دفعه-ای-که-فیلم-های-مرد-عنکبوتی-حال-و-هوای-ژانر-وحشت-پیدا-کردند

معمولاً ماجراهای اسپایدرمن سرشار از رنگ های زنده، شوخی های بامزه و صحنه های اکشن مفرح هستد ولی گاهی میتونند واقعا ترسناک شوند!

مقدمه: مرد عنکبوتی یک ابرقهرمان بی عیب و نقص برای کل خانواده است تا از داستان هایش لذت ببرند. ولی علیرغم اینکه ماجراجویی های او میتوانند فان و هیجان انگیز شوند ولی تمایل دارند به طور تصادفی مخاطبین را بترسانند. و این با عقل جور درمیاد: اکثر ویلن های مرد عنکبوتی یا جهش یافته اند یا هیولا. این مساله قطعاً از طریق فیلم های او در آرک های داستان های متفاوت او نمایان شده است و سازندگان فیلم های او همچنان مرزها را در خواهند نوردید و از طریق صحنه هایی که بیشتر به درد فیلم های ژانر وحشت (Horror) میخورند نشان خواهند داد که چقدر میتوانند دارک و مرگبار باشند.

در ضمن توصیه میشه مقاله زیر را هم حتما بخوانید:

10 صحنه در فیلم های مرد عنکبوتی که حتی از فیلم های بتمن دارک تر هستند!

10- لیزارد به تعقیب گوئن میپردازد – "مرد عنکبوتی شگفت انگیز"

در سکانسی کوتاه از فیلم "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" محصول سال 2012 دیدیم که لیزارد وارد شرکت آسکورپ میشود. گوئن استیسی با بازی اما استون چیزی را دارد که لیزارد به آن نیاز دارد پس او به تعقیب وی در آزمایشگاه میپردازد. موسیقی جیمز هورنر و کارگردانی زیبای مارک وب باعث شده این سکانس از حس و حالی بسیار ترسناک برخوردار شود. در نهایت سکانس با صحنه پنهان شدن گوئن در یک کمد به اوج خودش میرسد که ما را به یاد بازی تحسین شده " بیگانه: جداسازی" (Alien: Isolation) میندازد و جالب اینکه مرحوم جیمز هورنر بزرگ خودش سازنده موسیقی فیلم "بیگانه ها" هم بود!

9- ایزاک به دست سیمبیوت آبی کشته میشود – "ونوم"

- مبارزه ونوم با یگان ویژه – "ونوم"

- تبدیل شدن کلتوس کسدی به کارنیج – "ونوم 2: بگذارید کارنیج بیاید"

از نظر فنی این یه جور جرزنی (cheating) محسوب میشه چون جزو فیلم های اسپایدرمن نیست. با این حال "ونوم" یک فیلم انشعابی از اسپایدرمن است پس همچنان میشه در این لیست آن را آورد. در یکی از صحنه های این فیلم، کارلتون دریکِ خبیث از مردی بی خانمان به نام ایزاک به عنوان نخستین سوژه آزمایش خودش برای پیوند خوردن با سیمبیوت استفاده میکنه. در این صحنه که انگار یکراست از دل یک فیلم ترسناک علمی – تخیلی مثل The Thing ساخته شده توسط استاد جان کارپنتر بیرون آمده، سیمبیوت آن مرد را پَس میزند و اوضاع قاراشمیش میشود. ایزاک بلعیده میشود و از درون پاره پاره میشود و بدنش کج و معوج میشود و استخوان هایش میشکنند و در نهایت بدنش مثل یک پوسته بی جان نقش بر زمین میشود.

ایزاک به دست سیمبیوت آبی کشته میشود – "ونوم"

صحنه دلخراشی است که با در نظر گرفتن درجه PG-13 فیلم زیاده روی به نظر میرسد. و بدتر آنکه دریک خیلی راحت با این مرگ کنار میاد و خواستار داوطلب بعدی میشه!

همچنین برای هواداران صحنه ای که ادی براک با یک یگان کامل ویژه (SWAT unit) درگیر میشه خارق العاده است.

فیلم ونوم ترسناک

یک صحنه سرگرم کننده اکشن که به طور کامل مرگبار بودن و وحشی گری این ضدقهرمان را نشان میدهد. پس چطوریه که ترسناکه؟ خب، اگر کسی یه قدم عقب بنشینه و از نقطه نظر این واحد ویژه به آن نگاه کنه متوجه میشه که کل سکانس یه کابوس بزرگه. این صحنه در واقع نسخه برعکس شده سکانس قتل عام سربازان های Colonial Marines به دست هیولاهای Xenomorphs در فیلم "بیگانه ها" اثر جیمز کامرون است. ونوم هم یه هیولای بزرگ است با دندان های بزرگ که سربازها رو مثل برگ درخت میریزه روی زمین و اگر آنه جلویش را نگرفته بود یکیشون رو خورده بود!

و نهایتا در فیلم "ونوم 2" دیدیم که کلتوس کسدی، دست ادی رو گاز میگیره و اینجوری سیمبیوت وارد جریان خون او میشه و همین راه رو هموار میکنه برای تبدیل شدن او به کارنیج. سپس وقتی تزریق مرگبار رو بهش انجام میدن تا اعدامش کنند این سیمبیوت در او فعال میشه و تبدیلش میکنه به هیولایی که با نام کارنیج میشناسیم که صحنه ی ترسناکی است!

8- والچر، شوکر را میکشد – "مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه"

مرگ شوکر

تا قبل از این صحنه در فیلم "مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه"، والچر با بازی مایکل کیتون قطعا یک آدم بد بود ولی به نظر جزو بدترین ها نبود. اما این مساله وقتی شوکر با بازی لوگان مارشال گرین حرف زیادی میزنه و خط قرمز آقای تومز را رد میکنه تغییر میکنه. والچر به عنوان مجازات یک سلاح اشعه ای برمیداره و باهاش شوکر رو تجزیه میکنه! این صحنه، چرخشی دارک و چندش آور برای فیلمی بود که تا آن لحظه بسیار "مناسب برای خانواده" جلوه کرده بود. البته والچر اعتراف میکنه که سلاح رو اشتباهی برداشته بوده ولی در عین حال اصلا از مرگ شوکر ناراحت نشده. به خصوص که خاکستر او را از روی دستکش های شوک دهنده اش فوت میکنه و میدشون به مزدور دیگر خودش یعنی هرمان شولتز!

7- تبدیل شدن مکس دیلون به الکترو – "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 2"

تبدیل شدن مکس دیلون به الکترو – "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 2"

الکترو با بازی جیمی فاکس میتونست ویلن خیلی بهتری بشه ولی ضعف فیلمنامه "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 2" این اجازه را بهش نداد. اگر هم او تنها ویلن فیلم میبود خیلی بهتر میشد زیرا از نظر بصری فوق العاده بود. در صحنه ای که داره کابل ها را در آسکورپ تعمیر میکنه واسه خودش "تولدت مبارک" میخونه (چون هیشکی بهش محل نمیده!). در نتیجه او داخل مخزنی از مارماهی های جهش یافته ژنتیکی میفته که در عین حال که بهش برق میدهند انگار او را میخورند (با اون ظاهر ترسناک و دندان های بزرگشون)! این صحنه شامل خفه شدن در آب، شوکه شدن و زنده زنده خورده شدن میشود: سه فوبیای بزرگ بشریت! از اون بدتر زمانیه که او در اون مکان از روی تخت سردخانه (یا آزمایشگاه) بلند میشه و انگار در ماده یا پوسته ای سنگی فرو رفته که ازش به شکلی چندش آور و تکان دهنده بیرون میاد.

6- تبدیل شدن نورمن به گرین گابلین – "مرد عنکبوتی"

تبدیل شدن نورمن به گرین گابلین – "مرد عنکبوتی"

در فیلم "مرد عنکبوتی" ساخته سم ریمی در سال 2002، در سکانسی که بعد از سکانس تبدیل شدن پیتر به مرد عنکبوتی رخ میده، نورمن آزبورن را داریم که چاره ای نداره جز اینکه اون فرمول ارتقا دهنده خصوصیات فیزیکی را روی خودش امتحان کنه. چه مشکلی میتونه پیش بیاد؟ خب .. همه چی چون پای یه فیلم از مرد عنکبوتی در میانه! نورمن به شدت شروع میکنه به لرزیدن، جیغ زدن و چشماش سفید میشه و از اینجا دارای زور بازو و چابکی فرابشری میشه و به شخصیت دارک تر خودش فرو میره. نوع فیلمبرداری متلاطم این صحنه که سم ریمی در آن تبحر داره به همراه بازی فوق العاده ویلم دفو و موسیقی متن موثر دنی الفمن باعث ترسناک تر شدن صحنه میشود که مشخصه قراره ادای دینی مدرن باشه به قصه کلاسیک "دکتر جکیل و مستر هاید" چون او دستیار خودش (دکتر استرام) را میکشه و از اینکه نیمه خبیث وجودش را فرا گرفته لذت میبره. این اولین نمونه از بازگشت سم ریمی به ریشه های خودش در ژانر وحشت بود و قطعاً آخرین آن نبود!

5- پیوند خوردن سیمبیوت با ادی براک – "مرد عنکبوتی 3"

پیوند خوردن سیمبیوت با ادی براک – "مرد عنکبوتی 3"

وقتی پیتر پارکر دیگه از دست سیمبیوت در "مرد عنکبوتی 3" به ستوه میاد، به برج ناقوس کلیسای معروف شهر میره تا از شرش خلاص بشه. در همان اثنا، ادی براک هم در کلیسا حضور داره (بسیار دلشکسته و خشمگین هم هست) و اتفاقی جیغ و فریاد اسپایدرمن را موقع تلاش برای رهایی از دست سیمبیوت میشنوه. این سکانس افکت های ویژه فوق العاده و بازی های عالی داره . و البته فیلمبرداری آن نیز شگفت انگیزه ، مخصوصا وقتی که سیمبیوت به ادی پیوند میخوره. یعنی صحنه تولد ونوم عالیه. سیمبیوت ادی را میچرخانه و با شاخک های خودش ادی رو مثل کسی که به صلیب کشیده شده نگه میداره و وارد دهانش میشه و در نهایت او را در حالی که بر زمین افتاده کاملا دربر میگیره و به سمت دوربین نعره میکشه. این صحنه نشون میده اگر سونی صبر و تحملش رو زیاد کرده بود، سم ریمی میتونست یه ونوم معرکه در "مرد عنکبوتی 4" تحویل ما بده.

4- والچر و پیتر پارکر در ماشین – "مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه"

چیزی که این صحنه را ترسناک میکنه ، تنش است. هیچ چیز چندش آور، خشن یا حتی داد و فریادی بین شخصیت ها نیست. فقط پیتر پارکر که توسط پدر دوست دخترش یعنی آدریان تومز با ماشین داره برده میشه به مراسم رقص مدرسه. منتهی پدر دوست دخترش همون خبیث اصلی فیلمه (والچر) و خیلی هم تیز و باهوشه و خیلی راحت متوجه راز بزرگ پیتر میشه. مایکل کیتون (بازیگر نقش والچر) عالی نقش کسی رو بازی میکنه که به طور غیر مستقیم تهدیدآمیزه ، اونقدر عالی و حساب شده که هر کسی که داره این صحنه پرتنش را نگاه میکنه ستون فقراتش یخ میکنه! شاید خیلی ها انتظار داشتند این صحنه با حمله یکی به دیگری ادامه پیدا کنه ولی با همان دیالوگ پر تنش تموم میشه و پیتر و آدریان فعلا دست از سر هم برمیدارند ولی خودشون هم میدونند که قضیه تموم نشده و خیلی خیلی زود دوباره با هم روبرو میشن، منتهی این بار در هیبت والچر و اسپایدرمن! (این مقاله را هم درباره این صحنه بخوانید).

3- پیتر پارکر متوجه خباثت نورمن آزبورن میشه - "مردعنکبوتی راهی به خانه نیست"

سبک سم ریمی

سم ریمی به عنوان کارگردان سری نخست فیلم های مرد عنکبوتی، سبک بصری خاصی در فیلم های خودش داره که شامل شات های کلوز-آپ های برجسته میشود به همین دلیل به این سبک لقب Raimi-cam داده اند که به حرکت دراماتیک دوربین در فیلم های او اشاره میکنه. او به ویژه از این سبک در فیلم های دهه 80 و 90 میلادی خودش زیاد استفاده کرد (به ویژه در سری ترسناک Evil Dead) و همچنین در فیلم های مرد عنکبوتی. «جان واتس» کارگردان "راهی به خانه نیست" چندین بار در این فیلم به این سبک ادای احترام میکنه که نقطه اوج آن در سکانس پرتنشی است که پیتر از سوی حس عنکبوتی خودش درباره نورمن آزبورن هشدار دریافت میکنه. در حقیقت اون اولش که پیتر متوجه اخطار حس عنکبوتی میشه و انگار پس زمینه داره ازش دور میشه و دوربین زوم میکنه روی صورتش، آدم رو به یاد فیلم های ریمی میندازه. تام هالند در مصاحبه با سایت Den of Geek این مساله را تایید کرده که واتس عمدا اینکار رو کرد تا به سبک ریمی ادای احترام کنه.

2- میستریو روح و روان پیتر را داغون میکنه – "مرد عنکبوتی: دور از خانه"

میستریو روح و روان پیتر را داغون میکنه – "مرد عنکبوتی: دور از خانه"

بدون شک نقطه اوج فیلم "دور از خانه" مربوط میشه به سکانسی که در آن میستریو برای اسپایدرمن توهم ایجاد میکنه تا از این طریق هم روی اعصاب و روحیه او تاثیر منفی بگذاره و هم اینکه بفهمه که آیا قضیه را به چه کسانی گفته است. در این سکانس یک عالمه اشاره و ارجاع داریم به توهمات گوناگون خلق شده در دنیای کمیک توسط میستریو. در واقع در این سکانس میستریو از خاطره مرگ تونی استارک برای بر هم زدن تعادل و اعصاب مرد عنکبوتی استفاده میکنه و در صحنه ای ترسناک شاهد هستیم که مرد آهنی زامبی مانند از قبر خودش بلند میشه. در مجموع سکانسی که برای پیتر توهم ایجاد میکنه حیرت آوره و بسیار به دنیای کمیک وفادار. نکته مهم و ظریف این سکانس این بود که میستریو در عین این که با جلوه‌های ویژه حرفه‌ای و توهمات قوی‌اش در حال زجر دادن اسپایدی بود اما عامل قوی‌تری که باعث شد اسپایدی کلا از قافله پرت شود و حتی نتواند از خارش پیتری (!) یا همون حس عنکبوتیش استفاده کند این بود که میستریو با روان پیتر بازی کرد، به طوری که طی آشنایی‌که در این مدت با او پیدا کرد به احساسش نسبت به تونی پی برد و از همین نقطه ضعف پیتر برای له کردن او استفاده کرد و این عامل بصری که نظیرش شاید فقط در فیلم "دکتر استرنج" دیده شده بود در کنار عامل روانی مذکور باعث شد تا این صحنه ها هرگز از ذهن هیچ هواداری پاک نشود و به یکی از لحظات ماندگار، خلاقانه و برتر مردعنکبوتی در دنیای سینمایی مارول تبدیل شود.

1- دكتر اختاپوس در بیمارستان خون به پا میکند – "مرد عنکبوتی 2"

ریمی در این سكانس برتر "مرد عنکبوتی 2" بار دیگر به ریشه های خود در ژانر وحشت برمیگردد. در واقع ما شاهد هستیم كه اتو اكتاویس (دکتر اختاپوس) پس از حادثه ای كه برایش پیش آمده چطور روی تخت بیمارستان به هوش آمده و بازوان مكانیكی اش چه خونی به پا میكنند! ریمی سكانسی بسیار نفس گیر و حتی غافلگیر كننده خلق میكند كه شاید تماشای آن اصلاً برای مخاطبان كم سن و سال مناسب نباشد. جالب این است كه در میان تمام آن جیغ ها میتوان اشارات ظریفی به سری كالت و كلاسیك ریمی یعنی "كلبه وحشت" (Evil Dead) پیدا كرد (مثلا تاكید روی اره برقی یا نحوه ای كه بازوان اختاپوسی دنبال قربانیان خود میروند و ما آن را از طریق دوربین داخل بازوها میبینیم). هیچ صحنه دیگری در فیلم های اسپایدرمن نیست که اینقدر ترسناک باشد و مرگ ها همگی دلخراش هستند و این در حالیست که هیچ خونی مشاهده نمیکنیم و موسیقی هم به گوش نمیخوره و همه چیز از طریق صدای جیغ و اون زوم های معروف دوربین فیلم های ریمی به بیننده منتقل میشه که باعث شده این سکانس هنری و به یاد ماندنی تر هم بشه.

مهدی ترابی مهربانی