تقریباً دو دهه از آن سالی که سم ریمی این شاهکار رو به ما هدیه داد میگذره، اما این دلیل نمیشه که چنین ایستراگ های جذابی رو در اون جای نداده باشه!

مقدمه: زمانی که فیلم "مرد عنکبوتی 2" در سال 2004 به اکران درآمد، همگان لب به تحسین آن گشودند. همه چیز دست به دست هم داده بود تا این فیلم به چنین موفقیت بزرگی دست یابد و شاهکاری لقب بگیرد که مانند نامه ای عاشقانه است که برای هواداران مرد عنکبوتی نوشته شده. در واقع سازندگان فیلم تمام المان هایی که در فیلم اول هواداران را مجذوب خود ساخت را در این فیلم هم حفظ کرده و با افزودن کلی نکات مثبت جدید چنین شاهکاری را خلق کردند؛ به طوری که خیلی ها این فیلم را بهترین فیلم کمیک بوکی تاریخ سینما خطاب می کنند. این فیلم همچنین نکات مخفی و اشارات کمیک بوکی زیادی رو در خودش جای داده که امروز میخواهیم به آنها اشاره کنیم... با ما همراه باشید! برای خوندن ایستراگ های مردعنکبوتی 1 و 3 هم کلیک کنید:

ایستراگ (EASTER EGG) های فیلم مرد عنکبوتی (2002)

ایستراگ (EASTER EGG) ها و اشارات فیلم مرد عنکبوتی 3 (2007)

1- این فیلم یک نسخه طولانی تر دارد!

چیزی که شاید خیلی‌ ها از آن بی خبر باشند اینه که این فیلم کلی صحنه حذف شده داشته که در نسخه اکرانی مورد استفاده قرار نگرفتند. سه سال بعد (یعنی در سال 2007) نسخه extended فیلم با عنوان "Spider-Man 2.1" منتشر شد که در آن از صحنه های حذف شده استفاده شد و برخی از صحنه ها هم تغییر پیدا کردند. برای مثال صحنه حذف شده پوشیدن لباس اسپایدرمن توسط جی جونا جیمسون، گفتگوی بین مری جین و دوستش درباره عشق، گفتگوی هری با پیتر درباره پدرش یا صحنه تغییر یافته ملاقات اسپایدرمن و اون آقا در آسانسور و...

این مقاله هم بر اساس نسخه 2.1 نوشته شده تا دربرگیرنده تمام نکات باشد. ضمنا شما میتونید در اینجا این صحنه های اضافه را تماشا کنید.

2- آنچه گذشت به سبک الکس راس!

تیتراژ آغازین فیلم که در واقع اتفاقات فیلم اول را برای بیننده مرور میکند، موثر ترین شیوه برای آشنا سازی تازه وارد ها به عالم سینمایی مرد عنکبوتی است؛ زیرا بدون هیچ توضیح اضافه ای به معرفی صحنه های کلیدی فیلم اول می پردازد و طرفداران کمیک بوک را هم حسابی به وجد می آورد. «الکس راس» (Alex Ross) هنرمند بزرگ دنیای کمیک شخصاً خلق طراحی های زیبای این تیتراژ رو بر عهده داشته که این سکانس را با همراهی موسیقی شگفت انگیز «دنی الفمن» به یکی از برترین صحنه های تمام فیلم های مرد عنکبوتی تبدیل می کند.

3- ادای احترام به ماسک نصفه اسپایدرمن

طراحی ماسک اسپایدرمن به طور نصفه روی صورت پیتر پارکر، چیزی بود که از همان ابتدا در کمیک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز رواج داشت و مرحوم استیو دیتکو (طراح برجسته و یکی از دو خالق اسپایدرمن) ابداع گر آن بود. هدف از این کار این بود که زندگی دوگانه و هویت های جدا و مستقل پیتر پارکر و اسپایدرمن نشان داده شود.

از آنجایی که این فیلم هم بر زندگی دوگانه این شخصیت تمرکز داشت و پیتر پارکر قرار بود در آن هویت دوم خود را رها کند، در خیلی جا ها از این اصل استفاده شد. مثل یکی از شات های تیتراژ آغازین فیلم یا زمانی که پیتر احساساتش رو روی کاغذ پیاده میکنه. حتی پوستر زیبای فیلم هم چنین ایده ای داشت:

و البته در فیلم های اخیر مرد عنکبوتی در MCU نیز بسیار به این قضیه ادای احترام میشه (مورد شماره 8 این مقاله را بخوانید).

4- شروعی مانند پایان فیلم اول!

در این مقاله گفتیم که سم ریمی با اولین و آخرین دیالوگ فیلم اول به خوبی تم اصلی رو مورد اشاره قرار داد و اون هم تبدیل شدن پیتر پارکر از یک نوجوان دست و پا چلفتی به قهرمانی به نام مرد عنکبوتی بود. حالا جالبه که این مورد در آغاز فیلم دوم هم تکرار شده و ما میبینیم که پیتر پارکر بار دیگه عبارت «Who am I? I'm Spider-Man» رو به زبون میاره. عبارتی که در جریان داستان فیلم تغییر کرد و به «I'm Spider-Man no more» تبدیل شد...

5- پیتزا جو

در صحنه افتتاحیه فیلم میبینیم که پیتر به عنوان پیک موتوری توی یه پیتزا فروشی کار میکنه که و در ادامه هم از اونجا اخراج میشه. نکته جالب اینه که سم ریمی برای سکانس های مذکور از یک پیتزا فروشی واقعی در نیویورک استفاده کرد و شما اگه Joe's Pizza رو توی گوگل مَپ جستجو کنید متوجه میشید که در اطراف خیابان بلیکر نیویورک واقع شده:

و جالبه که ما در فیلم هم در کسری از ثانیه تابلوی خیابان بلیکر رو پشت سر پیتر میبینیم:

حتی خود پیتر هم در اشاره به بیلبورد تبلیغاتی تئاتر مری جین به این خیابان اشاره میکنه:

در کل پیتزا فروشیِ خیلی معروفی هستش، مخصوصاً اینکه چند باری هم در سری بازی های GTA حضور داشته!

6- موتور سیکلت پیتر پارکر

یکی از المان های کلاسیک فیلم رو میشه موتوری که پیتر پارکر سوار میشه دانست که دقیقاً از کمیک ها برداشته شده. در واقع پیتر از وقتی که به قدرت های فوق بشری خودش دست یافت، روش ترجیحی اش در رفت و آمد تاب خوردن در سطح شهر با لباس مرد عنکبوتی بود. اما به عنوان پیتر پارکر چطور؟ بنابراین در دورانی که دانشگاه میرفت به سرش زد که یک موتور سیکلت بخره! این اتفاق در شماره 41 از سری نخست کمیک بوک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز افتاد (مورد شماره 9 این مقاله را بخوانید). در فیلم هم اگرچه نحوه خرید این موتور رو ندیدیم، ولی شاهد بودیم که پیتر به عنوان پیک موتوری از موتورش استفاده بسیاری می کرد و بیشتر رفت و آمد هایش را هم با این موتور انجام می داد.

7- کامئو های پیتزایی!

توی همون سکانس تحویل دادن پیتزا، حضور های افتخاری یا به اصطلاح کامئو های جالبی رو شاهد هستیم. برای مثال:

زمانی که پیتر پارکر لباس مخصوص مرد عنکبوتی خودش رو به تن میکنه تا بتونه زودتر پیتزا ها رو تحویل بده، ما برای چند لحظه «دانل رالینگز» (Donnell Rawlings) کمدین و بازیگر مشهور آمریکایی رو میبینیم که فکر میکنه مرد عنکبوتی رفته و پیتزا های اون بابا رو دزدیده.

یا زمانی که پیتر برای نجات اون بچه هایی که در خطر بودند اقدام میکنه، پیتزا ها رو موقتاً جلوی بالکن یه خونه میذاره و در این فاصله صاحب خونه میاد و از دیدن اون همه پیتزا در بالکن خونه‌ش تعجب میکنه و... در کل صحنه‌ ی بامزه ای از آب در اومده. اما جالب اینجاست که این آقا «اسکات اسپیگل» (Scott Spiegel) از رفقای صمیمی سم ریمی هستش که حتی در نوشتن فیلمنامه فیلم Evil Dead II هم با ریمی همکاری داشته!

راستی تا یادم نرفته بگم که نقش صاحب Joe’s Pizza یعنی آقای عزیز رو کمدین و بازیگر هندی، آقای «آصف ماندوی» (Aasif Mandvi) بازی کرده.

«امیلی دشانل» (Emily Deschanel) بازیگر سریال Bones هم در نقش این خانم ظاهر شد که به خاطر چند دقیقه تأخیر پول پیتزا های پیتر رو نداد و باعث اخراجش شد.

8- تیتر معروف دیلی بیوگل برای مرد عنکبوتی

بارها و بارها در اقتباس های مختلف مرد عنکبوتی دیده ایم که جی جونا جیمسون به عنوان سردبیر روزنامه دیلی بیوگل او را تهدید خطاب کرده و تیتر «مرد عنکبوتی: قهرمان یا تهدید؟» بیوگل برای این قهرمان حسابی به شهرت رسیده و در خیلی جاها ازش استفاده شده. که البته این مساله ریشه در دنیای کمیک دارد (این مقاله را حتما بخوانید):

در فیلم هم جیمسون مرد عنکبوتی رو تهدیدی برای شهر میدونه و حتی در یکی از روزنامه های داخل دفترش میشه این تیتر معروف رو دید:

و اگه یادتون باشه جیمسون در اولین تیترش برای مرد عنکبوتی هم دقیقاً همچین عبارتی رو به کار برده بود (در فیلم اول):

تا یادم نرفته بگم که یک نسخه از روزنامه ای که در فیلم اول مرد عنکبوتی رو تحت تعقیب نشون میداد هم در دفتر جیمسون دیده میشه:

9- رد کردن عکس های پیتر پارکر

پیتر سعی میکنه عکس هایی را به جیمسون بفروشه ولی جیمسون اصلا از اونایی که به مرد عنکبوتی مربوط نیستند خوشش نمیاد. او در دنیای کمیک هم معمولاً از این کارا میکرد و خیلی از عکس های پیتر را رد میکرد. برای نمونه در عکس بالا که از پانلی از شماره 32 از کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" (منتشر شده در سال 1966) گرفته شده است.

10- اخراج پیتر پارکر و بلافاصله استخدام مجدد او!

جیمسون، پیتر را اخراج میکنه ولی به محض اینکه میفهمه که عکس های جدیدی از اسپایدرمن داره او را استخدام میکنه! این صحنه احتمالا از پانل های مشابهی در شماره 51 کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" (منتشر شده در سال 1967) گرفته شده است.

11- مری جین واتسون

«کرستن دانست» (Kirsten Dunst) در این فیلم هم به نقش آفرینی‌ش در قالب مری جین، معشوقه پیتر پارکر ادامه میده و در مجموع بازی به مراتب بهتری رو از او نسبت به فیلم اول میبینیم. مری جین بالاخره در این فیلم به هویت مخفی پیتر پی میبره و در نهایت هم به بلوغ شخصیتی میرسه و یک بار برای همیشه تصمیم میگیره که میخواد با کسی مثل جان جیمسون ازدواج کنه یا با پیتر پارکر باشه و هزاران خطر احتمالی رو به جون بخره. مثل همیشه هم میبینیم که مری جین به بازیگری علاقه داره و حتی به عنوان ایفاگر نقش اصلی در یک نمایش تئاتر برگزیده میشه و از این نظر بسیار هواداران رو یاد مری جین کمیک بوک ها میندازه.

لازم به ذکره که باز هم در یکی دو جا به مشکلات خانوادگی مری جین و گذشته داغون این شخصیت اشاره میشه.

12- هری آزبورن

«جیمز فرانکو» (James Franco) هم بار دیگر در نقش هری آزبورن، رفیق صمیمی پیتر پارکر ظاهر شد. هری در این فیلم هنوز در شوک داغ از دست دادن پدرش در فیلم اول بود و به شدت نسبت به مرد عنکبوتی تنفر می ورزید. او میخواست که با سهیم شدن در پروژه بزرگی که دکتر اوتو اکتاویوس قرار بود انجام بده، به یاد پدرش دوباره اسم و رسم شرکت آزکورپ رو بین زبونا بندازه و وقتی که همه چیز به هم میخوره، دیگه چیزی برای هری باقی نمیمونه جز عطش انتقام از مرد عنکبوتی! همچنین در طول فیلم رابطه او با پیتر پارکر کاملاً شکراب میشه و در انتها هم میبینیم که به مخفیگاه و تجهیزات گرین گابلین دست پیدا کرده و قراره درست مثل کمیک ها به گرین گابلین جدید تبدیل بشه و انتقام پدرش رو از مرد عنکبوتی بگیره.

در دنیای کمیک این اتفاق در شماره 136 از کمیک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز رخ داد.

13- دو سال گذشته!

اگه به دیالوگ های زن عمو می در ابتدای فیلم دقت کنید، یه جایی گفته میشه که ماه بعد دومین سالگرد مرگ عمو بن هستش و این یعنی از آغاز فعالیت اسپایدرمن و وقایع فیلم اول هم دو سالی میگذره. در ادامه صحنه ای وجود داره که در اون سم ریمی به وضوح تبحرش در کارگردانی رو به رخ میکشه. همون جایی که پیتر بعد از تولدش میره تا آشغالا رو بذاره دم در و اونجا مری جین رو میبینه و همه اینها به طوری کارگردانی شده که ما رو یاد صحنه مشابه ای در فیلم اول بندازه. ریمی در همین چند ثانیه خیلی خوب نشون میده که زمان به سرعت در حال سپری شدنه و معلوم نیست در آینده چی پیش میاد. در طی این دو سال پیتر به مرد عنکبوتی تبدیل شده، مری جین به آرزویی که داشت (بازیگری) رسیده، این دو خیلی به هم نزدیک تر شدند، عمو بن مرده و... همه اینها هم فقط تو دو سال اتفاق افتاده!

همین نکات خیره کننده ست که از ریمی یه کارگردان درجه یک ساخته!

14- مشکلات مالی زن عمو می

پیتر متوجه میشه که زن عمو می پس از مرگ عمو بن با مشکلات مالی دست و پنجه نرم میکنه و این اتفاق دقیقاً در شماره 1 از کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" (1962) هم افتاد!

15- دکتر کانرز

در این فیلم ما برای لحظات کوتاهی شاهد اولین حضور شخصیت کرتیس کانرز با نقش آفرینی «دیلان بیکر» در دنیای سینما بودیم (در این مقاله گفتیم که در قسمت قبل هم به نام او اشاره شد) او درست مانند دنیای کمیک یک دست نداشت و استاد پیتر پارکر در دانشگاه بود که مدام از وضعیت نمره های او گلایه میکرد. ضمن اینکه از دوستان دکتر اوتو اکتاویوس بود که قبلاً درباره پیتر با او صحبت کرده بود. درسته که این نسخه از دکتر کانرز هرگز به لیزارد تبدیل نشد اما گفته میشه که سم ریمی در ابتدا میخواسته که این فیلم سه شخصیت خبیث داشته باشد و مرد عنکبوتی علاوه بر دکتر اختاپوس، با لیزارد و حتی هری آزبورن (در قالب New Goblin) هم رو به رو شود! (این مطلب را بخوانید) حتی یک سری کانپست آرت هم منتشر شده که نشان میده قرار بوده ظاهر لیزارد در این فیلم چطور باشه:

اما در نهایت مایکل شیبِن (یکی از نویسندگان فیلم) ریمی را متقاعد کرد که بهتر است تنها روی یک شخصیت خبیث تمرکز کنند. بدین شکل داستان فیلم از انسجام بیشتری برخوردار شد. دکتر کانرز را هم جسته و گریخته در طول فیلم دیدیم و هری آزبورن هم آرک داستانی مختص به خودش را داشت.

16- مایکل شیبن، نویسنده پر افتخار!

«مایکل شیبِن» (Michael Chabon) نویسنده تحسین شده آمریکایی است که یکی از فیلمنامه نویسان این فیلم هم بوده. او یکی از نویسندگان برجسته و پر افتخاری ست که نویسندگی را از بیست و پنج سالگی شروع کرد. رمان «اسرار پیتسبرگ» اولین کتاب وی بود که با استقبال خوبی از طرف خوانندگان داستان های علمی - تخیلی روبرو شد. شیبن تا به امروز بار ها و بار ها موفق به کسب جوایز بسیاری شده است؛ از جمله جایزه پولیتزر برای رمان «ماجرا های شگفت‌انگیز کاوالیر و کلی» (The Amazing Adventures of Kavalier & Clay ) در سال 2001، جایزه علمی - تخیلی هوگو برای کتاب «مجمع پلیس های عبری» (The Yiddish Policemen’s Union) در سال 2008 و... پس وقتی کارگردانی مثل سم ریمی میاد و همچین نویسندهٔ قابل و توانایی رو برای فیلمش انتخاب میکنه، طبیعیه که داستان فیلم شاهکار از آب در بیاد.

17- موسیقی فیلم

«دنی الفمن» (Danny Elfman) مسئول تأمین موسیقی فیلم اول در این فیلم هم به همکاری خودش با سم ریمی ادامه داد و توانست اثر خود را از تمام جهات به بلوغ برساند و کاری فراتر از نسخه قبل ارائه دهد. او قسمت های احساسی کار را به بهترین شکل ممکن و بسیار بهتر از فیلم اول از آب در آورد و همچنین تم منحصر به فردی برای دکتر اختاپوس خلق کرد که بسیار شنیدنی و جذاب بود. اوج کار به صحنه مبارزه روی قطار میرسید تا این بخش علاوه بر اکشن کم نظیر، موسیقی معرکه ای هم داشته باشد و به یکی از برگ های برنده فیلم تبدیل شود. الفمن در نهایت موفق به کسب جایزه BMI Film Music برای موسیقی این فیلم شد. همچنین گفته میشه که ریمی و الفمن سر این فیلم با هم مشکلاتی پیدا کردند و به همین دلیل ریمی برای قسمت سوم سراغ آهنگساز دیگری به نام «کریستوفر یانگ» رفت.

18- آقای دیتکوویچ و دخترش!

یکی از بامزه ترین المان هایی که در این فیلم وجود داشت، حضور آقای «دیتکوویچ» به عنوان صاحب خانه پیتر بود که بخش زیادی از بار کمدی فیلم را به دوش می کشید (نقشش رو هم بازیگر روس، «الیا باسکین» بازی می کرد) او صاحب خانه بدجنش و خسیسی بود که هر دفعه با گفتن کلمه "Rent" از پیتر اجاره عقب افتاده‌ش را طلب می کرد و پیتر هم که همیشه از کرایه خونه‌ش عقب بود به ناچار از چنگ او فرار می کرد! این آقا همچنین دختری داشت به نام "ارسلا دیتکوویچ" (با بازی مگینا توا) که بر خلاف پدرش با پیتر بسیار مهربان و خوش رفتار بود و حتی برایش غذا می آورد. کاملاً مشخص بود که چشمش پیتر رو گرفته و هر وقت او را میدید انگار دست و پایش را گم میکرد! اما در نهایت این دو هیچ وقت به طور جدی وارد رابطه عاشقانه نشدند. راستی، سم ریمی خودش گفته نام خانوادگی ارسلا و پدرش را عمداً دیتکوویچ گذاشته بوده تا به اسم یکی از دو خالق اسپایدرمن یعنی استیو دیتکو ادای احترام کرده باشه.

19- قاب عکس مری جین

روی میز آپارتمان اجاره ای پیتر پارکر قاب عکس هایی قابل مشاهده است که یکی از آنها به مری جین مربوط میشه. اگه دقت کنید این عکس مری جین با همون ظاهری که در اردوی علمی دبیرستان در ابتدای فیلم اول داشت گرفته شده و میشه نتیجه گرفت که در واقع یکی از اون عکس هایی هستش که پیتر برای استفاده در تحقیقش از مری جین گرفته بود (البته ناگفته نماند که این عکس از پشت صحنه فیلم اول هستش و سازندگان برای این صحنه از همون عکس های پشت صحنه استفاده کردند)

20- نحوه آشنایی پیتر با دکتر اختاپوس

در کمیک های اولیه مرد عنکبوتی، پیتر پارکر قبل از اینکه اوتو اکتاویوس به دکتر اختاپوس تبدیل بشه باهاش برخوردی نداشت ولی در کمیک های "مرد عنکبوتی نهایی" یا  Ultimate Spider-Man، پیتر قبل از اینکه اوتو خبیث بشه باهاش ملاقات کرده بود (در شماره 2 از این سری) و جالبه که در آنجا نیز مثل این فیلم، از طریق هری آزبورن باهاش آشنا شد!

لازم به ذکره که مرد عنکبوتی نهایی/Ultimate Spider-Man  نام یک مجموعه کمیک بوکی از انتشارات مارول است که چاپ نسخه (volume) نخست  آن از سال 2000 شروع شد. این کمیک در واقع تلاشی بود برای مدرن کردن محبوب ترین ابرقهرمان مارول یعنی اسپایدرمن.   "مرد عنکبوتی نهایی" را میتوان بدین شکل توصیف کرد: "اگر پیتر پارکر به جای دهه 60 میلادی، در قرن بیست و یکم خلق میشد، چه میشد؟" در نتیجه، خوانندگان این مجموعه با اسپایدرمنی روبرو بودند که بار دیگر یک نوجوان دبیرستانی شده بود و تمام دنیای اطرافش به روز تر و منطبق با قرن جدید به نظر میرسید. این سری بسیار موفق از آب درآمد و  بسیاری از ایده های مدرن به کار رفته در این سری به زودی به پایه و اساس دنیای سینمایی مارول (MCU) تبدیل شد. خالقین این سری در ضمن سعی کردند دیزاین، شکل ظاهری و منشا بسیاری از دشمنان کلاسیک اسپایدرمن را تغییر دهند و ... در مجموع این سری بسیار مهم بود زیرا الهام بخش بسیاری از آثار اقتباس شده از روی مرد عنکبوتی در دنیای سینما، انیمیشن و گیم بوده است. 

21- همسر اوتو اکتاویوس

در این فیلم اوتو اکتاویوس یه مرد عاشق پیشه ست که همسری داره به نام رُزی و با تمام وجود بهش عشق میورزه. اما با نگاهی به دنیای کمیک میبینیم که چنین شخصیتی تا به حال در داستان های اسپایدرمن حضور نداشته و دکتر اختاپوس هم تا به امروز ازدواج نکرده. در واقع از معشوقه های اکتاویوس میتوان به «مری الیس اندرز» (Mary Alice Anders) اشاره کرد که آنها قرار بود با هم نامزد کنند ولی مادر اوتو مانع این امر شد. به نظر میاد خانم اندرز نزدیک ترین گزینه به رزی باشه. یک بار هم در دهه 90 میلادی شاهد بودیم که خانمی چاق و بدقواره به نام «آنجلینا برانکیل» (Angelina Brancale) به او علاقه مند شد که نقاط مشترک زیادی هم با اوتو داشت؛ اما این رابطه هم در نهایت به سرانجام نرسید. پس نتیجه میگیریم سازندگان فیلم رزی را به طور انحصاری برای این فیلم خلق کردند تا شخصیت دکتر اختاپوس ملموس تر باشه و انگیزه هایش برای خباثت منطقی تر به نظر بیاد. در نتیجه بعد از مرگ رزی، اوتو واقعاً نابود شد و همین مسأله تأثیر بسیاری در خبیث شدن او داشت.

خصوصاً جایی که با اندوه بسیار میگه «رزیِ من مرده...» و بیننده هم کاملاً با او همذات پنداری میکنه.

22- نصیحت اوتو اکتاویوس به پیتر

در سکانس صرف چای پیتر پارکر با اوتو اکتاویوس و همسرش، اونها کلی با هم گپ میزنن و ما هم بیشتر با شخصیت اوتو آشنا میشویم. از یک جایی به بعد موضوع اصلی بحث میره روی عشق و ما هم میبینیم که اوتو اکتاویوس چقدر به همسرش علاقه داره و عشق بین خودشون رو زیبا و مقدس برمیشماره. اوتو همچنین یه جایی نصیحت جالبی به پیتر میکنه و بهش میگه:

«عشق هرگز نباید پنهان باقی بمونه؛ اگه چیزی به پیچیدگی عشق رو در خودت حبس کنی، مریضت میکنه...»

و این دقیقاً چیزی بود که پیتر در تمام این مدت انجام داده بود! در حقیقت پیتر به قدری عشق و علاقه خودش رو از مری جین پنهان کرد که در نهایت مریض شد؛ یعنی مری جین را از دست داد، قدرت هایش را و حتی هویت ابرقهرمانی اش را کنار گذاشت. با در نظر گرفتن حرف اکتاویوس متوجه میشویم که همه اینها در ابتدا به خاطر پنهان کاری های پیتر بوده و خوشبختانه در انتها همه چیز برگشت سر جای اولش و پیتر هم دوباره به هویت خود در قالب ناجی و قهرمان شهر برگشت و به مری جین هم رسید.

23- اصل برنولی

در همین سکانس اکتاویوس به چند نام که شماری از مهم ترین دستاورد های تاریخ را داشته اند اشاره می کند:

«توماس ادیسون که مخترع و تکمیل کننده لامپ روشنایی و برق بود»

«گولیلمو مارکونی که از او به عنوان مخترع سیستم بی سیم تلگرافی یا همان رادیو یاد می شود»

«لودویگ وان بتهوون، موسیقی دان پر آوازه که سمفونی تاریخی شماره 5 را نواخت»

اکتاویوس در واقع رویای این را داشت که با پروژه بزرگ و پر ریسک خود روزی به این افراد تاریخ ساز بپیوندد، اما در نهایت از رویای خود باز ماند. در ادامه پیتر هم یک نام دیگر به این اسامی اضافه می کند که با تحسین اکتاویوس رو به رو می شود. او از «دنیل برنولی» یاد می کند که سریع ترین منحنی نزولی که یکی از مهم ترین مباحث علم فیزیک بوده را کشف کرده. در حقیقت اصل برنولی (که با عنوان معادله برنولی هم شناخته می شود) در بیانی دقیق به این معناست: «هر چقدر سرعت یک سیال افزایش پیدا کند، فشاری که بر یک سطح وارد می کند کاهش ‌می یابد و بالعکس»

حالا چرا پیتر باید از بین این همه دانشمند و تاریخ سازان نسل بشریت به برنولی اشاره کنه؟ یکی از تئوری های مطرح شده این هستش که پیتر از این اصل در تار اندازی هایش در سطح شهر استفاده میکنه. یعنی پیتر در گذشته درباره برنولی و معادله اش تحقیق کرده تا با در نظر گرفتن مقدار سرعت و فشار، به سریع ترین حالت ممکن تاب بخوره و خودش رو از نقطه ای به نقطه دیگر برسونه.

همان طور که میبینید علارغم اینکه خط مستقیم کمترین فاصله را تا نقطه مقصد دارد، این خط منحنی قرمز رنگ است که جسم را زودتر به نقطه مقصد می رساند. پیتر هم در زندگی روزمره اش زیاد از این اصل استفاده میکنه و به همین دلیل در پاسخ به اکتاویوس اولین چیزی که به ذهنش میرسه همین هست.

24- اسامی نوشته شده بر کتاب های شعر

در بین کتاب های شعری که پیتر مشغول خواندن آنهاست میتوان اسامی جالبی را مشاهده کرد. برای مثال «ویلیام باتلر ییتس» (W.B. Yeats) شاعر و نویسنده ایرلندی قرن 20 میلادی که در طول زندگی خود جایزه ادبی نوبل را دریافت کرده. بسیاری از اشعار او با نمادگرایی و سیمبولیسم خاص وی در آمیخته است.

کتابی که در دستان پیتر قرار داره "آواز هیاواتا" اثر «هنری وادزورث لانگ‌فلو» شاعر آمریکایی قرن 19 میلادی بوده که یک شعر حماسی و کلاسیک است که بر اساس عناصری مانند یک قهرمان نجیب، یک عشق محکوم، خدایان و... سروده شده.

و در نهایت "رومئو و ژولیت" (Romeo and Juliet)، نمایشنامه معروف «ویلیام شکسپیر» که روایتگر داستان زندگی دو عاشق ناکام از دو خانواده پولدار است که این دو رقیب هم هستند اما در ادامه عاشق هم می شوند و...

همان طور که می بینید شباهت های قابل توجهی بین این اثرات و داستان فیلم وجود دارد.

25- اشارات به سری مرد عنکبوتی: مجموعه کارتونی جدید!

«مرد عنکبوتی: مجموعه کارتونی جدید» نام یک سریال انیمیشنی از مرد عنکبوتی بود که در سال 2003 روی آنتن شبکه معروف MTV رفت. سازندگان این مجموعه سعی کرده بودند که تا جای ممکن درون‌مایه مجموعه را از نظر داستانی به فیلم مرد عنکبوتی 1 که به تازگی به موفقیت مالی و هنری اعجاب انگیزی رسیده بود، نزدیک کنند. برای همین هم مجموعه کاملاً رنگ و بوی فیلم سم ریمی را گرفت و حتی به عنوان دنباله ای بر آن قلمداد میشد. برای همین هم بین این مجموعه و فیلم مرد عنکبوتی 2 شباهت هایی رو میشه پیدا کرد. در یکی از اپیزود های سریال با عنوان "Royal Scam" (که کینگ پین خبیث اصلی آن بود) ما یک خط داستانی فرعی هم داشتیم که روی رابطه پیتر و مری جین تمرکز داشت. در این اپیزود پیتر قول داده بود که بره و نمایش تئاتر مری جین رو ببینه اما مدام در عمل به قولش ناموفق بود. مری جین هم از او حسابی دلخور شده بود. درست مثل فیلم!

اما در نهایت پیتر تونست به نمایش برسه و مری جین رو هم خیلی خوشحال کنه. این صحنه گل خریدن پیتر برای مری جین رو هم میشه توی فیلم پیدا کرد:

از این دست تشابهات زیاده. احتمالاً دلیلش هم به خاطر تولید همزمان دو اثر باشه!

26- اشاره به مرگ گرین گابلین!

نحوه مرگ گرین گابلین در انتهای فیلم اول را به یاد بیاورید؛ زمانی که گابلین مثل همیشه نامردی کرد و گلایدر خود را که تیغه ای برای کشتار در قسمت جلویی خود داشت به سمت پیتر هدایت کرد تا با از پشت خنجر زدن کار پیتر را تمام کند. اما پیتر با اتکا به حس عنکبوتی از تیغه گلایدر جا خالی داد و آن هم به گابلین برخورد کرد و موجب مرگش شد. در این فیلم هم به این صحنه اشاره شده، یعنی همان جایی که پیتر در کسری از ثانیه با پشتک وارو از سر راه آن ماشین کنار میرود:

این صحنه را میتوان حتی به عنوان اشاره ای به شماره 15 کمیک فانتزی شگفت انگیز که روایتگر سرگذشت و origin اسپایدرمن بود در نظر گرفت که در آن هم ماشینی با سرعت زیاد به سمت پیتر می آید و او که همین چند دقیقه پیش نیرو های خودش را به دست آورده با پرشی بلند جان خود را نجات میدهد:

27- بروس کمبل!

رفیق فابریک سم ریمی کسی نیست جز بروس کمبل بزرگ که با سری فیلم های Evil Dead ریمی مشهور شد و در تمام آثار ریمی حضور افتخاری دارد. در این فیلم هم کمبل نقش آن دربان اعصاب خرد کن را بازی کرد که حسابی موی دماغ پیتر شد و نذاشت که وارد سالن نمایش تئاتر مری جین بشه. یه جایی هم هست که کمبل از عبارت "Illusion" (به معنای حقه و فریب) استفاده میکنه که آدم رو حسابی یاد میستریو (Mysterio) خبیث کلاسیک داستان های مرد عنکبوتی میندازه. جالب اینجاست که طراح استوری برد های فیلم کنسل شده "مرد عنکبوتی 4" یعنی «جفری هندرسون» فاش کرده که قرار بوده در سکانس های ابتدایی این فیلم نشان داده بشه که بروس کمبل در تمام این مدت در واقع میستریو بوده! واقعاً عجب ایده ای و عجب انتخابی!

اما متأسفانه با کنسل شدن مرد عنکبوتی 4 این ایده هم هیچ وقت محقق نگردید...

28- پیتر سر قرار دیر میرسه

گرفتاری ها و مشغولیت های مختلف به دلیل حرفه ابرقهرمانی همواره در داستان های کمیک بوکی مرد عنکبوتی وجود داشته و روی زندگی شخصی او نیز تاثیر گذاشته. او بارها و بارها و بارها سر قرارهای رومانتیک با دوست دخترهای خودش دیر رسیده یا وسط قرار مجبور شده به دلیل یک اتفاق اورژانسی، ول کنه بره! در فیلم هم شاهد هستیم که مری جین خسته شده از بس پیتر سر قرار دیر میرسه (او بهش قول داد میاد و نمایش تئاترش رو میبینه ولی به دلیل آنکه مجبور شد بره سارقین خودرو رو دستگیر کنه و البته به خاطر گیر دادن های بروس کمبل جلوی در سالن تئاتر نتونست به قولش عمل کنه).

29- ادای احترام به سوپرمن

پیتر پارکر وقتی در داخل صدای آژیر ماشین های پلیس رو میشنوه و تصمیم میگیره دنبال سارقین بره، جوری لباسش رو درمیاره که ادای احترامیه به طریقه عوض کردن لباس سوپرمن با بازی «کریستوفر ریو» فقید:

سم ریمی بارها در مصاحبه های خودش گفته که عاشق فیلم های اولیه سوپرمن و به ویژه "سوپرمن 1" هستش. او در قسمت اول هم اونجایی که گرین گابلین حمله میکنه، به این صحنه ادای احترام کرده بود:

30- مری جین به تماس تلفنی پیتر جواب نمیده

صحنه ای که در آن مری جین تصمیم میگیره به دلیل ناراحتی از دست پیتر به تماس تلفنی او جواب نده (و پیتر را میبنیم که پس از قطع شدن تماس تصور میکنه که داره بهش میگه که اسپایدرمنه)، شبیه به صحنه ای است از شماره 258 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" (منتشر شده در سال 1984) که مربوط میشد به زمانی که پیتر تازه لباس سیمبیوت فضایی خودش را به دست آورده بود.

31- ادای احترام به ترانه معروف تیتراژ کارتون مرد عنکبوتی

در دو صحنه از فیلم نوازنده دوره گردی رو میبینیم که ویولن میزنه و در حال اجرای ترانه ای از مرد عنکبوتی هستش. قطعاً طرفداران این شخصیت در همان نگاه اول در می یابند که این شعر از روی ترانه تیتراژ معروف نخستین سریال کارتونی مرد عنکبوتی در تلویزیون که در اواخر دهه 60 میلادی روی آنتن رفت برگرفته شده. این ترانه به شهرت بی نظیری دست یافته و خوانندگان و گروه های موسیقی زیادی آن را به شکل های مختلف اجرا کرده اند. قطعاً یکی از زیباترین آنها هم توسط خواننده معروف «مایکل بابل» ('Michael Buble) اجرا شده (موزیک ویدئو آن را در اینجا ببینید) و اتفاقاً همین اجرا در تیتراژ پایانی فیلم هم به کار رفته است:

32- افکت صوتی تاراندازی در کمیک ها!

صحنه ای که اسپایدرمن در آن مجبور می شود به دلیل از دست دادن موقتی نیرو هایش از آسانسور استفاده کند و در ادامه با آن آقا همراه می شود، از بامزه ترین صحنه ها در سه گانه سم ریمی است که در آن می توان نمونه بارزی از حس شوع طبعی کم نظیر ریمی را دید. در ادامه این سکانس فردی که با اسپایدرمن هم کلام شده است، پیشنهاداتی برای بیشتر مطرح شدن به او ارائه می دهد که یکی از آنها نیز این است: «میتونی یه عطر مردونه بسازی و اسمشو بذاری توئیپ!» و حتماً آگاه هستید که در کمیک ها از افکت صوتی توئیپ (Thwip) برای نشان دادن صدای تار اندازی مرد عنکبوتی استفاده می شود.

33- بازیگر "ترمیناتور" در نقش دکتر اختاپوس!

آلفرد مولینا در این فیلم در نقش دکتر اختاپوس ظاهر شد و نقش آفرینی جاودانه ای از خودش نشان داد که گاهی حتی از کمیک ها هم فراتر میرفت. اما آیا می دانستید که دکتر اختاپوس قرار بود خیلی زودتر و در دهه 90 میلادی روی پرده سینما برود؟ «جیمز کامرون» کارگردان مشهور سینما و سازنده آثار مطرحی همچون "ترمیناتور 2"، "تایتانیک" و "آواتار" در آن برهه به هر دری زد تا فیلم سینمایی مرد عنکبوتی را بسازد و حتی یک فیلمنامه برای آن نوشت که الان در اینترنت موجود است (این مقاله را بخوانید) در واقع آن موقع حقوق ساخت فیلم از مرد عنکبوتی به شرکت فیلمسازی "کارولکو" (Carolco) رسیده بود و از آنجایی که کارولکو سازنده فیلم «ترمیناتور 2: روز داوری» بود، از کامرون خواست که از «آرنولد شوراتزنگر»، بازیگر ترمیناتور در نقش دکتر اختاپوس استفاده کند و او نیز با کمال میل قبول کرد! اما کارولکو اندکی بعد ورشکسته شد و پس از کش و قوس های فراوان رایت سینمایی مرد عنکبوتی به سونی رسید. در نهایت هم در سال 2004 افتخار نقش آفرینی در نقش دکتر اختاپوس نصیب آلفرد مولینا شد.

34- ظاهر دکتر اختاپوس

ظاهر دکتر اختاپوس در این فیلم بیش از آنکه از ظاهر کلاسیک و سبز رنگ او در کمیک های قدیمی اسپایدرمن گرفته شده باشد، شبیه به ظاهرش در سری کمیک بوکی Ultimate Spider-Man است (بارانی قهوه ای و عینک آفتابی).

35- ظاهر دکتر اختاپوس میتوانست متفاوت باشد!

یک سری طرح های اولیه (Concept Art) نشان میدهند که دکتر می توانست ظاهر متفاوت تری هم داشته باشد!

برای مثال در این کانسپت آرت که آقای «جیم مارتین» برای فیلم "مرد عنکبوتی 1" خلق کرده (بله... دکتر اختاپوس ابتدا قرار بود خبیث فیلم اول باشد!) ایده های جالبی مشاهده می کنیم. اون کله طاس دکتر اختاپوس در نوع خودش جالبه. یا اون کت آزمایشگاهی او! برخی از ایده های مربوط به بازو ها و نحوه اتصال آنها به پشت دکتر اختاپوس هم انگار به نوعی در "مرد عنکبوتی 2" به کار رفتند.

این طراحی هم ظاهر متفاوتی از دکتر اختاپوس رو نشون میده که شاید حتی کمیک بوکی تر باشه. ضمن اینکه بازوان دکتر اختاپوس بر خلاف فیلم که از پشت او بیرون می آمدند، در اینجا به قسمت جلوی بدن او وصل هستند.

36- بازو های مکانیکی دکتر اختاپوس!

اوتو اکتاویوس در فیلم بازوان مکانیکی برای خودش درست میکنه تا در انجام آزمایشاتش کمک کنند، درست مثل دنیای کمیک که همین کار رو کرد تا بهش در انجام آزمایشات خطرناکی که مربوط به تشعشعات اتمی میشد کمک کنند:

و اما اصلی ترین چیزی که درباره ظاهر دکتر اختاپوس به ذهن میرسه، اون بازو های شگفت انگیزی هستش که فوق العاده زیبا جلوه میکردند و کاملاً هم واقع گرایانه بودند.

کاملاً مشخصه که بسیار روی جلوه های ویژه این فیلم کار شده (بیخود نیست که "مرد عنکبوتی 2" در اون سال جایزه اسکار بهترین جلوه های ویژه را از آن خود کرد) در واقع سازندگان در اقدامی هوشمندانه به جای استفاده کامل از افکت های رایانه ای (CGI) از ترکیب آن با جلوه های واقعی استفاده کردند (در سکانس های تاب خوردن اسپایدرمن در سطح شهر هم از چنین شیوه ای استفاده شد) و در نهایت حاصل کار عالی از آب در آمد؛ طوری که ما سنگینی و عذاب حمل این بازوان مکانیکی را حس میکردیم.

یه نکته جالب هم درباره این بازو ها وجود داره و اون هم اینه که زمانی که دکتر اختاپوس بر بازو ها کنترل و تسلط داشت، چراغ آنها را به رنگ سفید می دیدیم و در مدتی که دکتر تحت کنترل بازو ها دست به آشوب میزد رنگ چراغ بازو ها هم قرمز میشد:

37- راکتور همجوشی و تریتیوم

اوتو اکتاویوس در این فیلم قصد داشت تا یک ماشین خاصی رو که اون رو رآکتور فوزونی/ همجوشی (Fusion Reactor) خطاب میکرد راه بندازه و با استفاده از نیرویی که تولید میکنه، انرژی مورد نیاز جهان رو به مقدار قابل توجهی تأمین کنه. اما در ادامه دستگاه به مشکل برمیخوره و دکتر نه تنها در آخرین پروژه زندگی‌ش ناموفق ظاهر میشه، بلکه خیلی هم براش گرون تموم میشه و هم رویایی که در سر داشت و هم همسری که به شدت دوستش داشت رو از دست میده. همین ها بود که رفته رفته از او یک ابرشرور ساخت.

تریتیوم (Tritium) ماده ای هست که به عنوان منبع تغذیه این دستگاه ازش استفاده میشه. در دنیای کمیک های مارول ما اثری از این ماده ندیده ایم؛ اما شاید براتون جالب باشه که بدونید این ماده در دنیای واقعی وجود داره! تریتیوم به عنوان ایزوتوپی از هیدروژن شناخته میشه که رادیواکتیویته ست و انرژی بسیار زیادی رو تولید میکنه و در انرژی هسته ای هم کاربرد زیادی داره. این ماده همچنین نسبت به سایر منابع به شدت نادر و کمیاب هستش و به همین علت هم قیمتش خیلی بالاست (تقریباً 30,000 دلار به ازای هر گرم!) در فیلم هم دیدیم که هری آزبورن و شرکت آزکورپ بود که هزینه های پروژه اکتاویوس رو پرداخت کرد.

38- پیتر مک‌رابی

اون کارمند "آزکورپ" که با هری صحبت میکنه و بهش تبریک میگه، آقای « پیتر مک‌رابی» هستش. او بازیگری اسکاتلندی است که سالها بعد نقش پدر «پل لانتوم» را در سریال "بی باک" نتفلیکس بازی کرد!

39- بازیگر مشهور کره ای

نقش اون دستیاردانشمند در آزمایشگاه اوتو اکتاویوس را آقای «دنیل دای کیم» بازیگر مشهور اهل کره جنوبی بازی میکنه که اون موقع بسیار گمنام بود ولی بعدا با حضور در سریال "لاست" (Lost) به شهرت فراوانی رسید (او در فیلم "هالک" ساخته «آنگ لی» هم نقش خیلی کوچکی داشت).

40- استفاده از انعکاس چشم

یکی از چیز های جالبی که معمولاً میشه در آثار سم ریمی آنها رو پیدا کرد، استفاده از چشم و انعکاس آن در کارگردانی اوست. در این فیلم هم ما چنین لحظاتی رو شاهد هستیم؛ مثل نحوه مرگ همسر دکتر اختاپوس که برخورد خورده های شیشه را در چشمان او میتوان دید.

و یادمون نره که در فیلم اول هم از این اِلمان استفاده شد (مثل زمانی که انفجار یکی از بمب های گرین گابلین را در انعکاس چشمان پیتر میبینیم):

41- اُریجین دکتر اختاپوس

در فیلم موقع انجام آزمایش، یک جای کار اشتباه میشه و حادثه ای رخ میده و باعث میشه بازوان اوتو خبیث بشه که ما در اولین حضور دکتر اختاپوس در دنیای کمیک (شماره 3 از "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" نیز شاهد حادثه مشابهی بودیم).

اما در فیلم شاهدیم که این حادثه در طول آزمایشی که شرکت آزکورپ آن را تامین مالی کرده رخ میده که ما را به یاد داستان اریجین یا نحوه تبدیل شدن اوتو اکتاویوس به دکتر اختاپوس در سری کمیک های Ultimate Spider-Man میندازه.

در واقع، همان حادثه آزمایشگاهی که منجر به تبدیل شدن نورمن آزبورن به گرین گابلین شد، بازوان را به اوتو متصل کرد. البته در فیلم این حادثه ربطی به نورمن و گرین گابلین نداره ولی جالبه که پای آزکورپ وسطه.

42- قتل عام در بیمارستان

صحنه ای که اوتو در بیمارستان بیدار میشه و کادر درمان را که پیرامونش هستند را مورد کشتار قرار میده از شماره 14 کمیک Ultimate Spider-Man گرفته شده (منتشر شده در سال 2001). در هر دوی آنها او بیدار و متوجه میشه روی تخت بیمارستانه در حالی که چشمانش بانداژ شده اند:

البته از یاد نبریم که در شماره 3 از "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" که سال 1963 منتشر شد و اولین حضور دکتر اختاپوس در آن رقم خورد نیز او پس از حادثه سر از بیمارستان درآورد:

در کمیک مذکور، او چندین ماه را در کُما سپری کرده بوده ولی در فیلم تقریبا بلافاصله پس از حادثه در بیمارستان بیدار میشه و البته در هر دو مورد بازوان فلزی او پرسنل درمانی که احاطه اش کرده اند را بار بی رحمی به قتل میرسانند:

43- ادای احترام به سری فیلم های Evil Dead

یکی از برجسته ترین سکانس های فیلم را میتوان سکانس طغیان دکتر اختاپوس در بیمارستان دانست که در آن سم ریمی بار دیگر به ریشه های خود در ژانر وحشت برمیگردد (این مقاله را بخوانید). در واقع ما شاهد هستیم که اوتو اکتاویوس چگونه در بیمارستان به هوش آمده و بازوان مکانیکی اش چه خونی به پا می کنند! ریمی سکانسی بسیار نفس‌گیر و حتی غافلگیر کننده خلق میکند که شاید تماشای آن اصلاً برای مخاطبان کم سن و سال مناسب نباشد! جالب این است که در میان تمام آن جیغ ها میتوان ادای احترام و اشارات ظریفی به سری فیلم های کالت و کلاسیک ریمی یعنی "کلبه وحشت" (Evil Dead) پیدا کرد؛ مثل تأکید روی اره برقی یا نحوه ای که بازوان اختاپوسی دنبال قربانیان خود میروند و ما آن را از طریق دوربین داخل بازو ها میبینیم.

44- حضور در خیابان بدون لباس!

صحنه ای که اوتو در خیابان بدون کفش و پیراهن داره پرسه میزنه نیز از کمیک های Ultimate Spider-Man گرفته شده اند.

45- پرتاب ماشین

اوتو پس از ترک بیمارستان چیزی نمانده بود که با یک خودرو تصادف کند ولی بازوانش به دادش میرسند تا ماشین را به هوا پرت کند. این صحنه از پانل مربوط به شماره 20 از کمیک Ultimate Spider-Man (منتشر شده در سال 2002) اقتباس شده است.

46- رد کردن درخواست پیتر پارکر

جیمسون از پیتر میخواد تا از مهمانی که به افتخار پسرش برگزار میشود، عکسبرداری کند. پیتر ازش میپرسه که آیا میشه یه پیش پرداخت ازش بگیره ولی جیمسون صریح و قاطع رد میکنه!

همچین اتفاقی در شماره 4 از کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" (منتشر شده در سال 1963) نیز رخ داد که پیتر چنین درخواستی از جیمسون کرد و با پاسخ مشابهی هم روبرو شد!

(جیمسون بهش گفت: پیش پرداخت؟؟! شوخیت گرفته؟؟ با پول چیکار میکنی، میخوریش؟؟ ببین ... من اینجا یک کسب و کار دارم، خیریه که باز نکردم! وقتی عکس های اختصاصی برام بیاری پولشو میدم .. ولی نه قبلش!)

47- مخفیگاه دکتر اختاپوس

اکتاویوس به کنار دریا میرسه و مخفیگاه خودش را نزدیک آنجا و در یک انباری متروکه بنا میکنه. در دنیای کمیک دکتر اختاپوس بارها و بارها مخفیگاه های مشابهی را داشته است، مثلا در شماره 53 از کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز (منتشر شده در سال 1967).

48- جان جیمسون

در این فیلم جان جیمسون (با بازی دنیل گیلیز) همان فضانورد پر آوازه دنیای کمیک و پسر جی جونا جیمسون است که جونا خیلی به او افتخار میکنه و بهش لقب «قهرمان واقعی» داده. او بیشتر به این خاطر در فیلم حضور داشت تا یک مثلث عشقی را بین کاراکتر های داستان ایجاد کند و به همین دلیل هم ما چیز زیادی از او ندیدیم. در واقع جان به مری جین پیشنهاد ازدواج داد و مری جین هم که از پنهان کاری های پیتر خسته شده بود به او جواب مثبت داد. اما خودش هم در انتخابش شک داشت و ته دلش میدانست که واقعاً عاشق جان نیست. در نهایت هم دیدیم که درست در روز عروسی جان را ترک کرد و نزد پیتر آمد. این حضور جان بود که شخصیت مری جین را به بلوغ رساند تا به خودش بیاید و فارغ از تمام مشکلات و سختی های پیشه رو، به عشق پیشینش بازگردد. در دنیای کمیک به یاد نداریم که هیچ رابطه رومانتیکی بین جان جیمسون و مری جین وجود داشته باشد. در عوض او با دختری به نام «کریستین ساندرز» نامزد کرد و این اتفاق تقریباً موقعی افتاد که هری آزبورن به دنبال گرفتن انتقام مرگ پدرش از اسپایدرمن بود. ما در شماره 124 از "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" بود که دیدیم نامزدش را به پدرش معرفی کرد.

49- اعتیاد هری

در فیلم میبینیم که هری آزبورن به خوردن مشروبات الکلی روی آورده که البته اشاره ای است به اینکه او در دنیای کمیک به مصرف مواد مخدر روی آورد که باعث دردسرهای زیادی هم برایش شد.

50- سیلی زدن به پیتر پارکر

صحنه ای که هری در حالی که کنترل خودش رو به دلیل نوشیدن مشروبات الکلی از دست داده و به صورت پیتر سیلی میزنه ما را به یاد زمانی میندازه که هری پس از مرگ پدرش به شدت تحت فشار بود و رابطه اش با پیتر کاملاً خراب شد و در آستانه تبدیل شدن به گرین گابلین دوم قرار داشت و چندین بار با پیتر درگیری فیزیکی پیدا کرد.

51- از دست دادن قدرت های فوق بشری

خب، یکی از تم های اصلی این فیلم اینه که پیتر پارکر قدرت های فوق بشری خودش را از دست میده و سعی میکنه که بار دیگر یک زندگی معمولی داشته باشه. این اتفاق بارها و بارها در دنیای کمیک بوک های مرد عنکبوتی رخ داده، به طوری که ما یک مقاله کامل بهش اختصاص داده بودیم (در اینجا). جالبه که اولین بار این اتفاق در شماره 12 از "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" رخ داد که در آن شاهد بازگشت «دکتر اختاپوس» هم بودیم! (پیتر پارکر به دلیل بیماری و برای مدتی خیلی کوتاه قدرت هایش ضعیف شد). و جالبه که در آن کمیک هم فهمید که نمیتواند به دیوار بچسبد!

52- ترس از ارتفاع

وقتی مرد عنکبوتی برای اولین بار در فیلم هنگام تارافکنی، قدرتش رو از دست میده و روی پشت بام ساختمان سقوط میکنه، میره لب پشت بام و میبینیم که از ارتفاع میترسه! در دنیای کمیک هم دیدیم که در شماره 1 از Amazing Spider-Man Annual وقتی قدرت هایش را از دست داد از ارتفاع به شدت میترسه.

53- رفتن پیش روانپزشک

پیتر پارکر در فیلم به یک روانپزشک مراجعه میکنه تا شاید بفهمه چرا داره قدرت هاش رو از دست میده. و البته در دنیای کمیک هم اولین بار این اتفاق در شماره 13 از "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" اتفاق افتاد که اینجا ترجمه شده است. در این کمیک که اولین حضور «میستریو» در آن رخ داد، برای مرد عنکبوتی پاپوش دوخته میشه و او میترسه که شاید واقعا خودش بوده که دست به سرقت زده و شاید دچار اختلالات شخصیتی شده باشه! لذا تصمیم میگیره به یک روانپزشک مراجعه کنه ولی خیلی سریع منصرف میشه چون به نظرش میرسه که با این کار ممکنه هویت مخفی ش لو بره. لازم به ذکره که تا آن موقع ندیده بودیم که یک ابرقهرمان برای بررسی مشکلات شخصی خودش به روانپزشک مراجعه کنه و این اقدام مرد عنکبوتی در دنیای کمیک بی سابقه بود.

54- اقتباس از شماره 50 کمیک های اسپایدرمن شگفت‌ انگیز

همان طور که می دانید این فیلم به طور آشکار شماره 50 از سری کمیک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز و داستان تاریخی و بسیار مهم «Spider-Man No More» به قلم استن لی و طراحی جان رومیتا رو مورد اقتباس قرار داده (کاور این کمیک هم بسیار نمادینه و بارها بهش ادای احترام شده است. این مقاله را بخوانید). در این کمیک پیتر پارکر بالاخره دست از قهرمان بازی برمیداره و با انداختن لباس ابرقهرمانی‌ش در سطل آشغال، هویت دوم خودش یعنی اسپایدرمن رو رها میکنه و... (برای خواندن این کمیک به زبان فارسی به اینجا بروید) در مجموع فیلم خیلی خوب تونسته این داستان رو مورد اقتباس قرار بده و تا حد زیادی هم بهش وفادار باشه. این داستان برای اولین بار پرسش هایی اساسی مطرح کرد که همگی به نوعی به فلسفه وجودی اسپایدرمن مرتبط هستند: "آیا پیتر پارکر حق ندارد هویت اسپایدرمن را رها کند و زندگی آرام و بی دغدغه ای داشته باشد؟ پس مسئولیت او در قبال خود و اطرافیانش چه می شود؟" که همه اینها به نحو احسن در فیلم مورد اشاره قرار گرفتند. و ما استرس و دلمشغولی هایی که پیتر در این داستان را داشت را در فیلم هم دیدیم.

  نقطه اوج وفاداری به منبع اقتباس را میتوان در صحنه ای که پیتر لباس مخصوصش در زباله دانی رها کرده و در انتهای کوچه ای تاریک در حال حرکت است دید که درست از پانل مشابه ای در این کمیک برداشته شده:

یا مثلاً در این کمیک میبینیم که استاد پیتر در دانشگاه یعنی «مایلز وارن» از نمره های او گلایه میکنه و به او گوشزد میکنه که از وضعیت درس هایش راضی نیست. در فیلم هم چنین صحنه ای دیدیم منتهی با حضور دکتر کانرز:

یک سری تفاوت های جزئی رو هم میشه پیدا کرد. برای مثال در کمیک شاهد هستیم که یک پسر بچه لباس اسپایدرمن را به دیلی بیوگل می آورد اما در فیلم این کار توسط یک زباله گرد انجام می شود:

و البته اون جایی که جیمسون با دیدن لباس اسپایدرمن حسابی خرکیف (!) میشه دقیقا از همین داستان اقتباس شده:

و وقتی روزنامه ها تیتر میزنن Spider-Man No More  که اشاره داره به صحنه مشابهی در این داستان که تیتر روزنامه دیلی بیوگل را دیدیم که رویش نوشته بود "آیا کار اسپایدرمن تمام شده است؟"

جیمسون همچنین جوری لباس رو روی دیوار اتاقش گذاشته که انگار جایزه است! و البته اینم از همون داستان معروف Spider-Man No More در شماره 50 کمیک های اسپایدرمن شگفت‌ انگیز اقتباس شده:

در صحنه ای میبینیم که پیتر صدای کسی که فریاد میزنه و کمک میخواد رو میشنوه (او از سوی دو خلافکار مورد حمله قرار گرفته) ولی بهش توجه نمیکنه در همین کمیک مذکور هم صحنه مشابهی هست ولی پیتر به یاری فرد خواهان کمک میره. البته در عوض پیتر در صحنه ای دیگر بچه ای را از ساختمانی که آتش گرفته نجات میده. در حقیقت در هر دوی این صحنه ها، پیتر علیرغم اینکه خودش را از حرفه ابرقهرمانی بازنشسته کرده ولی به خاطر حس قوی مسئولیت پذیری که داره وارد عمل میشه.

اون تیتر روزنامه دیلی بیوگل که نوشته "جرم و جنایت 70 درصد رشد داشته" هم از پانلی مشابه در این کمیک اقتباس شده که نشون میداد در غیاب مرد عنکبوتی آمار فعالیت های تبهکارانه افزایش یافته است:

و در نهایت اینکه خود پیتر در سکانس رویا که با عمو بن صحبت میکنه، به طور مستقیم عنوان این داستان را بر زبان میاره:

"نه، عمو بن. من فقط پیتر پارکرم. من دیگه اسپایدرمن نیستم".

55- "قدرت زیاد، مسئولیت زیادی به همراه می آورد"

ما در سکانس رویا گونه که طی آن پیتر بار دیگر با عمو بن خود مواجه میشود بار دیگر مثل یک فلش بک صحنه مکالمه بین آنها در ماشین را از فیلم قبلی دیدیدم که البته دیالوگ های آن تغییر کرده بود ولی عمو بن بار دیگر شعار معروف اسپایدرمن یعنی "قدرت زیاد، مسئولیت زیادی هم به همراه دارد" را گفت و این جمله تاریخی را بار دیگر از زبان وی میشنویم.

56- گربه سیاه!

سم ریمی در مصاحبه ای گفته است: "ما قرار بود در قسمت چهارم از كاراكترهای جدیدی مثل «گربه سیاه» (Black Cat) استفاده كنیم. برای این نقش خانم «ان هتوی» (Anne Hathaway) را در نظر داشتیم. او چند بار برای نقش گربه سیاه تست داد و قرار شد این نقش را بازی كند". واقعاً خیلی جالبه كه هتوی قرار بوده نقش گربه سیاه را بازی كند چون همان طور كه حتماً میدانید ایشان بعداً در فیلم "شوالیه تاریكی برمیخیزد" (The Dark Knight Rises) در نقش «زن گربه ای» (Catwoman) ظاهر شد!!! (مثل اینکه خانم هتوی علاقه خاصی به شخصیت های گربه مانند دارند!) ولی در هر حال این رو بدونید که گربه سیاه قرار بود در "مرد عنکبوتی 2" هم حاضر باشه ولی ریمی تصمیم گرفت شاهکارش رو شلوغ نکنه. ولی ظاهری که برایش خلق شد فوق العاده بود که در تصویر فوق آن را مشاهده میکنید. بسیار جذاب و وفادار به کمیک و البته اون چنگک های مخصوصی که گربه سیاه داره (و اینجا از دستکش های او به بیرون می آمدند) انصافا خیلی عالی و زیبا به تصویر کشیده شده بودند.

57- سیگار کشیدن دکتر اختاپوس

نحوه ای که بازوان فلزی دکتر اختاپوس برایش سیگار روشن میکنند دقیقا از پانل مشابهی در شماره 11 کمیک "مرد عنکبوتی شگفت انگیز (منتشر شده در سال 1964) برداشته شده است.

58- نحوه مهار مرد عنکبوتی

اولین نبرد بین مرد عنکبوتی و دکتر اختاپوس در فیلم وقتی رخ میده که زن عمو می را در بانک همراهی میکنه. در اولین رویارویی، اختاپوس دستان اسپایدرمن را با بازوهای خودش میگیره و اینجوری مهارش میکنه. جالبه که در اولین رویارویی آنها در دنیای کمیک هم چنین حرکتی زد!

این حرکت هم ما رو به یاد پانل مشابهی از شماره 18 کمیک Ultimate Spider-Man میندازه:

59- به خطر انداختن جان انسان های بی گناه

تقریباً در تمامی نبردهای بین مرد عنکبوتی و دکتر اختاپوس، شاهد هستیم او مدام با به خطر انداختن جان آدم های بی گناه که در اطرافشان هستند، میخواهد حواس اسپایدرمن را پرت کند (حتی در سکانس نبرد روی پل در فیلم "راهی به خانه نیست" هم همین کار رو میکرد) در دنیای کمیک هم او بارها و بارها این کار را کرده است.

60- کامئوی استن لی

بازهم استن لی مرحوم و یکی دیگر ازحضور های افتخاری اش در فیلم های مارول! در سکانس سرقت دکتر اختاپوس از بانک، نبرد بین او و مرد عنکبوتی در حالی که زن عمو می هم گروگان گرفته شده به دیواره های ساختمانی راه پیدا میکند. استن لی هم مانند باقی مردم مشغول تماشای آنهاست و در این بین حتی جان یکی از رهگذران را از خطر ضربه مغزی شدن نجات میدهد! در مجموع حضور استن در این فیلم هم مانند فیلم اول بسیار کوتاه و لحظه ای بود. در این مقاله هم گفتیم که سم ریمی در ابتدا با حضور استن لی در فیلم هایش مخالف بود ولی در نهایت راضی به این کار شد!

61- ادای احترام به حرکت معروف مرد عنکبوتی

بار ها و بار ها در دنیای کمیک یا انیمیشن های ساخته شده از روی مرد عنکبوتی دیده ایم که او گاهی استفاده های بسیار خلاقانه ای از تار خود میکند و وسایل مختلفی مانند چتر نجات و... را با استفاده از آنها می ‌سازد که توصیه میکنیم این مقاله را بخوانید (و اولین آنها هم در شماره نخست از کمیک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز رخ داد) یکی از این استفاده های خلاقانه را میتوان در جا به جایی سریع در سطح شهر پیدا کرد. یعنی مرد عنکبوتی با استفاده از تار های خود حالت قلاب مانندی را ایجاد کرده و به وسیله آن با شتاب زیادی خود را سمت به جلو منتقل میکند:

این حرکت با توجه به استفاده های متعددی که داشته بسیار معروف شده است. در فیلم هم در نبرد اول با دکتر اختاپوس شاهد استفاده از این حرکت بودیم. همچنین در نبرد پایانی فیلم اول:

62- زن عمو می و دکتر اختاپوس

اینکه دکتر اختاپوس از میان آن همه آدم زن عمو می را گروگان میگیره، شاید اتفاقی به نظر بیاد ولی هواداران دنیای کمیک میدونند که تاریخچه نسبتاً طولانی بین آنها وجود داره! در واقع همانطور که در اینجا توضیح دادیم، چیزی نمانده بود دکتر اختاپوس برای رسیدن به معدن اورانیومی که زن عمو می به ارث برده بود باهاش ازدواج هم بکنه! کلا نوعی رابطه رومانتیک بین اونا وجود داشته که اخیرا در قسمت فرعی از شماره 80 سری جدید "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" که اینجا ترجمه شده هم مورد اشاره قرار گرفت.

63- نبرد روی دیوار ساختمان

نبرد مرد عنکبوتی و دکتر اختاپوس روی دیوار ساختمان بارها و بارها در دنیای کمیک اتفاق افتاده، مثلا در شماره 79 از کمیک Spectcaular Spider-Man (منتشر شده در سال 1983) که یکی از بهترین نبردها و داستان های دکتر اختاپوس هم بود (این مقاله را بخوانید).

64- صحنه نجات زن عمو می

سکانس مذکور منتهی میشود به نجات زن عمو می که توسط دکتر اختاپوس گروگان گرفته شده بود. یعنی زن عمو می از ساختمان پایین انداخته میشه و مرد عنکبوتی هم به سوی او شیرجه میزنه و خوشبختانه در نهایت موفق میشه جان زن عموی عزیزش رو نجات بده. نحوه نجات زن عمو می و نوعی که این صحنه تدوین و کارگردانی شده یه جورایی ما رو یاد مرگ «گوئن استیسی» در دنیای کمیک و پایین انداخته شدنش از پل توسط گرین گابلین میندازه که به مرگ او منتهی شد:

(داستان مرگ گوئن را اگر نخوانده اید به اینجا بروید)

65- اشاره به دکتر استرنج!

بعد از آشوب گری های اوتو اکتاویوس در شهر، ما میبینیم که دیلی بیوگل قراره خبری رو درباره‌ش در روزنامه چاپ کنه و به یک نام مستعار برای اون نیاز داره. هافمن هم اسامی مورد نظرش (از جمله دکتر اختاپوس) رو به جیمسون ارائه میده. یکی از این اسامی «دکتر استرنج» هستش که قطعاً معرف حضورتون هست و جالبه جیمسون هم از این اسم خوشش میاد و قبولش میکنه، اما بلافاصله میگه که قبلاً یه جا دیگه استفاده شده! نکته دیگری هم در اینجا وجود داره که شاید از همه جالب تر باشه. خیابان بلیکر رو یادتون میاد که ابتدای مقاله بهش اشاره شد؟ این خیابان در محله گرینویچ نیویورک قرار داره و در کمیک ها گفته شده که خانه دکتر استرنج یعنی سانکتوم سانکتوروم هم در این محله واقع شده و در حقیقت ساختمان 177a خیابان بلیکر هستش! و با نگاه به کلاه کاسکت پیتر متوجه میشیم که Joe’s Pizza هم در ساختمان 233 این خیابان قرار داره!

بله، همون طور که مشاهده میکنید مثل اینکه پیتر در نزدیکی خانه دکتر استرنج پیتزا میبرده!

66- رابی رابرتسون از هویت مخفی اسپایدرمن با خبر است (؟)

رابی رابرتسون با نقش آفرینی «بیل نون» (Bill Nunn) در این فیلم هم حضور پیدا میکند. او بار دیگر نقش معاون جی جونا جیمسون در دیلی بیوگل را دارد که همواره برخلاف جیمسون سعی در دفاع از مرد عنکبوتی داشته و وجود او را برای شهر و مردمانش ضروری می دانست. به خاطر همین هم زمانی که آشکار میشه مرد عنکبوتی از نقش خود کناره گیری کرده، نگاهی آکنده از نگرانی رو میتوان در چهره اش دید. همچنین چند باری هم اشارات ریزی شد مبنی بر اینکه رابی از هویت مخفی اسپایدرمن باخبر است. برای مثال در اواسط فیلم در یک لحظه رابی به اسپایدرمن اشاره میکند و سپس نگاه معناداری به پیتر می اندازد که به نوعی احتمال درستی این تئوری را بالا میبرد. در دنیای کمیک هم اون اوایل همیشه فکر میکردیم که رابی خبر داره و واسه همین هم همیشه از پیتر حمایت میکنه. اما در هر حال ما هیچ وقت به این راز پی نبردیم. متأسفانه آقای بیل نون هم چندی پیش و در حالی که تنها 63 ساله بود دار فانی را وداع گفت.

67- مرد سیاه پوست روی پل

زمانی که پیتر با ساختمان آتش گرفته ای رو به رو میشه از یه آقایی میپرسه که آیا هنوز کسی داخل ساختمان هست یا نه و بعد هم بلافاصله برای نجات اون دختر بچه داخل ساختمان اقدام میکنه. اما جالب اینه که ما این آقا رو در فیلم اول هم دیدیم! بله، این آقا یکی از افرادی بود که در نبرد نهایی فیلم اول روی پل به همراه خیلی های دیگه حمایت خودش از اسپایدرمن را نشان داد (نقشش رو هم «مایکل ادوارد توماس» بازی میکرد).

68- زن عمو می به پیتر روحیه می دهد!

در اواسط فیلم و در طی صحنه ای تأثیر گذار، ما میبینیم پیتر که اتفاقاً مدتی میشه از هویت ابرقهرمانی‌ش صرف نظر کرده، میره پیش زن عمو می و اون هم با حرف هایی که به پیتر میزنه باعث میشه که روحیه بگیره و زمینه های بازگشتش به عنوان تنها قهرمان شهر فراهم بشه. این صحنه با الهام از یکی از ماندگارترین لحظات بین این مادر و پسر در دنیای کمیک که در شماره 18 از سری کمیک های "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" رخ داد خلق شده. در این داستان پیتر مدتی بود که به دلایلی از وظایف اسپایدرمنی اش دست کشیده و توسط مردم شهر و جامعه یک ترسو خطاب شده بود. به همین دلیل هم روحیه‌ش تضعیف شد. اما زن عمو می با حرف هایی که درباره تسلیم نشدن و عزم و اراده بهش زد سبب شد او روحیه از دست رفته اش را باز یابد. (برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این داستان به این مقاله رجوع کنید)

البته این صحنه را میتوان به صحنه مشابه ای در شماره 3 همین سری که در واقع اولین حضور دکتر اختاپوس هم در این شماره بود نیز نسبت داد که پیتر بعد از شکستی که از اختاپوس میخوره کاملاً روحیه‌ش رو از دست میده و دیگه نمیخواد مرد عنکبوتی باشه. البته اینجا این هیومن تورچ (از اعضای چهار شگفت انگیز) هستش که با سخنرانی‌ش به پیتر روحیه میده:

و البته اون ماشین معروف سم ریمی که تو اکثر فیلماش هست، تو این سکانس به چشم میخوره (در قسمت قبل همون ماشین عمو بن بود):

69- "من برگشتم!"

این صحنه قطعاً از بیاد ماندنی ترین صحنه های فیلم به حساب میاد و یه سری نکات جالبی هم در خودش داره. بعد از اینکه پیتر از حرف هایی که زن عمو می بهش میزنه روحیه میگیره، میره روی پشت بام تا بعد از مدت ها تمرکز کنه و یه بار دیگه از بین دو ساختمان بپره (یعنی یه چیزی مثل صحنه ای که در فیلم اول دیدیم و پیتر برای اولین بار داشت قدرت های خودش رو کشف میکرد) پیتر در اینجا یه دیالوگی داره که میگه: «تمرکز روی چیزی که میخوام...» که اگه دقت کنید در واقع همون جمله ایست که اون روانپزشکی که پیتر رو در اواسط فیلم معاینه کرد به او گفت!

پیتر در آسمان فریاد میزنه «من برگشتم!» و در حال پرواز به سوی بازگشته؛ اما به ساختمان جلویی نمیرسه و در میانه راه سقوط میکنه. این وسط هم به شدت با دیواری برخورد میکنه و بعدش هم با زمین یکی میشه! برخورد پیتر با دیوار خیلی شبیه به برخورد مشابه ای که در فیلم قبل داشت از آب در اومده:

اینجا دوباره اون عبارت Focus (تمرکز) ‌رو بر یکی از ماشین ها میبینیم.

و بلافاصله پیتر با گفتن «کمرم...» نشون میده که برخوردی که داشته ضربه و درد قابل توجهی رو به او وارد کرده.

اما جالبه بدونید که این صحنه جدا از ماندگار و بیاد ماندنی بودنش، در حقیقت شوخی بود با اتفاقاتی که در پشت صحنه برای توبی مگوآیر افتاده بود. بعد از حضور در نقش اسپایدرمن، توبی حسابی مطرح شد و مورد توجهات بسیاری قرار گرفت. حتی در سال 2003 هم در فیلم Seabiscuit به عنوان نقش اصلی ظاهر شد. ظاهراً توبی در حین فیلمبرداری این فیلم از ناحیه کمر دچار آسیب دیدگی شد و بنابراین گفت که نمیتواند در "مرد عنکبوتی 2" حضور پیدا کند (البته خیلی ها هم میگن که توبی خواستار افزایش دستمزد خودش بود و کمرش را بهانه می کرد!) ریمی و استودیو هم بلافاصله رفتند دنبال گزینه های دیگری مثل «جیک جیلنهال» که هم از نظر ظاهری به مگوآیر شباهت داشت و هم آن موقع نامزد واقعی کرستن دانست بود. اما درست در لحظه آخر مگوآیر تصمیم گرفت به نقش خود برگردد و چه خوب که این اتفاق افتاد چون این فیلم بدون توبی مگوآیر اصلاً معنی نداشت!

70- طراحی الکس راس

یکی از تصاویر اسپایدرمن که هری موقعی که دکتر اختاپوس به پنت هاوسش میاد داره بهش نگاه میکنه، در واقع طراحی هستش از «الکس راس» که از روی کاور تاریخی شماره 15 "فانتزی شگفت انگیز" (اولین حضور مرد عنکبوتی در دنیای کمیک) کشیده است و مجموعه طراحی های او برای داستان Marvels چاپ شد.

71- سریال سوپرمن

قرار ملاقات پیتر پارکر با مری جین در کافه شبیه سکانسی است در سریال "لوئیس و کلارک: ماجراهای جدید سوپرمن" که بین سالهای 1993 تا 1997 از تلویزیون پخش میشد ( برای آشنایی با این سریال، این مقاله را بخوانید).

در هر دوی آنها، قهرمان داستان (کلارک/پیتر) عشق خود را به دختر مورد علاقه اش فاش کرده بودند (لوئیس لین/مری جین) تا بلکه بتوانند متقاعدشان کنند تا با مرد دیگر ازدواج کنند (لکس لوتر/جان جیمسون). بعدشم دختر میفهمه که او کسیه که واقعا دوستش داره و میخواد باهاش باشه. بنابراین اینو به قهرمان میگه ولی قهرمان قبلش بهش به دروغ میگه که دوستش نداره در حالی که واقعاً دوست داره و ...

و این هم دونستنش خالی از لطف نیست که هم مری جین و هم لوئیس لین تا مرز ازدواج هم پیش رفتند و لباس عروسی هم بر تن کردند:

واقعا جالب بود، نه؟

و حالا که باز هم صحبت از سوپرمن شد بهتره یادی بکنیم از فیلم فوق العاده "سوپرمن 2" که سال 1980 توسط «ریچارد لستر» ساخته شد و خیلی ها هنوزم آن را برترین فیلم ساخته شده از روی سوپرمن میدانند.

در این فیلم با تِم مشابهی مواجه هستیم. یعنی کلارک کنت/سوپرمن با بازی جاودانه «کریستوفر ریو» برای آنکه معمولی باشد و با دختر مورد علاقه اش (لوئیس لین) ازدواج کند، تصمیم میگیرد قدرت های فوق بشری خودش را کنار بگذارد ولی با حمله شرورهای کریپتونی قدرتمند به شهر، دوباره به عرصه برمیگردد و یک ابرقهرمان میشود. این تم داستانی خیلی شبیه به "مرد عنکبوتی 2" است ولی یادمان باشد که منبع اصلی داستان "مرد عنکبوتی 2" همان شماره تاریخی 50 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" (Spider-Man No More) است که پیتر پارکر در آن تصمیم گرفت از حرفه ابرقهرمانی به دلیل مشغله ها و دغدغه های شخصی بازنشسته شود. این کمیک سال 1967 منتشر شد، یعنی 13 سال قبل از ساخته شدن "سوپرمن 2". پس شاید سازندگان "سوپرمن 2" از این کمیک برای داستان خود الهام گرفته باشند!

72- گروگان گرفتن مری جین

صحنه ای که دکتر اختاپوس، مری جین را گروگان میگیره از پانلی مشابه در شماره 12 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" الهام گرفته. در این داستان (که قبلا هم بهش در این مقاله اشاره شد)، دکتر اختاپوس در حالی عشق پیتر (بتی برنت) را گروگان میگیره که او کاری از دستش برنمیاد. در فیلم هم همین طوره.

در حقیقت پیتر در اون داستان نمیتونست عکس العملی نشون بده چون ممکن بود هویت مخفی ش لو بره:

سپس دکتر اختاپوس به پیتر میگه که به اسپایدرمن پیام برسونه که اگر میخواد مری جین/بتی برنت رو نجات بده باید بیاد باهاش روبرو بشه:

73- پس گرفتن لباس عنکبوتی

وقتی پیتر تصمیم میگیره که دوباره مرد عنکبوتی بشه (تا مری جین رو نجات بده) به دفتر جیمسون میره و لباسش رو ازش پس میگیره. این اتفاق در همان داستان معروف Spider-Man No More در دنیای کمیک افتاد:

که البته با واکنش بسیار خشمگینانه جیمسون روبرو شد (!):

74- کاور شماره 55 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز"

اون شاتی که انعکاس اسپایدرمن روی عینک دکتر اختاپوس رو نشون میده از کاور معروف شماره 55 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" اثر ماندگار «جان رومیتا» الهام گرفته.

75- کاور شماره 267 از "مرد عنکبوتی شگفت انگیز"

این شات هم از کاور داستان معروف "مرد عنکبوتی به حومه شهر میرود" (اینجا ترجمه شده) الهام گرفته است.

76- کمیک شماره 133 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز"

و این شات هم از پانلی از شماره 133 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" گرفته شده. جالبه که کاور این کمیک هم صحنه نبرد بین مرد عنکبوتی و «مرد گداخته» (Molten Man) را روی یک قطار در حال حرکت نشان میداد!

77- نبرد روی قطار

یکی از برترین سکانس های فیلم مربوط به نبرد با دکتر اختاپوس روی قطار میشود که قطعاً یکی از برترین سکانس های اکشن در کل تاریخ اقتباس های کمیک بوکی است (این مقاله را بخوانید). این سکانس به احتمال زیاد از همان کمیک شماره 79 Spectacular Spider-Man که در آیتم شماره 59 بهش اشاره شد، اقتباس شده است که صحنه ای دارد که در آن مرد عنکبوتی و دکتر اختاپوس روی ریل قطار با هم مبارزه میکنند. به ویژه لحظه ای در نسخه طولانی تر این فیلم هست که دکتر اختاپوس، اسپایدرمن را نگه میدارد تا با قطاری که دارد از راه میرسد برخورد کند و مستقیما از همین داستان گرفته شده است.

همچنین این مبارزه دارای صحنه هایی است که آدم را به یاد همان داستان معروف چاپ شده در شماره 12 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" میندازد، یعنی جایی که پیتر میرود تا برای نجات جان «بتی برنت» با دکتر اختاپوس بجنگد و در نهایت شکست میخورد و ماسک از روی صورتش برداشته میشود:

خود «سم ریمی» تایید کرده که این شماره تاثیر شگرفی روی داستان فیلم داشته است.

78- برادران توبی مگوآیر!

در انتهای سکانس نفس گیر فوق الذکر، مرد عنکبوتی هر چه در توان دارد را مصرف میکند تا جلوی قطاری که با سرعت به سمت مانع و انتهای ریل حرکت می کرد را بگیرد و جان تمام مسافران را نجات دهد. او همچنین در طی این سکانس مجبور میشه ماسک خود را برداره و بدین ترتیب مسافرین قطار صورتش را میبینند. سپس در صحنه ای احساسی شاهد هستیم که آنها قول میدهند هویت مخفی او را نزد خود نگه دارند و دو پسر کوچک هم ماسک او را به او بر می گردانند. این دو پسر در حقیقت برادران ناتنی واقعی توبی مگوآیر هستند که در فیلم حضور افتخاری دارند!

79- ترنزیشن با استفاده از لوگوی عنکبوت!

بعد از اینکه دکتر اختاپوس موفق میشه در انتهای نبرد روی قطار اسپایدرمن رو از پا در بیاره، ما میبینیم که دوربین روی نماد عنکبوت روی سینه لباس اسپایدرمن زوم میکنه و بلافاصله هم صحنه به عمارت آزبورن انتقال داده میشه. این ترنزیشن جالب رو قبلاً در فیلم "مرد عنکبوتی 1" هم دیده بودیم، زمانی که پیتر پارکر از اتفاقات افتاده و مرگ عمو بن درس میگیره و بار دیگه به طراحی که از لباس مخصوصش انجام داده خیره میشه و تصمیم میگیره که به قهرمان شهر تبدیل بشه. و ما چنین ترنزیشنی رو با استفاده از لوگوی عنکبوتی لباس میبینیم:

80- باخبر شدن هری از هویت مخفی اسپایدرمن

دکتر اختاپوس موفق میشه مرد عنکبوتی بی هوش شده را به هری تحویل بده که سرانجام میفهمه که پیتر همونیه که به خاطر مرگ پدرش او را مقصر میدونه. در دنیای کمیک، در شماره 134 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" بود که پیتر در هیبت مرد عنکبوتی به آپارتمان مشترک خودش با هری آزبورن مراجعه میکنه تا کارتریج تازه برای تاراندازهایش برداره و موقع خروج از خانه هری او را میبینه و پی به حقیقت میبره.

81- حرکت قهرمانانه مری جین

در مجموع مری جین به عنوان شریک زندگی و دوست قابل اعتماد پیتر پارکر همواره با شخصیت پردازی قدرتمند و جذاب خود بر غنای داستان های مرد عنکبوتی افزوده و در بسیاری از داستان ها عملکرد های قهرمانانه ای رو از خودش نشان داده (این مقاله را بخوانید) در نبرد پایانی فیلم هم زمانی که دکتر اختاپوس با تیغه یکی از بازوان خود قصد جان مرد عنکبوتی رو کرده، ناگهان مری جین با یک تخته چوب از پشت به سمت دکتر اختاپوس حمله ور می شود تا جان قهرمانش را نجات دهد (که البته کاری از پیش نمیبرد!)

و البته یادمون نره در نبرد اول با دکتر اختاپوس هم زن عمو می یه جا با چتر خودش ضربه محکمی به عینک اختاپوس وارد میکنه و در نتیجه مرد عنکبوتی هم موفق میشه از تیغه بازوی او جا خالی بده و در انتها به سلامت با زن عموش روی زمین فرود بیاد.

82- اسپایدرمن با مشت زدن بر دکتر اختاپوس غلبه میکند

اسپایدرمن موفق میشه در نهایت با مشت های خودش بر دکتر اختاپوس غلبه کند، درست مثل کاری که او در انتهای اولین حضور دکتر اختاپوس در دنیای کمیک با او انجام داد.

83- شکست خوردن دکتر اختاپوس

دکتر اختاپوس در نهایت وقتی شکست میخورد که به لطف حرکت هوشمندانه مرد عنکبوتی، تیغه داخل یکی از بازوانش به کابل برق متصل به ماشین آلات داخل مخفیگاهش اصابت میکند. همچین اتفاقی در دنیای کمیک افتاد. یعنی در شماره 165 از کمیک Daredevil (منتشر شده در سال 1980) که در آن شاهد مبارزه بین بی باک و اسپایدرمن بودیم.

و بی باک درست مثل فیلم، قبل از اینکه دکتر اختاپوس کشته بشه، جریان برق رو قطع میکنه:

84- پیتر پارکر دکتر اختاپوس را متقاعد می کند!

این یکی قطعاً از بهترین لحظات این فیلم به شمار میاد! پیتر پارکر که متوجه می شود نمی تواند دستگاه دکتر اختاپوس را از کار بیندازد می رود تا از خود او کمک بگیرد. پس نقاب از چهره برداشته و با حرف هایی که به او می زند او را متقاعد میکند که به همان هویتی که قبلاً داشت برگردد و او را در نابودی دستگاه یاری کند. جالبه که در این صحبت ها ما میبینیم که پیتر از درس هایی که خودش گرفته استفاده میکنه. برای مثال به او میگه که «شما یه بار درباره هوش باهام حرف زدید؛ گفتید که نعمتی ست که باید در راستای خیر و منفعت نسل بشر ازش استفاده بشه» که در واقع حرفی بود که خود اوتو اکتاویوس در اولین ملاقاتشان به او زد. اما شاید از آن ماندگار تر جایی باشد که اکتاویوس اعتراف میکنه که اینها همه رویای او بوده و بعد هم پیتر حرفی که زن عمو می به او زده بود را برای اکتاویوس تکرار میکنه و نشان میده چه درس خوبی از آن گرفته:

«گاهی اوقات برای انجام کار درست باید محکم و پابرجا باشیم و چیز هایی که خیلی برایمان اهمیت دارد را قربانی کنیم، حتی رویا هایمان را...»

85- غرق شدن دکتر اختاپوس

آخرین باری که دکتر اختاپوس را در فیلم میبینیم، با دستگاه فوزونی (همجوشی) خودش داره غرق میشه ما رو به یاد پایان شماره 1 از کمیک Spectacular Spider-Man Annual (منتشر شده در سال 1979) میندازه که در آن یکی از بازوهای او در دریچه یک زیردریایی در حال غرق شدن گیر میکنه و باهاش به پایین میره (عکس کاملش اینجاست).

و البته اون شات نهایی یادآور پانلی هستش که لحظه انفجاری که باعث شد بازوهای فلزی به بدنش متصل بشن را به تصویر میکشید:

86- ادای احترام به پانل ماندگار کمیک های مرد عنکبوتی

بعد از اینکه دکتر اختاپوس میره تا جبران مافات کنه و با غرق کردن راکتور همجوشی که ساخته بود در آب از نابودی کامل شهر جلوگیری کنه، ما میبینیم که یک دیوار عظیم ‌الجثه‌ و بزرگ روی مری جین سقوط میکنه و خوشبختانه قبل از اینکه دیوار اون رو کاملاً له کنه، پیتر موفق میشه که با بر دوش گرفتن دیوار مری جین رو از مرگ حتمی نجات بده. در نتیجه صحنه نمادینی خلق میشه که بسیار شبیه به یکی از مهم ترین و تاریخی ترین لحظات کل تاریخ اسپایدرمن در شماره 33 از کمیک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز هستش که اینجا ترجمه شده. یعنی جایی که پیتر پارکر با عزم و اراده ی پولادینش موفق میشه خودش رو از زیر آوار خلاص کنه و داروی نجات زن عمو می رو به موقع بهش برسونه.

87- تقابل در آینه!

و باز هم اشاره به فیلم اول! نبرد پایانی فیلم به اتمام رسیده و حالا دیگه شهر در امنیت قرار داره. اما در این بین هری آزبورن بالاخره از هویت مخفی اسپایدرمن باخبر شده و فهمیده که در تمام این مدت بهترین دوستش زیر نقاب او قرار داشته و او بوده که پدرش رو کشته. و همه اینها هری رو از نفرت و انگیزه برای انتقام لبریز کرده. اینجاست که یاد و خاطره پدرش در آینه به چشم هری میاد و از او میخواد که انتقامش را از پیتر بگیره. نحوه ای که هری با پدر خود در آینه رو به رو میشه خیلی شبیه به سکانسی از فیلم اوله که در اون نورمن آزبورن با نیمه شیطانی خودش در آینه رو به رو میشه:

88- هری مخفیگاه پدرش را پیدا میکنه

هری مخفیگاه سری پدرش را در پنت هاوس شان کشف میکنه و نهایتا متوجه میشه که پدرش گرین گابلین بوده. اما در دنیای کمیک او همان شبی که پدرش کشته شد این موضوع را فهمید ولی مخفیگاه پدرش را در شماره 135 "مرد عنکبوتی شگفت انگیز" فهمید و تصمیم گرفت به گرین گابلین دوم تبدیل بشه (جالبه که این صحنه هم در این کمیک و هم در فیلم "مرد عنکبوتی 2" حالت یک پایان نفس‌گیر یا cliffhanger را داشتند تا خواننده/بیننده را مشتاق خواندن/دیدن  شماره/قسمت بعدی کنند!).

89- پاپیون سبز!

بعد از اینکه هری آزبورن در انتهای فیلم به مخفیگاه و تجهیزات گرین گابلین دسترسی پیدا میکنه، ما دیگر اثری از او نمیبینیم تا مراسم ازدواج مری جین و جان جیمسون که در یکی از شات ها هری ظاهر میشه و پاپیون سبزی که بسته بیشتر از هر چیزی در ظاهرش خود نمایی میکنه. این پاپیون سبز میتونه به نوعی نوید از آینده بده و نشون دهنده این باشه که هری قراره به زودی در هیبت گرین گابلین جدید برگرده و همون طور که قسم خورده بود انتقام مرگ پدرش رو از پیتر بگیره. در کل ریمی با این پاپیون سبز خیلی خوب مخاطب رو برای دیدن هری در فیلم بعدی مشتاق کرده.

90- جوآن جیمسون

در مراسم تجلیل از جان جیمسون یا در مراسم ازدواجش با مری جین که در نهایت به هم میخوره، ما شاهد حضور همسر جونا یعنی "جوآن جیمسون" (Joan Jameson) هستیم که نقشش رو خانم «کریستین استابروک» بازی میکنه. در دنیای کمیک جوآن همسر اول جونا بود که بعد از ازدواج با جونا به دست یک مرد نقابدار کشته شد. به جز این دیگر اطلاعات بیشتری از او در دسترس نیست و ما تا به حال حتی تصویری از او در کمیک ها ندیده ایم!

91- حضور افتخاری پانیشر!

اگر در اختتامیه فیلم یعنی جایی که مری جین داره با لباس عروسی در پارک میدوه دقت کنید متوجه میشوید که مردی برای لحظه ای کوتاه به سمت دوربین برمیگرده. این آقا بدلکار آقای توماس جین هستش که در فیلم "پانیشر" محصول سال 2004 نقش این شخصیت را بازی کرد و اتفاقاً خیلی هم شبیه به اوست! در حقیقت سم ریمی خیلی دوست داشت از آقای جین برای ایفای یک نقش افتخاری در فیلم خودش استفاده کنه ولی به دلیل مشغله های کاری (یا شایدم محدودیت های مربوط به قرارداد او) نتوانست خودش در این صحنه ظاهر بشه.

92- آقا ببره!

و در نهایت پایان فیلم... مری جین که به تازگی از هویت مخفی اسپایدرمن باخبر شده، جان جیمسون رو در روز عروسی ترک میکنه و به آپارتمان پیتر میره و میگه که میخواد با اون باشه. سپس زمانی که برق امید در چشمان پیتر پدیدار میشه، صدای آژیر پلیس به گوش میرسه و پیتر متوجه میشه که باید به کمک مردم شهر بره. اینجاست که مری جین جمله معروف خودش رو به زبان میاره: «برو بگیرشون آقا ببره!»

این لقبی بود که مری جین از همان اولین پانل حضورش در دنیای کمیک پیتر رو با اون خطاب کرد و در شماره 143 از کمیک های مرد عنکبوتی شگفت انگیز (که در واقع آغازگر عشق بین این دو بود) فهمیدیم که مری جین به این علت به پیتر چنین لقبی داده چون تصور میکرده پیتر برعکس یه ببر، خیلی کم رو و خجالتیه (این مقاله را بخوانید).

اما شاید از این صحنه ماندگار تر جایی باشد که مری جین با چشمانی نگران از پنجره به بیرون خیره می شود و به مخاطب نشان می دهد تصمیمی که گرفته چه روز های سختی را برایش رقم خواهد زد.

و واقعاً سم ریمی چه زیبا شاهکار خود را خاتمه می بخشد...

مهدی ترابی مهربانی

این مطلب را به اشتراک بگذارید :