این مقاله به مناسبت فرا رسیدن اولین سالگرد درگذشت اسطوره بی همتای دنیای کمیک ، استن لی، تقدیم شما عزیزان میشود.

مقدمه: راستش رو بخواهید نوشتن درباره چنین مقاله ای با چنین عنوانی کار راحتی نیست. دلیلش میدونید چیه؟ دلیلش اینه که واقعا سخته کمیک ها یا داستان های نوشته شده توسط استن لی رو انتخاب کرد. البته این به خاطر این نیست که استن لی داستان زیاد نوشته بلکه به این خاطره که استن نوعی خاص در نوشتن کمیک را پایه گذاری کرده بود که بهش میگفتن "شیوه مارول" (The Marvel Method). یعنی خط داستانی کمیک رو به طراح میگفته و بعد طراح میرفته اون خط داستانی کلی رو به تصویر میکشیده و استن در آخر فقط دیالوگ ها رو به داستان اضافه میکرده. پس میشه گفت طراحان مارول اون قدیما به نوعی خودشون نویسنده هم بوده اند! (حتی «استیو دیتکو» طراح اسپایدرمن بعد از مدتی خودش کاملا و به تنهایی داستان رو به تصویر میکشیده و دست آخر استن زحمت نوشتن دیالوگ های شخصیت ها را در داخل حباب های گفتگو میکشیده!) در نتیجه خیلی از داستان ها هستند که آدم واقعا نمیدونه باید به طور کامل استن لی آنها را نویسنده شون بدونه یا نه! اما در هر حال در این لیست که از سایت Looper گرفته شده سعی میشه حداقل شما را با داستان های برتر و معروفی که نام استن لی را یدک میکشند آشنا کنیم.

10- شماره 600 از کمیک مرد عنکبوتی شگفت انگیز

در سالهای اخیر استن لی تقریبا به طور کامل از نوشتن کمیک کناره گیری کرده بود (البته هنوز هم به عنوان نویسنده کمیک استریپ های روزنامه ای مرد عنکبوتی محسوب میشد). با این حال سال 2009 از وی دعوت شد یکی از داستان های کوتاهی که در شماره ویژه مرد عنکبوتی شگفت انگیز به مناسبت ششصدمین شماره اش چاپ میشود را بنویسد. در این داستان که "بحران هویت" نام داره و «مارکوس مارتین» آن را طراحی کرد، اسپایدرمن مشکلات و دردسرهای خودش رو به یک روانپزشک شرح میده! البته نه مشکلاتی مثل ابرخبیث ها بلکه مشکلاتی که به عنوان یک شخصیت تخیلی باهاش مواجه هستش و اتفاقاتی که نویسنده ها بر سرش میارن !!! و جالب اینه که این آقای روانپزشک جوری طراحی شده که قیافه اش شبیه به خود استن لی باشه!!!! اما پیچش نهایی داستان از همه جالب تره . یعنی جایی که این آقای روانپزشک خودش به روانپزشک مراجعه میکنه! به نظر میرسه این روانپزشک جدید، «استیو دیتکو» (دیگر خالق اسپایدرمن) باشد!!!

9- شماره 3 از کمیک Fantastic Four Annual

از همان ابتدا که "چهار شگفت انگیز" در سال 1961 خلق شد به آنها لقب "نخستین خانواده عالم کمیک" (First Family of Comics) داده شد که انصافا هم لقب برازنده ای بوده است. تا قبل از چهار شگفت انگیز به ندرت میشد کمیکی یافت که در آن میشد شاهد تعامل ملموس میان همه کاراکترها بود. این ویژگی های منحصر به فرد وقتی به اوج رسید که استن لی  اولین ازدواج تاریخ ابرقهرمانان را با عروسی رید ریچاردز و سوزان استورم رقم زد! این ایده استن بود و در راستای همان ایده های نبوغ آسایش طبقه بندی میشه که میگفت شخصیت های کمیک بوکی باید مثل انسان های عادی رفتار کنند . پس باید مثل هر انسان عادی به وقتش ازدواج کنند! این داستان را حتی میتوان نخستین event واقعی دنیای کمیک لقب داد زیرا از پارامترهای معمول فراتر میرود. در ضمن با وجود فراز و نشیب های فراوان هنوز ازدواج میان سو و رید پابرجاست که امروزه موردی بسیار نادر در عالم کمیک به شمار میرود! نکته جالب اما در پایان داستان است، وقتی که استن لی و جک کربی را به مراسم عروسی راه نمیدهند و بیچاره ها دست از پا دراز تر به دفتر خودشون برمیگردند تا شماره بعدی چهار شگفت انگیز را خلق کنند!

8- شماره 1 از کمیک Amazing Spider-Man Annual

گروه معروف "شش خبیث" (Sinister Six) اولین بار در این کمیک خلق شد. واقعا چه ایده بکری که خبیث های برتر قهرمان را دور هم جمع کنی و اسمشون رو بذاری "شش خبیث" (میدونید که 6 تشکیل دهنده عدد 666 است که میگن عدد شیطانه!). شش دشمن مرگبار مرد عنكبوتی به نام های «دكتر اختاپوس»، «والچر»، «مرد شنی»، «میستریو»، «كریون» و «الكترو» با هم متحد شدند تا او را شكست دهند! البته ایده گروه های ابرخبیث (Supervillian Teams) قبل از شش خبیث هم مطرح شده بود ولی فرق شش خبیث این بود که استن لی  وقتی برای اولین بار در کمیک های اسپایدرمن از آن رونمایی کرد، یک داستان فوق العاده خلق کرد که هنوز هم یکی از بهترین های مرد عنکبوتیه. یعنی قبلا خبیث ها همین جوری دور هم جمع میشدند تا با قهرمان بجنگند بدون اینکه برنامه مشخصی داشته باشند ولی استن لی به همراه طراح نابغه اش یعنی «استیو دیتکو» اولین حضور آنها را بسیار خوب و حساب شده نشان داد و داستان ماندگاری را خلق کرد که یکی از بهترین های اسپایدرمنه.

7- شماره های 57 تا 60 از سری نخست کمیک های Fantastic Four

در شماره 50 استن لی و جک کربی بدون شک جسورانه ترین داستان کمیک بوکی تا آن زمان را به سرانجام رساندند. منظورم داستان آمدن «گالاکتوس» به زمین است که در همین مقاله بهش اشاره خواهد شد. بعد از این داستان شگفت انگیز مخاطبین از خود میپرسیدند که چه خواهد شد؟ اما به زودی در شماره های 57 تا 60 داستان دیگری به چاپ رسید که اونم بسیار معرکه بود. در این داستان دو تن از شخصیت های برجسته خلق شده توسط استن لی و جک کربی رو در روی یکدیگر قرار میگیرند: «دكتر دووم» (كه همگی او را بزرگترین و بهترین شخصیت خبیث خلق شده توسط جك كربی و استن لی میدانند) و البته مخلوق محبوب استن لی یعنی «موج سوار نقره ای» . در این داستان دكتر دووم موج سوار نقره ای را فریب میدهد و نیروهای كیهانی او را تصاحب میكند. در نتیجه او دست به تخریب گسترده ای میزند تا ارباب شماره 1 جهان شود. در هر حال لحظه ای كه دووم به نیروهای عظیم كیهانی دست میابد یكی از لحظات ناب مارول است و نشان میدهد این كاركتر جذاب از هیچ چیزی برای رسیدن به قدرت و حكمرانی بر جهان فروگذاری نمیكند.

6- شماره 4 از سری اول کمیک های  Silver Surfer

استن لی علاقه خاصی به موج سوار نقره ای داشت چون به نظرش میتونست از دید این شخصیت به مشکلات بشر و وضعیت انسان های روی زمین بپردازه و داستان های فلسفی بنویسه. بنابراین وقتی قرار شد که کمیک اختصاصی سیلور سرفر چاپ بشه، استن گفت هیشکی به جز خودش حق نداره اون رو بنویسه! میگن حتی در دهه 80 میلادی هم اگه نویسنده شخصیت های دیگر مارول میخواستن از سیلور سرفر به عنوان شخصیت مهمان استفاده کنند، باید از استن اجازه میگرفتن! در هر حال این کمیک هم که به همون سری اول کمیک های اختصاصی موج سوار مربوط میشه، به دست خود استن نوشته شد. آدم با فقط یک نگاه به کاور شگفت انگیز این کمیک متوجه میشود که موج سوار نقره ای با «ثور» پسر «اودین» سرشاخ شده و قراره با نبردی حماسی طرف باشه. البته در ابتدای داستان موج سوار با چند شیر و اسب آبی دیده میشه چون از نظر او این حیوانات علیرغم این که وحشی تلقی میشوند اما فاقد اون بی رحمی درون انسان ها هستند. بعدشم که «لوکی» طبق معمول دسیسه ای میچینه که منجر به درگیری بین موج سوار و ثور میشه!

5- شماره های 48 تا 50 از سری نخست کمیک های چهار شگفت انگیز

كمیك های چهار شگفت انگیزی كه در دوران استن لی و جك كربی فقید خلق شدند پر از عناصر و مولفه های فانتزی و ماجراجویی های كیهانی بود. اما آنها با معرفی یك موجود خدا مانند كه سیاره های دیگر را میبلعید و گالاكتوس نام داشت، به معنای واقعی كلمه تخیل و خلاقیت كمیك های چهار شگفت انگیز را به سطحی دست نیافتنی ارتقا دادند. ضمن اینكه همراه با گالاكتوس دستیار او نیز به نام موج سوار نقره ای به خوانندگان معرفی شد که از شخصیت برتر و فلسفی ماروله و اشاره کردم که کاراکتر محبوب اقای استن لی هم به شمار میاد.. در كل این سه شماره را "تریلوژی گالاكتوس" لقب داده اند و آن را یكی از نخستین نشانه های وجود دنیای كیهانی مارول میدانند. در واقع با معرفی این شخصیت ها كه موجوداتی منحصر به فرد و نیرومند از كهكشان های دیگر بودند، استن لی زمینه را برای حضور دیگر موجودات كیهانی مثل «ثانوس»، «محافظین كهكشان»، «آدام وارلاك» و ... مهیا كرد. از طرفی دیگر، "تریلوژی گالاكتوس" به بهترین شیوه ترس و پارانویای مردم آمریكا را از نابودی جهان و احتمال بروز جنگ هسته اي در بحبوحه جنگ سرد میان آمریكا و اتحاد جماهیر شوروی به تصویر كشید.

4- شماره 50 از کمیک مرد عنکبوتی شگفت انگیز

استن لی کسی بود که اصرار زیادی داشت تا اسپایدرمن و پیتر پارکر یک آدم معمولی یا everyman باقی بماند. اصلا دلیل اصلی جذابیت بی حد و حصر این شخصیت هم همین است که باعث میشه بتونیم به خوبی با اسپایدرمن همذات پنداری کنیم. اسپایدرمن اولین بار در این داستان تاریخی بود كه واقعاً تصمیم گرفت حرفه ابرقهرمانی را كنار بگذارد و یك زندگی عادی و بی دغدغه را در پیش گیرد. از آن به بعد این تم بارها و بارها در كمیك‌ های اسپایدرمن مورد استفاده قرار گرفته است و حتی به تم اصلی فیلم تحسین شده "اسپایدرمن 2" تبدیل شد. این داستان برای اولین بار پرسش‌هایی اساسی مطرح كرد كه به نوعی به فلسفه وجودی اسپایدرمن مرتبط هستند: آیا پیتر پاركر حق ندارد هویت اسپایدرمن را رها کند و زندگی آرام و بی‌دغدغه‌ای داشته باشد؟ پس مسئولیت او در قبال خود و اطرافیانش چه می‌شود؟ كاوری ماندگار، تحسین شده، خاطره انگیز و به شدت مورد تقلید قرار گرفته این کمیک اثر طراح برتر اسپایدرمن یعنی «جان رومیتا» است. كاوری كه به بهترين شيوه ممكن تا ابد نبرد درونی پیتر پاركر بر سر اينكه آيا بايد همچنان اسپايدرمن باقي بماند را  به ما یادآوری میكند. بی خود نیست كه سم ریمی در فیلم شاهکار خودش عیناً این كاور را در شاهكار خود مورد استفاده قرار داد. میتونید این کمیک را اینجا با ترجمه فارسی بخونید.

3- شماره 51 از سری نخست کمیک های Fantastic Four

خیلی از طرفداران کمیک بوک این داستان را بهترین داستانی که استن لی تا به حال نوشته میدانند زیرا از نظر ساختار روایتی و شخصیت پردازی یک شاهکار است. از همان صفحه نخست که «بن گریم» ملقب به «ثینگ» (The Thing) و قیافه درهم او را زیر باران میبینیم تا صفحه آخر  و پایان تکان دهنده این کمیک، شاهد داستانی مملو از لحظات احساسی هستیم. در این داستان ثینگ نیروهایش را از دست داده ولی نیروهایش به فردی میرسد که ماموریت دارد به ساختمان بکستر برود و چهار شگفت انگیز را نابود کند. با این حال او در نهایت پی میبرد که رید ریچاردز چه آدم خوب و شریفی است و به همین دلیل جان خود را برای نجات او فدا میکند. سپس و در حالیکه همه فکر میکنند ثینگ مرده است، ثینگ واقعی بازمیگردد و همگان میفهمند آن کسی که جان خودش را فدا کرد، همان کسی بود که ماموریت داشت نابودشان کند. در واقع این داستان بار دیگر گوشزد میکند که حتی آدمی خبیث هم میتواند دست به عملی قهرمانانه بزند. شما میتونید این داستان را با ترجمه فارسی در اینجا بخونید.

2- کمیک Silver Surfer: Parable

"موج سوار نقره ای: حکایت" داستانی است که خیلی ها آن را جزو بهترین های تاریخ کمیک میدانند. ضمنا خیلی ها از طریق این کمیک بود که با طراحی های هنرمند افسانه ای اروپا یعنی «ژان ژیرو» ملقب به «موبیوس» (Moebius) آشنا شدند. داستان حالتی حماسی دارد و تم های اخلاقی در آن موج میزند که آدم را به یاد حکایت های انجیل میندازد . گالاکتوس در این داستان به عنوان یک خدا خودش را به مردم زمین معرفی میکند و فرمان میدهد که انسان ها همه جنگ ها و خشونت ها را خاتمه دهند! همه هم به خاطر ترس از گالاکتوس این دستوراتش را اطاعت میکنند. حتی یک مذهب جدید ظهور میکند که در آن گالاکتوس را میپرستند. اما مردم نمیدانند که همه چیز گل و بلبله تا وقتی که همه گالاکتوس را ستایش و بهش تعظیم میکنند! سپس موج سوار نقره ای سعی میکنه به مردم زمین هشدار بده و ... این کمیک با حالتی انتقادی به جامعه نگاه میکند و به ایده هایی مهم که ما را از یکدیگر جدا و متمایز میکنند مثل مذهب، نژاد ، سیاست و ... میپردازد و جالبه که بعد از چندین سال هنوز هم این مفاهیم در دنیای ما وجود دارند و همین نشون میده استن به چه موارد زیر بنایی در این کمیک پرداخته بوده. شما میتونید این کمیک رو اینجا با ترجمه فارسی سایت ما بخونید.

1- شماره های 31 تا 33 از کمیک مرد عنکبوتی شگفت انگیز

 این داستان در طول تاریخ كمیك‌‌های اسپایدرمن همواره یك نمونه بارز به شمار آمده است زیرا دربرگیرنده تمام المان‌های بنیادین دنیای تخیلی اسپایدرمن است. به طور مثال خواننده در آن با اسپایدرمنی سر و كار دارد كه طبق معمول با مشكلات رومانتیك و مشكلات مالی مواجه است. در ضمن، او باید با اتكا به هوش و دانش علمی خود نقشه پلید یكی از دشمنان قدیمی‌اش را خنثی كرده و جان یكی از نزدیكانش را نجات دهد. اما برجسته‌ترین ویژگی داستان هنگامی رخ می‌نماید كه اسپایدرمن خسته و درمانده زیر آوار قرار می‌گیرد ولی امیدش را از دست نمی‌دهد و در نهایت به لطف اراده پولادین خود موفق می‌شود خودش را خلاص كند. یعنی جایی که اسپایدرمن كه خسته و درمانده از نبردی سخت با دكتر اختاپوس زیر خروارها آوار قرار گرفته بود و در ابتدا همه چیز برای او رنگ و بوی یاس و نومیدی داشت، هرگز تسلیم نشد و به لطف قدرت اراده و با به یادآوری عزیزانش توانست خود را به تدریج و زحمت فراوان خلاص كند. بدون هیج اغراقی میتوان ادعا كرد این داستان و سكانس گير افتادن اسپايدرمن زير آوار، شخصیت مرد عنكبوتی را تا سالها تعریف كرد و سرمشقی شد برای طراحان و نویسندگان بعدی داستان های او. سایت بسیار معتبر CBR لحظه گرفتار شدن اسپایدرمن زیر آوار و سپس خلاص كردن خودش را به عنوان "باحال ترین لحظه تاریخ كمیك بوك های ابرقهرمانی" معرفی كرد . «نیل گیمن» نویسنده برجسته كمیك از این لحظه به عنوان یكی از دو یا سه لحظه برتر ابرقهرمانی تاریخ یاد كرده است. این لحظه آنقدر مهم و به یاد ماندنی است كه بعدها بسیاری از نویسنده های اسپایدرمن در داستان های خود آن را تكرار كردند و خیلی از طراحان نیز به آن ادای احترام كرده اند.

مهدی ترابی مهربانی

منبع: سایت Looper

 All rights reserved © Spidey.ir 2018

(هرگونه كپی‌برداری و نقل قول از اخبار و مقالات این سایت تنها با ذكر منبع و نام نویسنده مجاز می‌باشد)

مطالب مرتبط:

چطور استن لی دنیای مدرن ابرقهرمانی را پایه گذاری کرد

10 شخصیت برتر دنیای کمیک که توسط «استن لی» (STAN LEE) خلق شدند

15 حقیقت شگفت انگیزی که درباره استن لی نمیدانستید!

بزرگان تاریخ كمیك های اسپایدرمن: استن لی و استیو دیتکو

مارك میلار: استن لی از والت دیزنی مهم تر است

10 قهرمان مارول که احتمالا نمیدانستید توسط استن لی خلق شده اند!

حضور استن لی در فیلم ها و بازی های مرد عنكبوتی

بزرگان تاریخ كمیك های اسپایدرمن: استن لی و استیو دیتکو

نظر «استن لی» درباره «اندرو گارفیلد»! (خبر آپديت شد!)

این مطلب را به اشتراک بگذارید :