شدند اما چندین اپیزود به شرح و بسط ویژگیهای شخصیتی آنان و همچنین به تصویر کشیدن دلیل و انگیزهشان برای خصومت با اسپایدرمن اختصاص یافت. این ابتکار باعث شد تا از ژرفای کم نظیری بهرهمند گشته و به کاراکترهای غیر کلیشهای و باورپذیر بدل شوند. در این میان الحق و الانصاف شخصیتپردازی دشمن قسمخورده اسپایدرمن یعنی گرین گابلین استثنایی بود. همچنین، تغییرات اساسی ایجاد شده در ونوم موجب شد تا این كاراكتر از هر نظر بهبود یافته و حضور موثر و پررنگی در داستانها داشته باشد. ترانه اي هم كه تيتراژ آغازین اپیزودها را همراهی میكرد به خوبی در یاد مانده و به سختی میتوانستید با آن همخوانی نكنید.
تمام موارد مذكور دست به دست هم دادند تا اسپایدرمن خارقالعاده مجموعهای در خور نام و شهرت اسپایدرمن باشد و دل هواداران پر شمار و سختگیرش را به دست آورد. این مجموعه نه تنها وفادارترین، هیجانانگیزترین و پختهترین اقتباس از كاراكتر شماره یك مارول (چه در دنیای انیمیشن، فیلم زنده یا بازیهای رایانهای) بلكه یكی از برترین انیمیشنهای ساخته شده براساس یك شخصیت كمیك بوکی بود. تیم سازنده مصرانه قصد داشت تعداد اپیزودها را به عدد 65 برساند. اما متأسفانه و در كمال شگفتی تنها 26 اپیزود تولید شد. در واقع، پس از آنكه دیزنی مارول و تمام كاراكترهایش را خرید، موفق شد به هر قیمتی كه شده سونی را مجاب كند تا حقوق ساخت هر گونه انیمیشن براساس اسپایدرمن را به مارول برگرداند. بنابراین پخش مجموعه با وجود استقبال حیرتانگیز هواداران و مخاطبان تلویزیونی، متوقف شد تا راه برای دیزنی هموار شود و این كمپانی بتواند در آینده نزدیك خودش از اسپایدرمن كارتون بسازد و پول هنگفتی به جیب بزند! اسپایدرمن خارقالعاده دو بار كاندیدای جایزه آنی شد، یكبار در رشته بهترین كاراكتر دیزاین سال 2008 و یكبار هم در سال 2009 و در رشته بهترین استوری بُردینگ. همچنین، سایت معتبر IGN.com دو سال پیاپی آن را به عنوان بهترین سریال انیمیشن و اسپایدرمن را به عنوان جذابترین و محبوبترین قهرمان تلویزیون انتخاب كرد. این سایت چندی پیش اسپایدرمن خارق العاده را به عنوان دومین سریال کمیک بوکی برتر تاریخ تلویزیون برگزید!
مرد عنکبوتی نهایی ( 2017– 2012)
وقتی مارول خودش رایت ساخت انیمیشن از روی مرد عنکبوتی را به دست آورد و آن را از سونی پس گرفت، تصمیم گرفت سریال Spectacular Spider-Man را کنسل و یک سریال جدید به نام "مرد عنکبوتی نهایی" (Ultimate Spider-Man) بسازد. این سریال با 104 ایپزود طولانی ترین سریال کارتونی ساخته شده از روی شخصیت مرد عنکبوتی به حساب میاد. راستش همانطور که در این مقاله گفته شده بود، ایرادات زیادی داشت ولی رفته رفته قابل تحمل تر شد (!) ولی هرگز چیزی نبود که هواداران واقعی اسپایدرمن رو راضی کنه. در واقع شوخی های بی مزه، شخصیت پردازی های غلط، داستان های بچه گانه و ... باعث شد این مجموعه بیشتر برای مخاطبین کم سن و سال مناسب باشد. ضمن اینکه پر بود از لحظاتی كه در آن اسپایدرمن یا پیتر پاركر اصطلاحاً بعد یا دیوار چهارم را میشکست و با بیننده حرف میزد (مثل «ددپول»)!
اسپایدرمن در این مجموعه عضو تیمی از ابرقهرمانان نوجوان بود که سازمان "شیلد" آن را حمایت میکرد (او اکثر اوقات در کنار نسخه های نوجوانانه از قهرمانانی همچون «لوک کیج»، «نُوا» و «وایت تایگر» دیده میشد). از ایرادات دیگر سریال این بود که کلا خیلی شلوغ بود و هر قسمت پر بودند از قهرمانان و شخصیت های میهمان! ضمنا اسپایدرمن تجهیزاتی داشت كه از جانب "نیك فیوری" (رئیس سازمان شیلد) به او اهدا شده بود. مثلاً موتورسیكلتی داشت كه به دیوار میچسبید و تار افکنی میکرد! كاملاً مشخص بود كه مارول تنها میخواسته با این زلم زیمبوها بر فروش اسباب بازیهای اسپایدرمن بیافزاید چون خردسالان قطعاً از اسباب بازی اسپایدرمن موتورسوار خیلی خوششان میاد!
همه اینها باعث شد تا اسپایدرمن و دنیای او از ذات واقعی خود در دنیای کمیک دور بیفتند. اما همانطور که گفته شد در فصل های بعدی رفته رفته از اشکالات کمتر شد. مثلا همانطور که در این مقاله گفته شد، این سریال توانست در فصل سوم اقتباس جالب و قابل توجهی از داستان "دنیای عنکبوتی " ارائه کند. یکی دیگر از اپیزودهای درخشان فصل مذکور "کابوس در کریسمس" (Nightmare on Christmas) است که به عنوان اپیزود 22 از فصل سوم پخش شد و در این مقاله راجع بهش توضیحات خوبی داده شده است.
مرد عنکبوتی (2017 تا به حال)
این مجموعه جدیدترین سریال کارتونی مرد عنکبوتیه که از سال 2017 تا به حال از شبکه "دیزنی اکس دی" داره پخش میشه. در واقع این مجموعه به مناسبت حضور اسپایدرمن در عالم سینمایی مارول (MCU) و اکران فیلم "مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه" ساخته و پخش شد. تا به حال دو سیزن ازش پخش شده است. روی هم رفته این کارتون، کارتون بدی نیست. هر چی باشه از اون کارتون قبلیه Ultimate Spider-Man بهتره!
سبک انیمیشن و دیزاین کارکتر جالبی هم داره. خیلی هم خوبه که ما شخصیت هایی را در این کارتون میبینیم که قبلا هرگز در دنیای انیمیشن دیده نشده بودند (مثل «مکس مودل» یا «آنیا کورازون» و .. ) و البته خیلی هم خوبه که قرار شد داستان های جدیدتر از کمیک های مرد عنکبوتی مثل Spider Island یا "دنیای عنکبوتی" مورد اقتباس این سریال قرار بگیرند. ولی راستش هواداران اصیل مشکلاتی درباره نحوه شخصیت پردازی کاراکترها دارند که در این مقاله به آنها پرداخته شده است. ضمن آنکه در اریجین و شخصیت پردازی برخی از خبیث های معروف و اصلی اسپایدرمن تغییراتی بی مورد به وجود آمده است (مثلا دکتر اختاپوس همچون یک نوجوان نابغه به تصویر کشیده شده یا «شغال» عموی گوئن استیسی است و ...!).
البته این وسط به شاید مقصر اصلی آقای «دن اسلات» هستش که مشاور این سریاله و کاملا معلومه اون ایده هایی که در چند سال اخیر در کمیک های اسپایدرمن دنبال میکرده است را اینجا هم دارد پیگیری میکند و عمدا همه چیز رو رنگ و بوی علمی و فن آوری بهش داده !
اسپایدرمن: سفر به دنیای عنکبوتی (Spider-Man: into the Spider-Verse)
" اسپایدرمن: سفر به دنیای عنکبوتی" یک فیلم انیمیشن سینمایی به کارگردانی باب پرسیچتی، پیتر رمزی و رودنی روثمن است که در سال ۲۰۱۸ اکران و توسط سونی پیکچرز با همکاری مارول تهیه شد. این انیمیشن در واقع اولین قسمت از فرنچایز کارتونی مرد عنکبوتی در دنیای سینمایی سونی است و در دنیایی موسوم به «دنیای عنکبوتی» (Spider-verse) جریان دارد که دارای دنیاهای موازی است. فیلمنامه انیمیشن توسط فیل لرد و رودنی روثمن نوشته شد و ستارگانی همچون جیک جانسون، ماهرشالا علی، هیلی استاینفلد، برایان تایری هنری،، نیکلاس کیج، لیو شرایبر و کریس پاین در آن به صداپیشگی پرداختهاند. تمرکز روی این انیمیشن روی نوجوانی سیاه پوست به نام مایلز مورالز است که به نیروهای عنکبوتی دست پیدا میکند. بعد او شاهد کشته شدن مرد عنکبوتی دنیای خودش است و سپس شاهد حضور نسخه های مختلف از اسپایدرمن از دنیاهای موازی هستیم (مثل اسپایدرمن نوآر، خوک عنکبوتی، گوئن عنکبوتی و ...) که باید با کمک یکدیگر شهر را از دست «کینگپین» نجات دهند.
واقعا دیگه باید چی بگیم درباره شاهکاری بی همتا به نام "اسپایدرمن: سفر به دنیای عنکبوتی" که تا به حال نگفته ایم؟ (نقد سایت ما رو در اینجا بخونید) این انیمیشن سینمایی تمامی افتخارات ممکن را در سال 2018 کسب کرد و به عنوان اولین اثر کمیک بوکی تاریخ، جایزه اسکار بهترین انیمیشن سال را گرفت در حالی که قبلش هم جایزه گلدن گلوب و بفتا را گرفته بود. همه چیز این انیمیشن از سبک کمیک بوکی اش گرفته تا فیلمنامه و بار احساسی و ریتم و موسیقی و صداپیشگی و .... عالی بود .
"سفر به دنیای عنکبوتی" یک نعمت بزرگ بود که سونی به هواداران کمیک بوک داد. فیلمی که تمام ثانیه هاش به دنیای کمیک بوک های مرد عنکبوتی ادای احترام میکرد. این اثر در ضمن طور بی سابقه ای اسپایدرمن را در معرض دید مردم جهان قرار داد. ضمن اینکه "سفر به دنیای عنکبوتی" کمیک بوکی ترین فیلم و انیمیشنیه که تا به حال در تاریخ سینما ساخته شده. این انیمیشن یک کمیک بوک زنده بود که با رنگ و لعاب و سبک انرژیک و پویایی که داشت آدم رو از اول تا آخر یاد کمیک بوک می انداخت.
مهدی ترابی مهربانی
All rights reserved © Spidey.ir 2019
(هرگونه كپیبرداری و نقل قول از اخبار و مقالات این سایت تنها با ذكر منبع و نام نویسنده مجاز میباشد)
مطالب مرتبط:
لینك دانلود كارتون های مرد عنكبوتی
10 تفاوت بزرگ سریال "مرد عنکبوتی: مجموعه کارتونی" با دنیای کمیک بوک
سوتی های سریال "مرد عنکبوتی: مجموعه کارتونی"
10 تا از بزرگترین تغییرات انیمیشن "مردعنکبوتی نامحدود" (SPIDER-MAN UNLIMITED) در مقایسه با دنیای کمیک
10 حقیقت جالبی که باید درباره سریال کارتونی مردعنکبوتی در سال 1981 بدانید
10 حقیقتی که باید درباره سریال "مرد عنکبوتی خارق العاده" بدانید
10 دلیلی که نشان میدهد چرا هواداران مرد عنکبوتی همچنان عاشق سریال SPECTACULAR SPIDER-MAN هستند!
بهترین اپیزودهای انیمیشن "اسپایدرمن مجموعه کارتونی" براساس امتیاز سایت IMDB
تمام حضورهای افتخاری مرد عنكبوتی در دنیای انیمیشن + لینك دانلود
نقد انیمیشن سینمایی "اسپایدرمن: سفر به دنیای عنکبوتی"
10 انیمیشن ابرقهرمانی برتر تاریخ سینما
زیرنویس فارسی کارتون جدید مرد عنکبوتی (2017) + لینک دانلود مستقیم
5 انتقاد از کارتون جدید مرد عنکبوتی
زیرنویس فارسی تمام قسمت های كارتون SPECTACULAR SPIDER-MAN + لینك دانلود مستقیم
آشنايي با صداپيشگان انيميشنهای اسپايدرمن
10 ایراد اساسی سریال "اسپایدرمن نهایی" (ULTIMATE SPIDER-MAN)
نماهنگی فوق العاده از بهترین کارتون اسپایدرمن!
معرفی ترانه تاریخی مرد عنکبوتی + لینک دانلود صوت و ویدئو
انیمیشن زیبا با حضور مرد عنکبوتی، ایرون من و هالک! + لینک دانلود
مستندی درباره سریال كارتونی "مرد عنكبوتی و دوستان شگفت انگیز او" + لینك دانلود
نگاهی به بهترین قسمت کارتون ULTIMATE SPIDER-MAN + لینک دانلود