این مقاله را بهانه حضور و بازگشت مجدد گرین گابلین دوست داشتنی در فیلم "راهی به خانه نیست" تقدیم به شما میکنم.

در دنیای کمیک کلا رسم نیست کسی اگه میمیره، مرده هم باقی بمونه و به احتمال صدی به نود (به قول نون. خ.!) راهی برای بازگشتش پیدا میکنند. مخصوصا که اگر طرف شخصیت جذابی مثل گرین گابلین هم باشه که دشمن اصلی مرد عنکبوتی محسوب میشه. پس جای تعجبی نداره که او بارها مرده ولی زنده شده باشه و در این مقاله میخواهم به 10 مورد از این بازگشت ها اشاره کنم.

- "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 2"

این یکی را در تاپ لیست نمیارم چون هیچ وقت رسما تایید نشد و در واقع جزو صحنه ها یا ایده های حذف شده در فرنچایز نه چندان موفق "مرد عنکبوتی شگفت انگیز " هستش:

مارک وب همچنین در ادامه مصاحبه خود با سایت IGN گفته بود: "قرار بود در مرد عنکبوتی شگفت انگیز 3 ، «کریس کوپر» برگرده و دوباره نقش نورمن آزبورن را بازی کنه و به گرین گابلین تبدیل بشه. میخواستیم سرش رو فریز کنیم و اینجوری دوباره زنده بشه. و البته اون شخصیت مرموز به نام "جنتلمن" هم بود. ولی نورمن بود که قرار بود رهبری شش خبیث رو بر عهده بگیره. ما در ضمن میخواستیم حتما از والچر در شش خبیث بهره بگیریم. درباره شخصیت جنتلمن یه ایده هایی راجع بهش داشتیم ولی کلی بودند. هنوز دقیقا نمیدونستیم میخواهیم باهاش چیکار کنیم. ولی در کل تجربه fun ای بود . من خاطرات خوب و خوشی از اون دوران دارم"!

لازم به ذکره این شخصیت "جنتلمن" که مارک وب ازش حرف میزد اولین بار در تیتراژ "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 1 " و در سلول «کرتیس کانرز» ظاهر شد:

و بعدش در "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 2 " دیدیمش که در پایان این فیلم به محل نگهداری «هری آزبورن» میرود و به او پیشنهاد تشكیل گروه شش خبیث را میدهد.

نام واقعی او «آقای فیرز» (Mister Fiers)كه به «جِنتلمن» معروف است، میباشد. او بسیار بسیار شخصیت گمنام و ناشناخته ای در داستان های مرد عنكبوتی به شمار میرود. او هیچ نیروی فوق بشری ندارد ولی یك تاجر بسیار پرنفوذ و پولدار است كه یك خصومت شخصی با پیتر پاركر دارد (چون والدین پیتر پاركر قبل از مرگ خود برخی از نقشه های او را خراب كرده بودند).

(واقعاً همون بهتر که "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 3" ساخته نشد و ما چیز بیشتری از همچین شخصیت بی خودی ندیدیم!)

در ضمن اگه یادتون باشه ما خیلی خیلی وقت پیش یعنی 22 اسفند سال 1392 که شایعات داغی راجع به "مرد عنکبوتی شگفت انگیز 2" منتشر میشد، تو سایتمون گفته بودیم که قراره سر نورمن آزبورن فریز بشه و حتی عکسش رو هم گذاشتیم. اگه یادتون نمیاد ، اینجا را کلیک کنید).

10- شماره 122 از کمیک مرد عنکبوتی شگفت انگیز

"شبی که گوئن استیسی مُرد" نمادین ترین مبارزه بین مرد عنکبوتی و گرین گابلین را رقم زد و باعث شد این خبیث به صدر جدول دشمنان برتر مرد عنکبوتی صعود کنه (تا اون موقع بزرگترین دشمن مرد عنکبوتی، دکتر اختاپوس بود که باعث مرگ «سروان جورج استیسی» شده بود). معلومه که در بخش نخست این داستان گرین گابلین عشق حقیقی پیتر پارکر در آن دوران یعنی «گوئن استیسی» را میکشه (در شماره 121) و سپس در شماره بعدی شاهد نبردی بین مرد عنکبوتی انتقام جو و گرین گابلین مغرور هستین. درسته که قهرمان میبره ولی او نمیتونه حریفش رو بکشه و دست آخر این آزبورن هستش که وقتی میخواد با استفاده از گلایدر خودش به اسپایدرمن از پشت ضربه بزنه، به دست همون گلایدر کشته میشه. و البته یک خبیث خوب هیچ وقت مرده باقی نمیمونه. ولی این بار گرین گابلین خیلی مرده باقی موند! (یعنی برای 23 سال!) یعنی اونقدر که نویسنده های برای پرکردن جای خالی او مجبور شدند چند شخصیت دیگر رو به عنوان جانشین او خلق کنند و حتی شخصیت اریجینال ولی مشابهی به نام «هاب گابلین» خلق کنند. یعنی با این حال در اواسط دهه 90 میلادی داستان Clone Saga اونقدر جنجالی شد و اونقدر هوادارها را آزار داد که فقط یک گزینه باقی میوند که پشت سر اون همه خباثت باشه: نورمن آزبورن! بنابراین او دوباره برگشت تا زندگی پیتر پارکر رو جهنم کنه. ولی سئوال اینه که چطور زنده مانده بود؟ کمیکی تک قسمتی اما مهمی چاپ شد به نام "دفترچه خاطرات آزبورن" (The Osborn Journal) . در این کمیک نحوه زنده ماندن نورمن آزبورن توضیح داده شد. مثلا اینکه اثرات سرم گابلینی باعث شده بود تا نورمن نمیرد. او در سردخانه بیدار شد . بعد میبینه که گزارش کالبد شکافی اونجاست. خودش هم تعجب میکنه چون کالبد شکافی روش انجام نشده. بعد از پنجره میبینه که هری داره به مسئول پزشکی قانونی رشوه میده و ... جزیئیاتش رو اینجا تو این مقاله گفته ایم. برید و بخونید.

9- شماره 7 از کمیک Ultimate Spider-Man

در سال 2000 مارول دست به کار بزرگی زد و از دو استاد مسلم دنیای کمیک به نام های «برایان مایکل بندیس» و «مارک بگلی» خواست تا بزرگترین و محبوب ترین شخصیتش را به روز رسانی کنند. در نتیجه سری محبوب و موفق Ultimate Spider-Man خلق شد که همه را انگشت به دهان گذاشت. در این سری دنیا ، حال و هوا و شخصیت های ریز و درشت مرد عنکبوتی با قرن بیست و یکن مناسب شده بود. سرگذشت بسیاری از دشمنان مرد عنکبوتی هم به نوعی تغییر کرد و در این میان Origin گرین گابلین نیز عوض شد و به نوعی با سرگذشت پیتر پارکر گره خورد و به شرکت «آزکورپ» ربط پیدا کرد. یعنی پیتر در آنجا از طریق نیش عنکبوتی که با فرمول ابرسرباز موسوم به OZ تقویت شده بود به قدرت های فوق بشری خود دست یافت. نورمن هم OZ را به خودش تزریق کرد و گابلین شد. در شماره 7 هم او به عنوان نخستین دشمن دارای قدرت فوق بشری مرد عنکبوتی به مدرسه "میدتاون" حمله کرد. او به نظر رسید پس سقوط به داخل رودخانه مرده باشد ولی اون حباب هایی که در پانل آخر روی آب بودند نشان میداد او نمرده ... و این مردن ها و برگشتن ها به زودی به یکی از مشخصه های این شخصیت در این سری تبدیل شد. این کمیک اینجا ترجمه شده است.

8- شماره 27 از کمیک Ultimate Spider-Man

شماره 27 از کمیک Ultimate Spider-Man

نورمن در چهارمین آرک داستانی از سری "مرد عنکبوتی نهایی" به نام "میراث" (Legacy) بازگشت که در شماره های 22 تا 27 به چاپ رسید. او از اینکه میدونه هویت مخفی اسپایدرمن چیست سوءاستفاده کرد تا از این قهرمان نوجوان به نوعی اخاذی کنه تا وارثش بشه ، در حالی که زندگی دوستان پیتر و خانواده اش این وسط به خطر افتاده بود. مثلا درشماره 25 از كمیك "اسپایدرمن نهایی" (Ultimate Spider-Man) ، گرین گابلین مری جین را ربود و از بالای پل به پایین پرت كرد ولی اسپایدرمن سریعا پرید و به دنبال او رفت و سپس وقتی فاصله كمی با او داشت به پایش تار زد و روی هوا او را گرفت. در نتیجه مری جین زنده ماند و اون سناریوی مرگ گوئن استیسی اینجا تکرار نشد (عکسش اینجا و اینجاست). دست آخر نورمن که تحت محاصره اسپایدرمن و شیلد در پنت هاوس خودش قرار گرفته بود، روی به مصرف یا بهتره بگیم اُور دوز فرمول OZ میاره و چیزی نمانده بود که پیتر را بکشه که پسر خودش یعنی «هری آزبورن» از پشت با فریم پنجره بهش ضربه میزنه. ولی به دلیل وجود فرمول OZ در بدنش نمیمیره و شیلد او را زندانی میکنه. این داستان اینجا ترجمه شده است.

7- شماره 117 از کمیک Ultimate Spider-Man

شماره 117 از کمیک Ultimate Spider-Man

در نوزدهمین آرک داستانی سری Ultimate Spider-Man، "مرگ یک گابلین" را خواندیم که در شماره های 112 تا 117 منتشر شد (این اولین آرکی بود که پس از آنکه مارک بگلی سری را ترک کرد به دست طراح فوق العاده دیگری به نام «استوارت ایمونن» طراحی شد). نورمن در این داستان با پسر خودش ، هری ، که به هاب گابلین تبدیل شده بود. هری او چندین بار به عنوان طعمه توسط سازمان "شیلد" استفاده شد تا پدرش را به دام بیاندازند. اما سرانجام در مبارزه با پدرش (گرین گابلین) پرداخت و به دست او كشته شد. در واقع نورمن خودش هم نمیدونست داره چیکار میکنه و هری را کشت و وقتی او به حالت انسانی خودش برگشت و فرزندش را در آن حالت دید از مامورین شیلد خواست تا بکشتنش و آنها هم رویش آتش گشودند. شما میتونید این داستان را در اینجا با ترجمه فارسی بخونید.

6- شماره 160 از کمیک Ultimate Spider-Man

شماره 160 از کمیک Ultimate Spider-Man

سال 2011 در اقدامی شوکه کننده شاهد مرگ پیتر پارکر در این دنیا بودیم. ما قبلا در این مقاله به طور کامل این رویداد مهم را پوشش داده بودیم ولی به طور خلاصه باید گفت که پیتر پارکر در طی نبردی نفس گیر با گرین گابلین و در راستای محافظت از خانواده خودش کشته شد که لحظه واقعا دردناک و احساسی بود. کشته شدن پیتر پارکر در هر جایی و در هر دنیایی یک اتفاق مهم است ولی این نسخه از پیتر پارکر برای خیلی از خوانندگان مهم بود. اما خوشبختانه بندیس بلافاصله جانشین خوبی برای او به نام «مایلز مورالز» پیدا کرد که بعدا بسیار محبوب شد ولی در مجموع مرگ پیتر پارکر دنیای التمیت برای همیشه دنیای کمیک های Ultimate را تغییر داد. در هر حال گرین گابلین هم در این نبرد کشته شد و دیدیم که به حالت انسانی خود برگشته ولی در پانل نهایی انگار لبخندی روی لبانش نقش بست که نشان از زنده بودن او داشت که البته همین طور هم بود ... (این عکس را ببینید). این داستان رو میتونید در اینجا با ترجمه فارسی بخونید.

5- شماره 7 از کمیک Miles Morales: Ultimate Spider-Man

شماره 7 از کمیک Miles Morales: Ultimate Spider-Man

پس از وقایع کراس اُوری به نام Cataclysm، آزبورن بار دیگر در آرک افتتاحیه کمیک های "مایلز مورالز" برمیگرده که توسط «سارا پیکلی» طراحی شد و همانطور که معلومه برایان مایکل بندیس هم نویسنده اش بود. او بار دیگر از اسارت شیلد فرار کرد و جی جونا جیمسون را کشت و به دشمنی با مرد عنکبوتی جدید (مایلز مورالز) پرداخت. ولی خوشبختانه معلوم شد پیتر پارکر هم از وقایع شماره 160 جان سالم به در برده و زنده است (ناسلامتی او هم مثل نورمن در رگهاش فرمول OZ جریان داره!). پس شاهد تیم آپی بین او و مایلز بودیم برای شکست دادن گرین گابلین و در این کار هم موفق میشوند. ولی برای اطمینان خاطر، ماریا هیل پس از سه دفعه شلیک به نورمن، جسدش را هم آتش میزنه! راستی تا یادم نرفته بگم که ما این داستان را در اینجا براتون ترجمه کرده ایم.

4- شماره 5 از کمیک "مردان عنکبوتی 2"

در شماره آخر از سری "مردان عنکبوتی 2" که اینجا ترجمه شده و در آن بار دیگر شاهد تیم آپ بین مرد عنکبوتی و مایلز مورالز بودیم ، مشاهده کردیم دنیای آلتمیت که در نتیجه وقایع "جنگ های پنهان" نابود شده بود دوباره برگشته است (این مقاله را بخوانید). در صحنه ای دیدیم که پیتر پارکر بار دیگر با گرین گابلین روبرو شده و قبل از اینکه بقیه قهرمان ها از راه برسن او را شکست میده (نویسنده در ایستراگی بامزه نشون میده که گرین گابلین داره لاف میزنه : "بهت گفتم که من کشته نمیشم!". از اون موقع به بعد دیده ایم که نورمن در کمیک بوک های مایلز مورالز که به دست صلاح الدین احمد نوشته میشه حضور پیدا کرده (این کمیک ها هم اینجا ترجمه شدن) و با دشمن دیگر مایلز به نام «آلتیماتوم» متحد گردیده است.

3- سریال "مرد عنکبوتی : مجموعه کارتونی"

در قسمت فینال از فصل سوم سریال معروف "اسپایدرمن: مجموعه کارتونی" که اسمش "نقطه عطف" (Turning Point) بود ، شاهد نوعی اقتباس از داستان "مرگ گوئن استیسی" بودیم. منتهی با دو تفاوت: 1- به جای گوئن از مری جین استفاده شد زیرا اصلا گوئن در این سریال نبود (البته به جز قسمت های پایانی که اونم مربوط به یک دنیای دیگر میشد). 2- به دلیل محدودیت های شدید و سانسورهای فراوانی که بر این سریال اعمال میشد، سازندگانش اجازه نداشتند کسی را بکشند و به همین دلیل نورمن آزبورن و مری جین هر دو از طریق دستگاهی به نام "تسریع کننده انبساط زمانی" (time dilation accelerator) به بُعدی به نام برزخ منتقل شدند که استعاره ای از مرگ بود. ولی مشخص بود که زنده هستند و قرار بود در آنها مرد عنکبوتی به همراه «مادام وب» به دنبال مری جین بروند و او را پیدا کنند که با کنسل شدن سریال این قضیه هم منتفی شد (این مقاله را بخوانید). نورمن هم مشخص بود زنده است و در اون بعد حاضره چون با پسرش هری ارتباط ذهنی برقرار میکرد و تشویقش میکرد که گرین گابلین بشه (ای کاش دیزنی پلاس ادامه این سریال رو میساخت و میفهمیدیم سر مری جین و نورمن چی اومده).

2- قسمت فینال سریال "مرد عنکبوتی خارق العاده"

سریال تحسین شده "مرد عنکبوتی خارق العاده" از هر نظر عالی بود و هواداران را مجذوب خودش کرد (اینجا و اینجا را بخوانید). ولی متاسفانه بد وقعی ساخته شد و قربانی رقابت بین سونی و دیزنی برای ساخت انیمیشن از روی مرد عنکبوتی شد و پس از دو فصل و 26 قسمت کنسل شد. یقینا بهترین قسمت این سریال ، قسمت آخر آن به نام "پرده آخر" (Final Curtain) بود، پایانی درخور بهترین سریال کمیک بوکی تاریخ! در واقع اپیزود آخر این سریال از بعضی فیلم های ژانر ابر-قهرمانی هم بهتره! هویت مخفی گرین گابلین فاش میشه و پیتر میفهمه که او پدر بهترین دوستش است. یعنی نورمن آزبورن! عمق خباثت نورمن در این اپیزود مشخص میشه و سریال به اوج میرسه ولی افسوس که این پرده نهایی سریاله... در نبرد نهایی به نظر میاد گرین گابلین کشته میشه (به دست بمب های گابلینی خودش) و حتی برایش مراسم تدفین میگیرند ولی در صحنه پایانی نورمن را میبینیم که موهایش را رنگ کرده و میخواد از کشور خارج بشه ... لعنت به کسانی که این سریال رو کنسل کردند و ما ندیدیم که نورمن چطور برمیگرده.

1- فیلم "مرد عنکبوتی" (2002)

مرگ نورمن ازبورن

خب ما فکر میکردیم که نورمن آزبورن تو انتهای فیلم "مرد عنکبوتی" ساخته سم ریمی کشته شد و پرونده اش هم بسته شد (عجب جمله ای هم گفت قبل از مرگ: "به هری چیزی نگو"). ولی اشتباه میکردیم زیرا تا اینجا تصاویر و تریلرهای منتشره از فیلم موردد انتظار "مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست" نشان از بازگشت گرین گابلین دارند! تریلر دوم همچنین فاش کرد که دشمنان مرد عنکبوتی از مولتی ورس که هنگام نبرد با اسپایدرمن کشته شده اند به خاطر خراب شدن طلسم اجرا شده از سوی دکتر استرنج به mcu پا گذاشته اند. یعنی لااقل این چیزیه که یهمون گفتن و خدا میدونه در نهایت معلوم بشه قضیه چیه. ولی در هر حال گرین گابلین داره برمیگرده و او بار دیگر سر مرگ را کلاه گذاشته. کاری که در انجامش تبحر خاصی هم داره.

مهدی ترابی مهربانی