رابرت پتینسون، زویی کراویتز و یک گاتهام پیچیده "بتمن" مت ریوز را به بهترین فیلم بتمن پس از "شوالیه ی تاریکی" به کارگردانی کریستوفر نولان تبدیل کرده اند.

این نقد اسپویلر ندارد

در این فیلم، مت ریوز تاریکی و وحشت گاتهام را پیش از معرفی کاراکتر اصلی این دنیا به بیننده نشان میدهد. یعنی در ابتدا، او قاتل، دزد، خرابکار و حمله ای که در سطح شهر جریان دارد را به مخاطبین خود نشان می دهد و سپس از پس سایه های این شهر، بتمن با بازی رابرت پتینسون بر میخیزد که از ترس برای متوقف کردن جرم و جنایت در گاتهام استفاده می کند؛ یک راه حل صریح و روشن برای یک مشکل پیچیده! بتمن هنگام مبارزه هم همانقدر صریح و بی پرده مبارزه می کند: چند مشت به یک گروه خلافکاری که خود را به شکل خلافکارانی مانند جوکر و دو چهره در آورده اند. میزند تا آنها متفرق شوند اما بتمن عنصر تبهکارانه جنایت را متوقف نمی کند بلکه او این جنایت را به شبی دیگر به تعویق می اندازد.

ما از طریق شنیدن یک Voice-over متوجه میشویم که بروس وین در لباس بتمن دوساله که در خیابان های گاتهام می چرخد و از ترس به عنوان ابزار استفاده می کند و جرم و جنایت به شدت در گاتهام افزایش یافته است. 20 سال از زمانی که پدر و مادرش به قتل رسیده اند می گذرد و او سخت در تلاش است تا جلوی جنایتی که منجر به یتیم شدندش شده است را بگیرد اما مبارزاتش با شرور گاتهام نتیجه ی عکس داده و جرم و جنایت افزایش یافته است. در حقیقت اصلا او شاید راه حلی برای مشکلات شهرش نباشد و بلکه غیر مستقیم باعث مشکلات بی شمار این شهر شده باشد. ما شاهد بتمن های بیشماری بوده ایم اما هیچ کدام از آنها به بخش خاکستری اخلاقی بتمن، اینگونه که بتمن مت ریوز آن را روایت می کند، نپرداخته است. ریوز فیلم را با شهر، خرابی و جنایت آغاز می کند که این خود دلیلی بر متفاوت بودن این اقتباس از بتمن نسبت به اقتباس های قبلی است زیرا این فیلم یک فیلم گاتهامی است نه یک فیلم بتمنی!

بتمن مت ریوز، ایده های جدیدی که ما تا به حال در فیلم های بتمن ندیدیم را معرفی نمیکند بلکه روی مولفه هایی متمرکز است که اغلب در پس زمینه ی فیلم های قبلی بتمن وجود داشتند. شروران در گذشته ممکن بود از ماهیت دوگانه ی پلیس گاتهام به عنوان بهانه ای برای جنایت های خود استفاده کنند اما در این فیلم، عدم صداقت و رفتار نادرست مقامات شهر، قطعه ی اصلی پازل است که این قضیه برای داستان فیلم بسیار مهم تر از شخصیت ریدلر با بازی پاول دانو است.

تمرکز فیلم بتمن بر روی این که بروس وین بزرگترین کارآگاه جهان است که با جیمز گوردون، با بازی جفری رایت، همکاری میکند تا پازل ها و جنایت های ریدلر را حل کنند. این زوج پلیسی و ماهیت وحشتناک معما های ریدلر باعث می شود که بخش های زیادی از این فیلم حکم ادای احترام آشکاری به فیلم Se7en به کارگردانی دیوید فینچر باشد. از سرنخ های بیمارگونه ی ریدلر که از میان خون برمیخیزند تا درسی را به اهالی گاتهام بدهد تا آپارتمان کثیف او، باعث میشود تا به نسخه ای شبیه به «جان دو» ی فیلم Se7en بدل شود. اما قراردادن این نوع از راز های تاریک در مرکزیت فیلم آنقدر عیان و تابلو نیست که ما را مثلا به یاد کپی برداری وقیحانه فیلم "جوکر" از روی فیلم "سلطان کمدی" بیندازد.

در راه شکست دادن ریدلر، مت ریوز، که به همراه پیتر کریگ فیلم نامه را نوشته است، بتمنی را به ما نشان می دهد که هنوز در حال پیدا کردن راهی برای شوالیه ی تاریکی بودن است. حتی بیش از داستان اصلی فیلم Batman Begins، فیلم بتمن مت ریوز نشان میدهد که بروس وین سخت در تلاش است تا قهرمانی باشد که خودش باشد. بروس، اغلب دست و پا چلفتی است یا بیش از حد در موضوعی غرق می شود و پتینسون او را با صراحت بازی می کند؛ انگار که تا زمانی که بسیار دیر نشده او نمی تواند ایرادات نقشه و برنامه اش را ببیند. پتینسون این شخصیت را به عنوان یک Emo بازی می کند ( ما با بروس درحالی که با صدای بلند به نیروانا گوش میداد در Batcave مواجه شدیم که دور چشمانش سیاه بود) که در عین حال مردی است که توسط این شهر آسیب دیده و می خواهد مطمئن شود که آنچه برای او اتفاق افتاده برای شخص دیگری اتفاق نیافتد. این کار منطقی نیست اما این بروس در راه تحقق این هدف حاضر است زندگی خودش را فدا کند.

به عنوان بتمن، رابرت پتینسون روی ترسی که در درون این کاراکتر وجود دارد متمرکز است که خشم شدیدی دارد و هر لحظه آمادگی این را دارد که آن را بروز دهد. با وجود آنکه این فیلم به ما کشته شدن والدین بروس وین را نشان نمی دهد (خدایا شکرت!) ولی ما می توانیم زخم هایی که هنوز سر باز هستند و دردی که بر او مستولی شده و باعث شکل گیری شخصیتش شده است را ببینیم. پتینسون در ایفای اینگونه نقش ها موفق است، یعنی نقش هایی که در آنها مهم ترین چیز، ناگفته هاست و او به خوبی توانسته از این قضیه استفاده کند و با آن تاثیرات شگفت انگیزش را روی این نسخه از بتمن باقی بگذارد.

اما بتمن مت ریوز در انتخاب بازیگر برای این شخصیت های کلاسیک بسیار عالی عمل کرده است، نه تنها رابرت پتینسون در نقش بتمن و ریدلرِ مشکل دار پاول دانو، بلکه جفری رایت هم در نقش جیمز گوردون، پلیس خوبی که با فساد محاصره شده است، بی عیب و نقص ظاهر میشود. اندی سرکیس در نقش آلفرد پنی‌ورث، به زیبایی گذشته ناگفته این شخصیت را با علاقه ی ابدی که به بروس دارد پیوند میدهد و همچنین کالین فارل (اسوالد کابل پات/پنگوئن) هر صحنه ای که حضور داشته را مال خود میکند. بازی او انگار قرار است نقش آفرینی های جاودانه رابرت دنیرو را برایمان زنده کند. حتی کاراکتر های منفی که ابرشرور محسوب نمیشوند هم به دلیل انتخاب بازیگر خوب به شدت مورد توجه قرار گرفته اند. مانند پیتر سارسگارد در نقش دادستان بی وجدان، گیل کولسون یا جان تورتورو که کارماین فالکونه را به عروسک گردانی در دنیای مافیایی گاتهام تبدیل کرده است.

اما برجسته ترین عضو این بازیگران اعجاب انگیز، زویی کراویتز در نقش سلینا کایل/زن گربه ای (کت وومن) قرار دارد ، کسی که در تعقیب و گریز بتمن و ریدلر درگیر می شود. شیمی بین پتینسون و کراویتز بسیار جذاب است و پویایی این دو منجر به معدود لحظاتی میشود که بتمن کمی به خود اجازه می دهد آزاد باشد که هر دو شخصیت را دوست داشتنی می کند. کراویتز نقش سلینا کایل را به گونه ای بازی میکند که مانند بتمن از شهر گاتهام ضربه خورده منتهی بدون خوش بینی بروس زیرا فکر میکند که این شهر هیچوقت درست نخواهد شد. کت وومن همیشه تا حدی یک ضد قهرمان بوده اما بازی کراویتز در این نقش ما را متوجه می کند که او نگاه دقیق تری نسبت به آینده ی گاتهام دارد. شخصیت کت‌وومن اغلب شاهد بازیگران خوبی بوه اما کت‌وومن کراویتز در آستانه ی بهترین اقتباس از این شخصیت قرار گرفته است.

و بار دیگر باید اذعان داشت چیزی که بتمن را به یک برداشت منحصر به فرد از داستان بارها مورد اقتباس قرار گرفته "تبدیل شدن بروس وین به بتمن" تبدیل می کند، تمرکز بر گاتهام، تاثیری که بر روی شخصیت ها گذاشته و القای غیر ممکن بودن ایجاد یک تغییر واقعی در این دنیای از هم گسیخته است. از صحنه ی آغازین فیلم، جایی که ریدلر یک سیاست مدار فاسد را به نام «دون» نابود میکند تا اشاره به شکسته شدن سد در "نیو ارلیانز" و بحث در مورد دروغی بودن وعده های تغییر، سخت است که شباهت های دنیای واقعی را در فیلم نبینیم و خفقان طاقت فرسای این شهر را درک نکنیم. اما این تاکید ریوز بر روی دنیای گاتهام است که فیلم را در بین دیگر لایو اکشن های شخصیت، متمایز می سازد. معمولا گاتهام چیزی بیشتر از یک شهر پر از شرارتی که ابر شرور ها را از مخفی گاه هایشان بیرون می کشد نیست اما ریوز، گاتهام را به شهری زنده تبدیل می کند؛ شهری که در آن می توانیم عواقب فریب و کلاهبرداری و اینکه چگونه به افراد سطح پایین تر ضربه می زنند را ببینیم. تاکتیک های ریدلر شرورانه هستند اما به راحتی می توان فهمید که چرا کسی که با این کابوس اجتناب ناپذیر سر و کار دارد می خواهد شهر را از گناه پاک کند.

مت ریوز در نگاه به گونه های سرگرمی که با آن آشنا هستیم منتهی از زاویه ای متفاوت، تبحر خاصی دارد. برای مثال در فیلم Cloverfield او روایتی از ژانر کلیشه ای "هیولایی که شهر را نابود میکند" به ما داد که داستان را از منظر کسانی که از دست این هیولا ها فرار می کردند به تصویر کشید. با فیلم های Dawn of the Planet of the Apesو War for the Planet of Apes او این فرانچایز را از دیدگاه میمون ها روایت کرد که بسیار واقع گرایانه و تکان دهنده بود و اینگونه بود که با نگاهی متفاوت باعث جان بخشیدن به این فرنچایز شد. و با "بتمن"، مت ریوز این روند را با گذراندن زمان زیاد در سنگرهای نبرد گاتهام ادامه میدهد و چالش عظیمی که در مقابل بتمن قرار دارد را نشان میدهد و در نهایت نسخه غنی تری از این شهر را خلق میکند که نظیر آن را در فیلم های بتمن ندیده ایم.

فیلم بتمن 3 ساعت به طول می انجامد ولی به لطف کارگردانی ماهرانه ریوز، متوجه گذر زمان نمیشوید زیرا او روی شهر، قهرمانان، تبهکاران و میراث گاتهام که باعث به وجود آمدن این سناریو شده است تمرکز میکند. فیلمنامه با دقت و توجه به گاتهام می پردازد، شهری که توسط مردانی اداره می شود که در تاریکی وضعیت خود زندگی میکردند و بسیاری از آنان در ابتدا قصد و نیت مثبتی داشتند اما تیرگی بر آنان چیره شد. ریوز در ساختار گاتهام عجله نمی کند و ساختار آن را به آهستگی و حوصله به تصویر میکشد ولی همچنان موفق میشود ریتم مناسبی برای فیلم ایجاد کند که حوصله تماشاچی را سر نبرد.

بتمن یک فیلم زیبا است با فیلمبرداری گریگ فریز(فیلمبردار آثاری همچون Dune و Rogue One) که تاریکی را به خوبی در آغوش میگیرد اما در آن اشباع نمیشود و موسیقی متن کوبنده و تاثیر گذار مایکل جاکینو که باعث میشود آدم به یاد تم تاریخی «دارث ویدر» در سری "جنگ ستارگان" بیفتد. ریوز، مانند انتخاب بازیگران در انتخاب عوامل ساخت فیلم هم بسیار خوب عمل کرده تا نسخه ای که از بتمن در ذهنش داشته را بسازد. اما بزرگترین مشکل فیلم این است که علی رغم الهاماتش از فینچر و عوامل بی نظیر، این فیلم باید فیلم بتمن می بود. به خصوص در پرده ی سوم، بتمن شروع میکنه به اینکه تبدیل بشه به یک فیلم ابرقهرمانی کلیشه ای. یعنی درسته که سکانس اکشن آن بسیار حرفه ای و ماهرانه ساخته شده ولی یه جورایی از نظر لحن با بقیه فیلم در تناقض قرار میگیره.

در نهایت، "بتمن" آغازی بر یک سه‌گانه است که مت ریوز آن را برنامه ریزی کرده و قرار است دو اسپین آف از آن هم توسط HBO Max ساخته شود و چه خوب چه بد، پایان فیلم درگیر زمینه چینی برای این آثار است. البته انتظار می رفت که این فیلم باید جزیی از یک بخش بزرگتر باشد اما به ویژه در پرده ی نهایی، آدم حس میکنه کاش روی پای خودش ایستادگی میکرد، ریسک بیشتری میکرد و بیشتر سعی میکرد تا کلیشه ها را بشکند، به ویژه با توجه به ساختار شکنی هایی که تا آن لحظه انجام داده بود. در به تصویر کشیدن آن مشکل دارد. او نمی تواند از شانس های خود استفاده کند و نمی تواند بر اساس شرایط خودش وجود داشته باشد.

با این حال ریوز بهترین فیلم بتمن را پس از "شوالیه ی تاریکی" ساخته با دنیای جذابی و غنی ای که شخصیت هایی که قبلا بارها روی پرده دیدیم را زنده می کند. با "بتمن"، ریوز سایه های گاتهام را در الویت قرار می دهد و این شهر را به شیوه ی متفاوتی نشان می دهد و به دنیای پیرامونی بتمن زندگی میبخشد. به جای قهرمانان و تبهکارانی که سیاه وسفید زندگی می کنند او گاتهامی را تعریف کرده که خاکستری است. بتمن چیز هایی را که در باره ی این شخصیت می دانیم بازتعریف نمی کند اما ریوز با هنرمندی خود داستان را به گونه ای نشان میدهد می شود که ما قبلا آن را زیاد ندیده ایم. در حالی که بیشتر فیلم های بتمن روی قهرمانی متمرکز هستند که از تاریکی بیرون آمده است، اما ریوز روی تاریکی تمرکز کرده که قهرمان را به وجود آورده و این تفاوت اصلی این فیلم با سایر اقتباس هاست.

امتیاز: 8.75 از 10 (B+)

شکیبا پوران پیر​

منبع: Collider

All rights reserved © Spidey.ir 2022

     (هرگونه كپی‌برداری و نقل قول از اخبار و مقالات این سایت تنها با ذكر منبع و نام نویسنده مجاز می‌باشد)

مطالب مرتبط:

همه چیز درباره بتمن

این مطلب را به اشتراک بگذارید :