10 طراح برتر تاریخ کمیک بوک های مرد عنکبوتی

این طراحان برجسته کمک کردند تا مرد عنکبوتی به یکی از شناخته شده ترین شخصیت های کمیک بوکی تمام دوران تبدیل شود.

مقدمه: از سال 1962 تا به حال کاندیدهای زیادی برای فهرست بهترین طراح کمیک بوک های مرد عنکبوتی وجود داشته. درسته که استیو دیتکو این شخصیت را به همراه استن لی در اوایل دهه 60 میلادی خلق کرد ولی از آن موقع به بعد ما یک عالمه طراح حرفه ای و برجسته مثل تاد مک فارلین، جان رومیتای پدر و پسر و .. داشته ایم که کمک کرده اند تا مرد عنکبوتی محبوب ترین شخصیت تخیلی دنیا شود. مقاله ی زیر را هم بخوانید:

10 نویسنده برتر تاریخ کمیک بوک های مرد عنکبوتی

10- مارکوس مارتین (Marcos Martin)

مارکوس مارتین

«ماركوس مارتین» (Marcos Martin) طراح برجسته ای است كه برنده جایزه معتبر آیزنر شده و اصلیتی اسپانیایی دارد و در شهر بارسلون متولد شده. كسانی كه از گذشته های دور با طراحی های «ماركوس مارتین» آشنا هستند خوب میدانند كه او حتی قبل از آنكه كمیك های مرد عنكبوتی را طراحی كند، كارش حرف نداشت ولی چندان شناخته شده نبود و در حقیقت با كميك هاي مرد عنكبوتی شگفت انگیز بود كه جایگاه خودش را به عنوان یكی از برترین های طراحان حال حاضر دنیای كمیك تثبیت كرد. او بدون شك بهترین طراحی است كه در سالهای اخیر كمیك های مرد عنكبوتی را طراحی كرده است. مارتین شماره های 578 ، 579، 655 ، 656، 659 تا 661 از كمیك های مرد عنكبوتی شگفت انگیز را به همراه داستانهای فرعی (back up) در شماره های 655 تا 656 و یك عالمه طرح جلد واریانت و ... خلق كرده است.

مارکوس مارتین

سبك ماركوس مارتین ساده و مینی مالیستی است و خواننده را تا حد زیادی به یاد آثار «استیو دیتكو» میاندازد و در عین حال به طور غریبی مدرن به نظر می آید. حالت سیال و انعطاف پذیر فیگورهای او به زیبایی با قدرت خطوط مینی مال و ساده اش در هم آمیخته و پانل هایی بسیار دلربا می آفریند. در ضمن لی اوت (layout) و شیوه چينش و پانل بندی او منحصر به فرد است و بسیار خلاقانه به نظر میرسد. كافی است به این صفحه از شماره 655 مرد عنكبوتی شگفت انگیز دقت كنید تا متوجه منظور من شوید. و یا این صفحه را در نظر بگیرید تا به اوج نبوغ مارتین در لی اوت پی ببرید. دیدید مارتین چقدر استادانه این صحنه را تاثیرگذار و قدرتمند خلق كرده؟ واقعا خواننده درد و رنج اسپایدرمن زیر آنهمه بار سنگین و در حاليكه در تونلي تنگ و تاريك سعي ميكند به بقيه كمك كند، را حس میكند. مارتین روی جلدهای ماندگاری را هم برای اسپایدرمن خلق كرده كه اگر یادتان باشد در قسمت های اول و دوم از مقالات "برترین كاورهای تاریخ اسپایدرمن" به آنها اشاره شد. او همچنین به مناسبت 50 سالگی مرد عنكبوتی در عالم كمیك ، 5 كاور زیبا به عنوان سمبل دهه های گذشته خلق كرد كه واقعا تماشایی هستند. متاسفانه او فعلا به جز طراحي كاور واريانت براي مرد عنكبوتي چيزي خلق نميكند ولي اميدواريم بار ديگر او را در صفحات مرد عنكبوتي ببينيم زيرا سبك طراحي اش بسيار براي دنياي مرد عنكبوتي مناسب به نظر ميرسد .

9- گیل كین (Gil Kane)

گیل کین طراح

با وجود آنكه «گیل كین» (Gil Kane) طراح داستان هایی است كه همواره از مهم ترین ها و تاثیرگذارترین های تاریخ كمیك های مرد عنكبوتی به حساب آمده اند اما خیلی ها با او آشنایی ندارند. شاید به خاطر اینكه سبك او بیش از حد شبیه سبك ديگر طراح افسانه ای مرد عنكبوتي يعني «جان رومیتا» بود. البته این موضوع به این خاطر است كه در ابتدای دهه 70 میلادی جان رومیتا پس از دورانی بسیار موفق جای خود را به «گیل كین» ولی تا مدتها به عنوان طراح كاورهای مرد عنكبوتی كارش را ادامه داد و حتی خیلی اوقات طراحی های گیل كین را روتوش میكرد. به همین دلیل بسیاری از خوانندگان كمیك های مرد عنكبوتی در دهه 70 میلادی وقتی به طراحی های گیل كین نگاه ميكردند رد پای جان رومیتا را ميديدند! در هر حال همان طور كه گفته شد گیل كین شماری از مهم ترین كمیك های تاریخ اسپایدرمن را طراحی كرده است. به طور مثال او شماره 90 از كمیك "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" را طراحی كرد؛ شماره ای كه در آن سروان «جورج استیسی» (پدر «گوئن استیسی»، دختری كه پیتر پاركر عاشقش بود) كشته شد (برای كسب اطلاعات كامل درباره این داستان اینجا و اینجا را كلیك كنید).

سپس او و «استن لی» در سال 1971 داستانی سه قسمتی در شماره های 96 تا 98 از كمیك بوک "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" خلق كردند كه در تاریخ ماندگار شد. چون در این سه شماره برای اولین بار با "اداره نظارت بر محتویات كمیك" (Comics Code Authority) مخالفت شد (برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره، این مقاله را بخوانید). گیل كین اندكی بعد به همراه نویسنده ای به نام «روی توماس» یكی دیگر از لحظات ماندگار كمیك های مرد عنكبوتی را در شماره 100 "اسپایدرمن شگفت انگیز" رقم زد زيرا در آن پیتر پاركر كه دیگر از اسپایدرمن بودن خسته شده بود محلولی درست كرد تا با خوردن آن قدرت های فوق بشری اش را از دست بدهد ولی در عوض 4 دست جدید درآورد!!! در شماره بعدی گیل كین شخصیت مهمی به نام «موربیوس خون آشام» را خلق و وارد داستان های مرد عنكبوتی كرد. اما بدون شك بیاد ماندنی ترین داستانی گیل كین براي هواداران مرد عنكبوتی در شماره های 121 و 122 از "اسپایدرمن شگفت انگیز" روی داد یعنی داستان "مرگ گوئن استیسی". البته بازهم تاكید میشود كه طراحی های گیل كین در تمام این چهار داستان مذكور توسط «جان رومیتا» روتوش و گاهی اوقات اصلاح میشد. اما باید اعتراف كرد كه گیل كین تبحر بسیاری در خلق سكانس های اكشن داشت . ضمنا او ظاهر پیتر پاركر را خیلی جذاب و ورزیده به تصویر میكشید.

8- سارا پیکلی (Sara Pichelli)

سارا پیکلی (Sara Pichelli)

«سارا پیکلی» طراح ایتالیایی الاصل که کارش را با انتشارات IDW شروع کرد و مارول او را در سال 2008 و در حالی که 25 ساله بود استخدام کرد تا روی کمیک های NYX و "فراری ها" کار کند و در نهایت ارتقا یافت و طراح Ultimate Comics: Spider-Man شد و طراحی کمیک مهم Ultimate Fallout که شخصیت بسیار مهمی به نام «مایلز مورالز» در آن خلق شد. بنابراین پیکلی به همراه «برایان مایکل بندیس» خالق شخصیت مایلز مورالز است و شکل ظاهری و لباس نمادین او را خلق کرد.

مایلز مورالز سارا پیکلی

سبک منحصر به فرد پیکلی در طراحی باعث شد تا کمیک های مایلز مورالز از طراوت خاصی بهره مند شوند و مخاطبین خاص خود را پیدا کنند و باعث شوند تا مایلز به عنوان یکی از برترین شخصیت های خلق شده توسط مارول در یک دهه اخیر لقب بگیرد. در واقع پیکلی از آن دسته از طراحانی است که دیزاین شخصیت ها را بر پایه خصوصیات اخلاقی آنها پایه گذاری میکند. در نتیجه پیش زمینه فرهنگی و اجتماعی، گویش و زبان بدن و حتی مدل لباس پوشیدن آنها در خلق ظاهر و حال و هوای مخلوقات او تاثیرگذار هستند. پیکلی کمیک بوک های مهمی مثل "مردان عنکبوتی" و دنباله آن را به همراه بندیس خلق کرده که در اینجا و اینجا ترجمه شده اند. او در سال 2011 جایزه معتبر Eagle را در رشته محبوب ترین طراح تازه وارد را به خودش اختصاص داد. آقای مارک پانیکیا از سردبیران ارشد مارول درباره او گفته: "هر دفعه که صفحه ای جدید طراحی شده توسط سارا به دستم میرسد میبینم که او به عنوان طراح دارد رشد میکند. او الان کارش شگفت انگیزه و واقعا نمیدونم در آینده چقدر شگفت انگیز تر خواهد شد"! تام برورت نیز درباره او گفته که یک استعداد شگرف است که به زودی دنیای کمیک را منفجر خواهد کرد. منتقدین نیز توجه او به جزئیات را مورد ستایش قرار داده اند، به ویژه شیوه ای که طبق آن مو و حالات صورت و زبان بدن کاراکترها را به تصویر میکشد و باعث میشود تا اتمسفر و داستان سرایی در آثار او به سطح بالایی ارتقا پیدا کنند. آنها همچنین طراحی او را برای مایلز مورالز در کمیک های Ultimate Spider-Man، انرژیک، سینماتیک و باطراوت لقب دادند.

7- ران فرنز (Ron Frenz)

ران فرنز (Ron Frenz)

«ران فرنز» (Ron Frenz) طراحیه كه بهترین داستان مرد عنكبوتی را به تصویر كشیده! یعنی داستان "پسر بچه ای كه عكس های مرد عنكبوتی را جمع میكرد" (اگر این داستان را با ترجمه فارسی نخوانده اید اینجا را كلیك كنید). سپس او طراح اصلی كمیك مرد عنكبوتی شگفت انگیز شد و به همراه «تام دی فالكو» شماره های 251 تا 248 را طراحی كرد (البته در اين بین شايد یكی دو تا از شماره ها را یك طراح دیگر انجام داد).

کمیک اسپایدرمن

ران فرنز را به عنوانی يكی از معدود طراحان اسپایدرمن میشناسند كه توانست به طور حیرت انگیزی سبك استیو دیتكو را با جان رومیتاپیوند بزند. یعنی طراحی هایش از اكشن جذاب رومیتا و سبك نامتعارف و خاص دیتكو در طراحی حركت و ظاهر شخصیت ها بهره مند بود. به طور مثال ظاهر پیتر پاركر در طراحی های او بسیار شبیه به ظاهری بود كه استیو دیتكو از پیتر خلق میكرد. در ضمن فرنز یك قصه گوی خارق العاده بود و بسیار با نوشته های تام دی فالكو جفت و جور بود. شما میتونید در اینجا نبوغ او را در طراحی درگیری ذهنی پیتر پاركر بر سر لباس سیمبیوت فضایی را ببینید. در هر حال run او با تام دی فالكو در كمیك های مرد عنكبوتی شگفت انگیز بسیار برای هواداران مرد عنكبوتی خاطره انگیز است چون داستان های مهمی نظیر سیمبیوت سیاه فضایی یا ادامه ماجرای «هاب گابلین» در این دوران روایت شدند. سالها بعد او و دی فالكو شخصیت دختر عنكبوتی (Spider-Girl) را خلق كردند و ران فرنز بسیاری از كمیك های دختر عنكبوتی را هم طراحی كرد. تا یادم نرفته بگم كه فرنز چند شماره از سری تحسین شده Untold Tales of Spider-Man را هم طراحی كرد. او در ضمن سال 1997 كمیك سه قسمتی Hobgoblin Lives را طراحی كرد. این كمیك كه توسط «راجر استرن» نوشته شد بالاخره پس از سالها هویت واقعی هاب گابلین را فاش كرد.

6- راس اندرو (Ross Andru)

راس اندرو

وقتی «راس اندرو» (Ross Andru) در سال 1973 و از شماره 125 طراح سری اصلی مرد عنكبوتی یعنی "اسپایدرمن شگفت انگیز" شد، خوانندگان و هواداران اسپایدرمن چندان به او روی خوش نشان ندادند زیرا تغییراتی را حس میكردند. در واقع، آنها كاملاً به سبك طراحی های «جان رومیتا» عادت كرده بودند (تا آن زمان طراحان دیگر هم سعی كرده بودند تا از روميتا تقليد كنند) اما طراحی های اندرو با وجود آنكه در نگاه اول خیلی هم با طراحی های رومیتا فرق نمیكرد، اما سبك و استیل خودش را داشت. در ثانی، او كسی بود كه با كوله باری از تجربه از "دی سی كامیكس" به مارول آمده بود. با اين وجود رفته رفته راس اندرو خودش را در دل هواداران باز كرد و نشان داد چه طراح فوق العاده ای است. او بسیار سریع طراحي ميكرد و با اینكه از شماره 125 تا 185 طراح اسپایدرمن شگفت انگیز بود و حتی در این بین 5 شماره از كمیك Giant-Size Spider-Man را نیز طراحی كرد اما، معمولاً از جدول برنامه ریزی شده عقب نیفتاد و بسيار قابل اتكا بود!

راس اندرو

راس اندرو در ضمن برخی از داستان های كلیدی اسپایدرمن را نیز طراحی كرد به طور مثال او داستان معروف "سرگذشت كلون" (Clone Saga) را در شمار های 141 تا 149 از "اسپایدرمن شگفت انگیز" به استادی هر چه تمام خلق كرد . به همین دلیل این داستان تا مدتها در ذهن هواداران مرد عنكبوتی باقی ماند (هر چند مارول در دهه 90 میلادی با انتشار دنباله آن، همه چیز را خراب كرد!!!). او همچنین طراح داستانی بود كه در آن برای اولین بار شخصیت «پانیشر» (Punisher) در عالم كمیك کمیک خلق شد (شماره 129 "اسپایدرمن شگفت انگیز"). و یا داستان معروف تبدیل شدن «هری آزبورن» به گرین گابلین (شمار های 136 و 137 "اسپایدرمن شگفت انگیز"). اندرو آنقدر خوش درخشید كه مارول و دی سی در سال 1976 برای پروژه ویژه مشترك خود یعنی "سوپرمن در مقابل اسپایدرمن" از ميان برترين طراحان خود، او را برگزیدند! و بدین ترتیب او با طراحي اين كميك نامش را همیشه در تاریخ كمیك بوک جاودانه كرد (برای كسب اطلاعات بیشتر درباره "سوپرمن در مقابل اسپایدرمن"، اینجا را كلیك كنید). درباره سبك اندرو هم باید گفت كه او را بیشتر به خاطر خلق صحنه های اكشن خلاقانه میشناسند ولی از نظر صحنه های رومانتیك، عاطفي و پر تنش هم توانایی های خیلی خوبی داشت و لحظلا ماندگاري در كمیك های اسپایدرمن خلق كرد. به طور مثال كافی است به روی جلد شماره 178 از كمیك "اسپایدرمن شگفت انگیز" دقت كنید تا بفهمید او چگونه به بیننده حسی حاكی از تنش را منتقل میكند و چقدر موثر به او میفهماند كه زن عمو می رو تخت بیمارستان افتاده در حالیكه پیتر در قالب اسپایدرمن دارد با «گرین گابلین» مبارزه میكند! از دیگر نقاط قوت او حتما باید به نحوه طراحی ساختمان ها و معماری شهر نیویورك اشاره كرد كه انصافاً هنوز هم در بین طراحان اسپایدرمن بی نظیر است. ایشان بسیار دقیق شهر نیویورک را در طراحی های خود نشان میداد.

5- جان روميتا جونيور (John Romita Jr)

جان روميتا جونيور (John Romita Jr)

«جان رومیتا جونیور» (John Romita, Jr) كه هواداران مرد عنكبوتی او را بیشتر با عنوان JR jr صدا میكنند، پسر طراح بزرگ و افسانه ای كمیك های مارول و اسپایدرمن یعنی «جان رومیتا» می باشد. با وجود آنكه همگان او را همچون پدرش به عنوان یكی از بهترین طراحان تاریخ كمیك بوك های مرد عنكبوتی میشناسند و با وجود آنكه یكی از كسانی است كه بیشترین تعداد كمیك اسپایدرمن را در سی سال گذشته طراحی كرده اند، ولی در كمال شگفتی او در تمام این مدت طراح بسیاری از دیگر كمیك های مهم مارول نيز بوده است ! از «اونجرز» و Daredevil گرفته تا «ولورین»، «كاپیتان آمریكا» ، «مرد آهنی» ، «مردان ایكس» و «پانیشر»!!! در هر حال، اولین طراحی جان رومیتا جونیور برای اسپایدرمن در سال 1977 انجام شد یعنی زمانی كه یك داستان 6 صفحه ای برای كمیك شماره 11 The Amazing Spider-Man Annual خلق كرد. او سپس از ابتدای دهه 80 میلادی به عنوان طراح اصلی كمیك های "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" انتخاب شد ولی آثار درخشانش زمانی شروع شد كه با نویسنده ای فوق العاده خلاق به نام «راجر استرن» همكاری كرد. در حقیقت آثاری كه جان رومیتا جونیور و راجر استرن در شماره های 224 تا 250 كمیك "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" خلق كردند جزو بهترین و به یادماندنی ترین داستان های تاریخ اسپایدرمن به شمار میروند. آنها در ضمن شخصیت بسیار مهمی همچون «هاب گابلین» را خلق كردند و باعث شدند تا اسپایدرمن پس از سالها صاحب یك شخصیت خبیث اصلی و تمام عیار شود. در آن دوره سبك طراحی جان رومیتا شباهت فراوانی به سبك پدرش داشت و به قول معروف خیلی شسته و رفته و آراسته به نظر میرسید. او بسیار در طراحی صحنه های اكشن مهارت داشت. برای نمونه به این صفحه زیر از داستان معروف "هیچ چیزی نمیتواند جلوی جاگرنات را بگیرد" (كه سال 1982 در شماره های 229 و 230 از "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" چاپ شد)، توجه كنید تا به سطح بالای مهارت وی در این زمینه پی ببرید. او در ضمن استاد پانل بندی است. به این صفحه نیز كه از كمیك شماره 232 "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" گرفته شده دقت كنید و ببنید او چقدر ماهرانه و خلاقانه از پانل ها بهره میگرد تا به بهترین نحو ممكن در خدمت داستان باشند.

جان رومیتا جونیور

جان رومیتا جونیور تقریباً در اواسط دهه 90 میلادی با دیگر به كمیك های اسپایدرمن برگشت و طراحي مجموعه Peter Parker Spider-Man را بر عهده گرفت. منتهی این بار سبك طراحی اش عوض شده بود. نوعی استایل تاریك و نوآر (Noir) مانند در آثارش دیده میشد. بعضی ها اعتقاد داشتند كه او شخصیت ها را تنومند و هیكلی تر از قبل میكشد. ولی سبك جدید او پس از مدت كوتاهی مورد پسند هواداران واقع شد و او كاری كرد تا Peter Parker Spider-Man به جذاب ترین سری اسپایدرمن در آن دوران تبدیل شود؛ دوران سیاهی كه به خاطر داستان منفور "سرگذشت كلون" (Clone Saga) محبوبیتی نزد هواداران مرد عنكبوتی ندارد. در واقع شاید بتوان شماری از بهترین طراحی های او را در شماره 75 از كمیك Peter Parker Spider-Man دید (لازم به ذكر است كه یكی از برترین نبردهای میان اسپایدرمن و «گرین گابلین» در اين كميك روایت میشود. در حقیقت در آن «نورمن آزبورن» كه سالها در كمیك های مرد عنكبوتی مرده محسوب میشد، دوباره برگشت معلوم شد كه همه قضایای "سرگذشت كلون" زیر سر او بوده است! در ضمن در همین كمیك بود كه «بن رایلی» كشته شد).

داستان مرد عنکبوتی

جان رومیتا جونیور یكی از معدود طراحان قدیمی اسپایدرمن بود كه پس از آنكه مارول در ژانویه سال 1999 تصمیم گرفت كمیك های مرد عنكبوتی را از نو احیا (relaunch) كند، در سمت خود باقی ماند ولی متاسفانه آن موقع مجبور بود شماری از بدترین داستان های تاریخ اسپایدرمن را طراحی كند! اما پس از یكی دو سال، مارول كه میدید فیلم سینمایی اسپایدرمن به كارگردانی «سم ریمی» در راه است تصمیم گرفت كیفیت عناوین اسپایدرمن را بالا ببرد و در نتیجه "جوزف مایكل استرازینسكی" (ملقب به JMS) را به عنوان نویسنده جدید كمیك "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" برگزید. جان رومیتا جونیور هم از كمیك Peter Parker Spider-Man به "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" مهاجرت كرد تا در كنار JMS جان تازه ای به داستان های اسپایدرمن بدهند. همكاری آنها بسیار تماشایی و جذاب از كار در آمد و كمیك های بسیار خوب و ماندگاری را خلق كردند. به طور مثال داستان نخست آنها به نام "coming home" كه در شماره های 31 تا 35 از جلد دوم "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" به چاپ رسید، به عنوان برترین داستان سال 2001 برگزیده شد و به جایزه معتبر "ایزنر" دست یافت که میتونید آن را با ترجمه فارسی در اینجا بخوانید. جان رومیتا جونیور و JMS در این داستان شخصیت خبیث جدید و مهمی همچون «مورلان» (Morlun) را خلق كردند و در نتیجه یكی از نفس گیر ترین و به یاد ماندنی ترین نبردهای تاریخ مرد عنكبوتی شكل گرفت. جان رومیتا جونیور در آن زمان باز هم اندكی سبك خود را تغییر داد. او سعی كرد شخصیت ها را تركه اي و لاغرتر به تصویر بكشد و به حركات اسپایدرمن نوعی حالت غریب و نامتعارف ببخشد كه خواننده را یاد آثار «استیو دیتكو» می انداخت. او وسواس خاصی در نشان دادن وضعیت روحی و جسمانی اسپایدرمن/پیتر پاركر نشان میداد و بدون اغراق باید ادعا كرد كه هیچ طراح دیگری نمیتواند مثل او و زخم ها و جراحات وارده بر سر و صورت اسپایدرمن را به تصویر بكشد. نحوه ای كه او با خستگي تمام ماسكش را بر صورت ميزند تا با دوباره با «مورلان» روبرو شود هم در نوع خود يك شاهكار است. او همچنین ثابت كرد كه علاوه بر صحنه های اكشن، در خلق لحظات احساسی و دراماتیك بین شخصیت ها نیز تبحر دارد. به طور مثال به این صفحه زیر كه پیتر پاركر را هنگام پوشیدن لباس اسپایدرمن و خداحافظی از همسرش «مری جین» (كه خوابش برده!!!) نشان میدهد، دقت كنید. جان رومیتا جونیور چند سال پیش داستان مهم New Ways to Die (كه نویسنده اش «دن اسلات» بود) و یا شماره 600 از كمیك "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" را طراحی كرد. امیدواریم در آینده نیز شاهد هنرنمایی او در كمیك های مرد عنكبوتی باشیم!

4- تاد مک فارلین (Todd McFarlane)

تاد مک فارلین (Todd McFarlane)

اگر قرار باشد سه طراح را انتخاب كنیم كه بیشترین تاثیر را روی تثبیت لباس، نوع حركات و شكل ظاهري اسپایدرمن در عالم كمیك داشته باشند قطعاً باید اول از «استیو دیتكو» نام ببریم (چون او به همراه «استن لی» اسپایدرمن را خلق كرد!) بعد باید به «جان رومیتا» اشاره كنیم (چون پس از آنكه جانشین دیتكو شد تغییرات دلپذیری در ظاهر مرد عنكبوتی به وجود آورد و كاری كرد تا ظاهر نمادین او تا سالها دست نخورده باقی بماند) اما قطعاً نفر سوم كسی نیست جز آقای «تاد مك فارلین» (Todd McFarlane)! در واقع، از همان لحظه اولی كه او در سال 1987 به طراح كمیك های "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" (The Amazing Spider-Man) تبدیل شد، با دیزاین های دینامیك و پویای خود هواداران كمیك بوكی را شگفت زده كرد و آنقدر شكل ظاهری اسپایدرمن را تحت ثاثیر قرار داد كه از آن به بعد تقریباً تمام طراحان داستان های اسپایدرمن به نوعی از او پیروی كردند! اغراق نیست اگر بگوییم كه سبك جدید و منحصر به فرد مك فارلین در طراحی اسپایدرمن - از تارهای عنكبوتی ضخیم و پیچ در پیچ او گرفته تا چشمان درشت او روی ماسك اش یا پیچ و تاب های عجیب و غریبی كه او به حركات و ژست های اسپایدرمن در هوا یا روی در و دیوار میداد - الهام بخش نسلی جدید از كمیك های اسپایدرمن در دهه 90 میلادی گردید.

او نه تنها ظاهر اسپایدرمن بلكه ظاهر تمام شخصیت های مكمل و فرعی و حتی شخصیت های منفی را هم دگرگون كرد. در ضمن از یاد نبریم كه این مك فارلین بود كه برای اولین بار ظاهر كاراكتری همچون «ونوم» را خلق كرد و یقیناً ونوم بخش عمده ای از شهرت و محبوبیت خود را مدیون آن دندان های ترسناك یا آن شكل و قیافه نامتعارفی است كه مك فارلین برایش درست كرد! اما مهارت مك فارلین فقط در خلق شكل ظاهری متفاوت و منحصر به فرد خلاصه نمیشد زیرا او در پانل بندی و چینش موثر تصاویر بسیار زبده بود و به همین دلیل صحنه های اكشن او بسیار سیال و روان به نظر میرسید. در اصل او از پانل بندی سنتی و قراردادی كه اكثر طراحان اسپایدرمن قبلاً آن را رعایت میكردند بیرون آمد و به همین دلیل طراحی های او غیر كلیشه ای و غیر قابل پیش بینی به نظر میرسیدند و مثلاً ممكن بود تارها یا برخی از اعضای بدن اسپایدرمن از پانل بیرون بزنند! كافیست به این تصویر زیر دقت كنید تا كاملاً متوجه منظورم شوید.

مرد عنکبوتی سیاه

یكی دیگر از نقاط قوت مك فارلین این بود كه او خیلی به موقع كار خودش را تحویل میداد. به عبارتی دیگر ما بارها دیده ایم كه فلان كمیك به خاطر اینكه طراح اش نتوانسته به موقع طراحی را انجام بدهد با تاخیر منتشر شده ولی مك فارلین اصلاً اینطور نبود او از شماره 298 تا 323 طراح كمیك بوک "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" بود و در طول این زمان طراح دیگری جانشین او نشد. تازه، از یاد نبریم كه شماره 300 یك شماره ویژه بود و 40 صفحه داشت و یا شماره های 304 تا 309 هر دو هفته یكبار منتشر شدند! بعد از "اسپایدرمن شگفت انگیز"، مك فارلین به چنان محبوبیت و شهرتی نزد هواداران اسپایدرمن دست یافته بود كه مارول كمیك جدیدی را به نام Spider-Man به راه انداخت كه در آن او همه كاره بود یعنی هم طراح بود و هم نویسنده و هم رنگ آميز و حروف چين! (هرچند مك فارلین نویسنده چندان خوبی نبود!). به همین دلیل شماره یك این كمیك تبدیل شد به پرفروش ترین كمیك بوک تاریخ ! او سپس از مارول رفت تا خودش یك شركت كمیك بوکی تاسیس كند و بدین ترتیب كمپانی Image Comics به وجود آمد و شخصیت های معروفی همچون «اسپان» (Spawn) خلق شدند. اما در هر حال همانطور كه گفته شد مك فارلین سبكی را در طراحی اسپایدرمن به راه انداخت كه تاثیر آن تا به امروز احساس میشود!

3- مارك بَگلی» (Mark Bagley)

مارك بگلی» (Mark Bagley)

بسیاری از طرفداران جدید اسپایدرمن و به خصوص آنهایی كه بیشتر كمیك های "مرد عنكبوتی نهایی" (Ultimate Spider-Man) را خوانده اند، طراحی های «مارك بگلی» (Mark Bagley) را خوب میشناسند. اما شاید ندانند كه بگلی در اواسط دهه 90 میلادی هم برای مدت نسبتاً طولانی طراح كمیك های "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" بود و خالق آثار منحصر به فردی شد. در واقع او از شماره 351 (سپتامبر 1991) تا 415 (سپتامبر 1996) طراح "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" بود (البته در این بین معدود شماره هایی هم بود كه بگلی طراحی نكرد). او مسئولیت سنگینی را بر دوش خود حس میكرد زیرا هنرمند تازه وارد و نسبتاً بی تجربه ای بود كه جایگزین طراحان فوق العاده محبوبی همچون «تاد مك فارلین» و «اریك لارسن» شده بود ولی توانست خیلی زود سبك منحصر به فرد خودش را جا بیاندازد. بگلی، اسپایدرمن و پیتر پاركر را بسیار لاغر و تركه ای ولی در عین حال خیلی جذاب، گیرا و با ظرافت طراحی میكرد و پویایی خاصی در صحنه های اكشنی كه خلق میكرد، دیده میشد. در واقع، سبك و دیزاین او در طراحی او تركیبی از سبك «تاد مك فارلین» با «جان رومیتا» بود و به همین دلیل به مذاق طرفداران جدید و قدیمی اسپایدرمن خوش می آمد. مارول هم متوجه محبوبیت بگلی نزد هواداران شده بود، از طراحی های او برای تبلیغات و محصولات منقش به اسپایدرمن استفاده كرد. به طور مثال شكل ظاهری اسپایدرمن در سری بازی های مبارزه ای "مارول بر علیه كپكام" (Marvel vs Capcom) كه در دهه 90 میلادی بسیار نزد بازیبازان محبوبیت داشتند از طراحی های مارك بگلی اقتباس شد. حتی از سبك و طراحی های او در ساخت بازی The Amazing Spider-Man: Lethal Foes كه سال 1995 برای كنسول "سوپرنینتندو" (SNES) و فقط مختص كشور ژاپن به بازار آمد، استفاده شد! بگلی در ضمن تبحر خاصی در داستان سرایی داشت و به همین دلیل نویسنده های "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" كاملاً به او اعتماد داشتند زیرا میدانستند كه به خوبی میتواند از پس طراحی هر نوع داستان – از اكشن گرفته تا درام و احساسی - بربیاید. برای نمونه به این پانل یا این پانل كه از كمیك شماره 403 "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" گرفته شده اند، توجه كنید تا متوجه قدرت بی نظیر بگلی در انتقال احساسات دراماتیك به مخاطب شوید.

کمیک کارنیج

البته باید قبول كرد كه بگلی تا حد زیادی بد شانس بود زیرا مجبور بود داستان هایی را طراحی كند كه در نهایت بسیار جنجالی از آب در آمدند ، داستان هایی همچون"سرگذشت كلون" یا "بازگشت پدر و مادر پیتر پاركر" (كه در نهایت معلوم شد روبات هستند كه توسط «هری ازبورن» و برای گرفتن انتقام از «پیتر پاركر» درست شده اند!!!). اما یقیناً یكی از بیادماندنی ترین داستان هایی كه بگلی روی آن كار كرد، شماره 400 از كمیك "مرد عنكبوتی شگفت انگیز" بود كه در آن «زن عمو می» (Aunt May) درگذشت. البته او بعداً بار دیگر زنده شد ولی در هر حال مرگ او داستان بسیار سوزناكی بود و صحنه هایی ماندگاری داشت مثل صحنه ای پیتر روی جنازه زن عمو می گریه میكند و بخش هایی از قصه ای كه زن عمو می وقتی كودك بود برایش میخواند را بیاد می آورد. اما باید قبول كرد كه اوج هنرنمایی او وقتی ظهور كرد كه در سال 2000 مارول تصمیم گرفت با انتشار كمیك ماهانه جدیدی به نام "مرد عنكبوتی نهایی" (Ultimate Spider-Man) ، ابرقهرمان شماره یك خود را در قالب ماجراهایی به روز شده و مدرن به خوانندگان جدید عرضه كند. بدین ترتیب ، مارك بگلی انتخاب شد تا به عنوان طراح آقای «برایان مایكل بندیس» را همراهی كند. همكاری آنها بسیار بسیار موفق بود و بگلی بار دیگر به همگان ثابت كرد چقدر در داستان سرایی استاد است. به همین دلیل "مرد عنكبوتی نهایی" به كمیكی پرفروش، موفق و پيشرو بدل گشت. بگلی همچنین ظاهر شخصیت های اصلی و فرعی داستان های اسپایدرمن را در كمیك های "مرد عنكبوتی نهايي" با موفقیت اپدیت و مناسب با قرن بیست و یكم كرد. به همين دليل پيتر پاركر، مري جين و بسياري ديگر از شخصيت هاي داستان به صورت نوجوان های دبيرستانی به تصوير كشيده شدند و شخصيت هايی مثل زن عمو می هم جوان تر شدند. بگلي همچنين سعي كرد ظاهر برخی از شخصیت های خبیث كلاسيك اسپایدرمن را نيز به روز كند به ويژه آنهايي كه شايد لباس شان كمي از مد افتاده و قديمي بود (مثل «الكترو» و «شوکر»)

كميك هاي التميت اسپايدرمن

بگلی و بندیس ، 111 شماره از این سری را بدون وقفه با هم کار کردند که هنوز هم از این لحاظ یک رکورد در دنیای کمیک های ابرقهرمانی به شمار می آید (طولانی ترین همکاری بی وقفه بین یک طراح و نویسنده). بگلی از باوفاترین طراحان شخصیت های مارول و به خصوص مرد عنکبوتی است و همیشه حاضر است در طراحی های این شخصیت کمک کند. به طور مثال علیرغم اینکه بگلی سالهاست طراح اصلی کمیک سری "مرد عنکبوتی شگفت انگیز " نیست ولی اخیرا چندین شماره مهم را طراحی کرده است. تحقیقات نشان میدهد او تا به حال در حدود 200 کمیک برای اسپایدرمن طراحی کرده است که قطعا در آینده بر تعداد آنها افزوده خواهد شد. در هر حال نشریه معتبر Wizard، بگلی را در لیست 10 طراح برتر دهه نخست قرن بیست و یكم، در رده دوم قرار داد و درباره او نوشت: " در 10 سال گذشته عملكرد بگلی در كمیك های مرد عنكبوتی نهايي رشك برانگیز است و كمیك های او بیشتر از كمیك های هر طراح دیگری به فروش رفت".

2- جان رومیتا (John Romita)

جان رومیتا (John Romita)

پس از آنکه در سال 1966 «استیو دیتکو» بنا به مشکلات و دلایلی که تا به امروز به طور کامل فاش نشده، کمیک های اسپایدرمن را ترک کرد، «استن لی» سراغ طراح چیره دست دیگری به نام «جان رومیتا» (John Romita) رفت تا جانشین دیتکو شود. رومیتا ابتدا سعی داشت به نوعی از سبک دیتکو تبعیت کند تا خوانندگان جای خالی او را حس نکنند اما به زودی به سبک خاص خودش روی آورد و باعث شد تا اسپایدرمن حتی محبوب تر از دوران دیتکو شود! در واقع، با وجود آنکه استیو دیتکو لباس و شکل ظاهری اسپایدرمن را خلق کرده بود، اما این طراحی های فوق العاده جان رومیتا بود که باعث شد مرد عنکبوتی به یک نماد و سمبل شناخته شده در سرتاسر جهان تبدیل شود. به طور مثال دیتکو «پیتر پارکر» را همچون نوجوانی ضعیف و لاغر اندام طراحی میکرد اما جان رومیتا او را عضلانی و خوش تیپ تر کرد. در مجموع، او که قبلاً کمیک های زیادی در ژانر رومانس یا عاشقانه خلق کرده بود، ذاتاً کارکترهای مثبت را جوری طراحی میکرد که بسیار زیبا و جذاب از کار در می آمدند به همین دلیل ظاهر دخترهای جوان کمیک های اسپایدرمن دگرگون شد و کاراکترهایی مثل «گوئن استیسی»، «بتی برانت» و ... ظاهری بسیار مجذوب کننده پیدا کردند. و صد البته از یاد نبریم که این جان رومیتا بود که برای اولین بار «مری جین» را به طور کامل طراحی و به خوانندگان معرفی کرد. در حقیقت، هنر رومیتا، استن لی را تشویق کرد تا داستان هایی بنویسد که در آنها کاراکترهای جوان و تعاملات میان شان نقش کلیدی را ایفا میکردند. در نتیجه در دوره ای که به دوره "لی – رومیتا" معروف است، خیلی وقتها میدیدم که مثلاً پیتر پارکر وقت خود را با دوستانش مثل «هری آزبورن»، مری جین، گوئن استیسی و حتی «فلش تامپسون» در کافه ای به نام "کافی بین" (Coffee Bean) میگذراند. رومیتا اسپایدرمن را نیز خوش هیکل تر از اسپایدرمن دیتکو طراحی میکرد و نوعی جذابیت غیر قابل وصف و حالتی رمزآلود در ظاهر، ژست ها و حرکات او به چشم می آمد. در کل، او کاری کرد تا "اسپایدرمن شگفت انگیز" به پرفروش ترین کمیک ماهانه در آن دوران تبدیل شود. در حقیقت، ظاهر و دیزاینی که او از اسپایدرمن (و دیگر ابرقهرمانان مشهور مارول) خلق کرد نزدیک به سه دهه روی تمام تبلیغات مارول و محصولات منتسب به مرد عنکبوتی دیده میشد و آنقدر نمادین بود که همگان اسپایدرمن را با آن میشناختند. فقط کافی است به تصویر زیر نگاه کنید تا به قدرت و جذابیت جاودانه طراحی های رومیتا پی ببرید:

رومیتا در شماره های 39 تا 88، 93 تا 95 و 106 تا 119 طراح کمیک های "اسپایدرمن شگفت انگیز" بود و حتی وقتی جای خود را به طراح دیگری به نام «گیل کین» (Gil Kane) داد، همچنان به عنوان inker (طراح سیاه قلم) حضور داشت. در ضمن، بعد از آن او سالها به عنوان طراح روی جلد، همکاری خود را با کمیک های اسپایدرمن ادامه داد (او در حال حاضر هم جسته و گریخته و به مناسبت های خاص طراحی هایی از اسپایدرمن خلق میکند). در ضمن يادمان نرود كه او سالهای سال طراح كميك استریپ های روزنامه ای اسپايدرمن بود. رومیتا برخی از معروف ترین دشمنان اسپایدرمن را نیز خلق کرد، دشمنانی همچون «کینگ پین» (Kingpin)، «کرگدن» (Rhino)، «شوکر» (Shocker) و ... او در ضمن دشمنان کلاسیکی که پیشتر توسط استیو دیتکو خلق شده بودند را با دیزاین و ظاهری جذاب تر خلق کرد. البته درست است که رومیتا از نظر داستان پردازی و روایت قصه های در هم تنیده به پای استیو دیتکو نمیرسید ولی در عوض نبوغ منحصر به فردی در خلق پانل ها و تصاویر ماندگار و دراماتیک داشت.

به طور مثال این پانل معروف زیر از شماره 50 کمیک "اسپایدرمن شگفت انگیز" گرفته شده و مربوط به لحظه ای میشود که پیتر در کوچه ای تنگ و تاریک لباس اش را در سطل آشغال میگذارد چون مشکلات آنقدر به او فشار آورده که میخواهد دیگر اسپایدرمن نباشد. و حتماً میدانید که این پانل آنقدر تاریخی بوده که عیناً در فیلم تحسین شده "مرد عنکبوتی 2" به کار رفت. همچنین، برخی از طراحی هایی که رومیتا برای روی جلد کمیک های اسپایدرمن خلق کرد در زمره بهترین های تاریخ داستان های مصور به شمار میروند و بارها مورد تقلید قرار گرفته اند. مثل همین روی جلد همان شماره 50 "اسپایدرمن شگفت انگیز" که حتی پوستر فیلم سینمایی "هالک باورنکردنی" (The Incredible Hulk) از آن الهام گرفته! (اینجا را ببینید).

1- استیو دیتکو (Steve Ditko)

كلاً نمیتوان اسپایدرمن را بدون استیو دیتكو تصور كرد. او نابغه ای بود كه استعداد شگرفی در خلق دیزاین های منحصر به فرد و جاودانه برای ابرقهرمانان و دشمنان خبیث آنها داشت. به همین دلیل است كه میبینیم لباس هایی (costumes) كه او برای اسپایدرمن و دشمنان او خلق كرد هنوز هم پس از گذشت بیش از 50 سال تقریباً دست نخورده باقی مانده اند (البته اسپایدرمن لباس های دیگری نیز بر تن كرده، ولی حقیقتاً لباس كلاسیك قرمز و آبی او است كه مخاطبین از او در ذهن دارند و همین لباس است كه در اكثر قریب به اتفاق فیلم ها، كارتون ها و بازی های كامپیوتری اسپایدرمن مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد). به همین دليل است كه اگرچه لباس كاراكترهايی همچون «الكترو»، «كركس» و «میستریو» چندين بار مورد تغییر دیزاین قرار گرفته اند ولی دوباره و پس از مدت كوتاهی به دیزاین معروف دیتكو بازگشته اند.

اما نقطه قوت اصلی دیتكو را باید در استعداد خارق العاده او در نقل داستان (story telling) جستجو میكرديد. او قادر بود یك عالمه خطوط داستانی پرجزئیات را در تنها یك شماره جا دهد و خواننده را مجذوب و سرگرم سازد. به همین دلیل است كه خواندن شماره های 1 تا 38 "اسپایدرمن شگفت انگیز" نسبت به كمیك بوک های دیگر، زمان بیشتری طلب میكند. مثلاً شما كافیست به نحوه پیدایش (origin) اسپایدرمن دقت كنید كه در شماره 15 كمیك "فانتزی شگفت انگیز" (Amazing Fantasy) به چاپ رسید. این داستان 11 صفحه بیشتر ندارد ولی دیتكو كاری كرده كه انگار 7 شماره به طول می انجامد! به عبارتی دیگر او طراحی بود كه میتوانست یك عالمه داستان را درون هر شماره جا دهد ولی در عین حال خواننده حتی برای یك لحظه خسته یا كسل نشود. گفته میشود كه دیتكو آنقدر در داستان گویی تبحر داشته كه استن لی فقط كلیات داستان هر شماره را به او میگفته و سپس او میرفته و خودش به میل خودش داستان را طراحی میكرده و در نهایت استن لی فقط دیالوگ ها را اضافه میكرده. به راستی تركیب ماجراها و سبك طراحي فوق العاده مبتكرانه استیو دیتكو با دیالوگ های جذاب و بیاد ماندنی استن لی از آنها یك تیم رویایی ساخت كه نظیر آن در عالم كمیك تكرار نخواهد شد، تركیبی كه باعث شد اسپایدرمن به یكی از شناخته شده ترین و محبوب ترین كاراكترهای تخیلی جهان تبدیل شود.

شما میتوانید اوج هنر و نبوغ دیتکو را بهترین شكل در سكانس معروف شماره 33 كمیك "اسپایدرمن شگفت انگیز" ملاحظه کنید که در اینجا ترجمه شده و به عقیده كارشناسان مشهورترین سكانس در كل تاریخ كمیك های اسپایدرمن میباشد و بارها توسط طراحان دیگر مورد تقلید قرار گرفته، ملاحظه كنید. یعنی همان جایی که اسپایدرمن زیر آوار گیر کرده ولی امیدش را از دست نمیدهد. طراحی و پانل بندی استیو دیتكو در این چند صفحه شاهكاری در تاریخ كمیك به شمار میرود. اگر دقت كنید در ابتدا و هنگامی كه نوامیدی همه جا را فرا گرفته، پانل ها هم كوچك و تنگ هستند ولی با امید گرفتن اسپایدرمن پانل ها هم بزرگتر و بزرگتر میشوند تا اینكه اسپایدرمن در یك پانل تمام صفحه ای خودش را خلاص میكند (اینجا، اینجا ، اینجا و اینجا را ببینید). متاسفانه و به دلایلی كه هنوز ناشناخته است استیو دیتكو پس از شماره 38 ، كمیك "اسپایدرمن شگفت انگیز" را ترك كرد و از آن موقع دیگر هرگز داستانی از اسپایدرمن خلق نكرد. او انسانی بسیار انزواطلب و تا حدی عجیبب و غریب بود به طوریكه در طول عمرش حتی یك بار هم مصاحبه نكرد و هرگز نگفت كه چرا اسپایدرمن و شركت مارول را در حالت قهر ترك كرد. با وجود آنكه اسپایدرمن كاراكتری بوده كه تا به حال میلیون ها دلار سودآوری داشته ولی او یكبار هم لب به شكایت نگشود و درخواست حتی یك دلار هم از مارول نكرد! از همه عجیب تر این است كه تنها یكی دو عكس از او موجود است كه مربوط به دهه 60 میلادی میشود. به عبارتی دیگر سالهاست كه هیچ عكسی از او منتشر نشده و او تا پایان عمر پربار خود همچنان در آپارتمان خود در شهر نیویورك و دور از چشم دیگران مشغول طراحی های شخصی خود بود.