10-دلیل-که-نشان-میدهد-مردعنکبوتی-3-از-آن-چیزی-که-فکر-میکندی-بهتر-است

در این مقاله میخواهم نشان دهم که آخرین بخش از تریلوژی به یاد ماندنی سم ریمی برای اسپایدرمن نقاط قوت چشمگیری داشت که اکثراً مورد غفلت واقع میشوند.

فیلم مردعنکبوتی 3 در سال 2007 در ادامه دو فیلم تحسین شده مردعنکبوتی 1 (سال 2002) و مردعنکبوتی 2 (سال 2004) اکران شد. این فیلم در زمان خودش نقد های منفی زیادی را چه از طرفداران متعصب مردعنکبوتی و چه از منتقدان سینما دریافت کرد و علیرغم فروش 894 میلیون دلاری که این فیلم را در زمان خودش به پرفروش ترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ تبدیل میکرد نتوانست محبوبیت فیلم های قبلی این سه گانه را تکرار کند و از دید بسیاری ، ضعیفترین فیلم سه گانه مردعنکبوتی سم ریمی لقب گرفت. اما در این مقاله میخواهم به 10 نقطه قوت بزرگ فیلم مردعنکبوتی 3 اشاره کنم و یادآوری که علیرغم نکات منفی ، این فیلم نکات مثبت بسیار مهمی داشته و از فیلمی که فکر میکنید واقعا بهتر است:

10- جی. کی سیمونز در نقش آقای جیمسون

جی جونا جیمسون با بازی عالی جی کی سیمونز را به صورت قطعی میتوان یکی از باحال ترین کاراکترهای فیلم های ابرقهرمانی-کمیک بوکی تاریخ نامید. او با لحن جدی و تند خودش به بهترین شکل دیالوگ ها را به زبان می آوَرَد و نقش یک سردبیر روزنامه بداخلاق را به خنده دارترین شکل ممکن بازی میکند. جی کی سیمونز در فیلم مردعنکبوتی 3 هم به اندازه دو فیلم قبلی در این فیلم خوب و خنده دار است. حضور او در این فیلم از قضیه فشار خون گرفته تا لحظه اجاره کردن دوربین از آن دختر بچه در نبرد نهایی یکی از نقاط قوت فیلم محسوب میشوند. به خاطر همین بود که MCU بدون ذره ای تردید و درنگ بعد از 12 سال او را بار دیگر در فیلم Far From Home و به دنبال آن در فیلم No way Home مقابل دوربین قرار داد.

9- کامئوی بروس کمپبل

چه در فیلم اول و در نقش گوینده جذاب رینگ کشتی کج که حتی نام "مردعنکبوتی" را انتخاب میکند و چه در فیلم دوم و در نقش دربان مزاحم که به پیتر اجازه ورود به سالن برای تماشای نمایش تئاتر مری جین را نمیدهد و چه حضور او در این فیلم ، کامئو های بروس کمپبل در سه گانه مردعنکبوتی ریمی همواره جذاب و مورد استقبال بوده است.

کامئوی او در فیلم مردعنکبوتی 3 حتی طولانی تر از دو فیلم قبلی بوده و این بار او در نقش یک مرد فرانسوی شیک پوش که در یک رستوران فرانسوی کار میکند و با پیتر قرار میگذارد که مری جین را سورپرایز کند (همان رستورانی که پیتر میخواهد از مری جین خواستگاری کند) به جذابیت هر چه تمام تر ظاهر میشود. نوع لهجه فرانسوی ای که او به کار میبرد و شیمی ای که بین او و پیتر شکل میگیرد یکی از لحظات خیلی خوب فیلم را رقم میزند. واقعا لحظاتی که او به اشتباه فکر میکند پیتر دارد به او علامت میدهد خنده دار و تماشایی است و میتوان گفت در این فیلم بهترین کامئوی بروس کمپبل را شاهد هستیم.

8- به سرانجام رساندن داستانک های قبلی

فیلم مردعنکبوتی 3 را اگر هم ضعیفترین فیلم سه گانه بنامیم نمیتوانیم منکر این بشویم که دنباله خوبی برای دو فیلم قبلی بود و آرک های داستانی نیمه تمام قبلی را به شکلی درست به پایان رساند.

مثلا آرک داستانی پیتر و هری که در فیلم اول با نمایش دوستیشان شروع شد و با کشته شدن نورمن آزبورن به یک تراژدی رسید و در فیلم دوم با لو رفتن هویت مردعنکبوتی برای هری آماده قسمت سوم شد در این فیلم به خوبی پرورش داده میشود و جدا از نبرد ها و اکشن هایی که میان آن دو میبینیم سکانس های تاثیر گذاری هم وجود دارد که یک پایان باشکوه برای هری و این رفاقت چندین ساله میسازد.

ماجرای عاشقی پیتر و مری جین هم که در فیلم اول به تصویر کشیده شده بود و در فیلم دوم جزئی تر و دقیقتر بررسی شد ، در این فیلم قرار است به نقطه نهایی خودش (ازدواج) برسد. در این فیلم مشکلات آنها با هم و عدم آمادگیشان برای ازدواج به تصویر کشیده میشود و نهایتا هم این سه گانه با آن سکانس زیبای مری جین و پیتر به پایان میرسد.

علاوه بر اینها ، در این فیلم ماجراجویی های پیتر پارکر هم ادامه می یابد و کاراکتر او در انتهای فیلم به مراتب پخته تر و با تجربه تر از قسمت قبلی میشود و درس های مهمی در زندگی اش میگیرد.

در کنار همه این موارد ، کاراکتر های قبلی هم در این فیلم کماکان حضور مثبتی دارند و به فیلم و خلق لحظات خوب کمک میکنند (مثل جی جونا جیمسون ، مثل زن عمو می ، مثل آقای دیتکوویچ و اورسالا و ...).

7- سینماتوگرافی قوی

چه کسی فکر میکرد در اوایل دهه 2000 میلادی که اکثر فیلم های پرفروش از تم های دارک و سنگین استفاده میکردند سم ریمی با ساخت یک فیلم مردعنکبوتی رنگارنگ و لایت چنین موفقیتی به دست بیاورد؟!

در فیلم مردعنکبوتی 3 ما شاهد تعادلی بین فضای دارک و لایت هستیم. به شکلی که در صحنه هایی که نیاز باشد فضا تیره و دلگیر کننده میشود و در صحنه های دیگر روشن و پراحساس است.

در ضمن با طراحی صحنه های ریمی حال و هوای ژانر وحشت هم در این فیلم دیده میشود. (سکانس تولد ونوم و جامپ اسکیر های فیلم را به یاد بیاورید.)

به این نکات، نورپردازی ، بازی با رنگ و فیلمبرداری دیدنی را هم اضافه کنید. سم ریمی بار دیگر استادانه از سبک فیلمرداری منحصر به فرد خود در این فیلم استفاده میکند. چرخاندن های معروف دوربین، کلوز آپ هایی که از چهره میگیرد، اکستریم کلوز آپ هایی که از چشم میگیرد ، قاب بندی های جالبش و ....

6- سکانس های اکشن و مبارزه

هر کدام از فیلم های مردعنکبوتی سم ریمی اکشن ها و نبردهای فوق العاده ای دارد که هنوز هم پس از گذشت سال ها تماشایی و هیجان انگیز هستند. (نبرد مردعنکبوتی و گرین گابلین در مردعنکبوتی 1 و نبرد مردعنکبوتی و دکتر اختاپوس در سکانس شاهکار قطار در مردعنکبوتی 2)

فیلم مردعنکبوتی 3 هم از این قاعده مستثنی نیست. حتی میتوان گفت مردعنکبوتی 3 بهترین نبرد ها و اکشن ها را در این سه گانه دارد. سکانس نبرد عظیم و شگفت انگیز پایانی فیلم با بازگشت حماسی هری با آن گلایدر و بمب های گابلینی خودش برای نجات جان پیتر و تیم آپ کردنش با او در مقابل مردشنی غول آسا و ونوم ، یکی از سکانس های ماندگار فیلم های ابرقهرمانی است. جدا از این سکانس نبرد های پیتر و هری در فیلم به شدت مهیج و دیدنی است. (به خصوص نبرد اولیه ای که در تاریکی شب در خیابان شکل میگیرد و هری مجال حرف زدن هم به پیتر نمیدهد و فقط میخواهد او را از بین ببرد. در حالی که پیتر تا جای ممکن سعی میکند خودش را از صحنه دور کند تا به هری آسیبی نرساند!)

همچنین سکانس های نبرد مردعنکبوتی و مردشنی هم در فیلم به شدت جذاب و خاص هستند و سکانس های متفاوتی خلق شده است.

5- توبی مگوآیر در نقش پیتر پارکر

توبی مگوایر در طول این سه گانه به زیبایی هر چه تمام تر نقش یک پیتر پارکر nerd (خجالتی و کم رو) و یک پسر ساده و مهربان را بازی کرده است. او به بهترین شکل ناپختگی و جوانی و آسیب پذیری کاراکتر پیتر پارکر را به تصویر میکشد و با بازی دیدنی اش تعادل خیلی خوبی میان غم و شادی و جدیت و کمدی ایجاد میکند. مجموعا او باعث میشود که مخاطبان به راحتی با پیتر همذات پنداری کنند و او را یک انسان کاملا واقعی حس کنند که مثل بقیه انسان ها با مشکلات زندگی اش دست و پنجه نرم میکند.

همه این موارد در مردعنکبوتی 3 هم به بهترین شکل انجام میشود. او کماکان نسبت به مری جین یک عاشق واقعی است ولی در جایی که باید ، دستپاچه و ضعیف کار میکند. توبی به شکلی قابل درک پس از پیوستن به سیمبیوت آرام آرام از خودش فاصله میگیرد و به یک شخصیت تهاجمی و بد تبدیل میشود. او احساس غرور (هنگام محبوبیت بالای مردعنکبوتی) و دغدغه های زندگی اش را خیلی خوب به بیننده منتقل میکند و پس از جدا شدن از سیمبیوت حس پشیمانی پیترپارکر از رفتار های زشتش را کاملا دقیق و قابل درک بازی میکند. توبی مگوایر حتی در سکانس های بد فیلم (رقص مضحک پیترپارکر) هم بازی خوبی از خود به نمایش میگذارد و بی شک یکی از بزرگترین نقطه قوت های فیلم است.

4- بازیگران مکمل قوی

اکثر بازیگران ، بازی درخشانی را از خود ارائه میکنند و انتخاب بازیگران به درستی انجام شده است.

بازی توماس هیدن چرچ در نقش فلینت مارکو/مردشنی فوق العاده است. همانقدر که با آن صدای بمش و قیافه سردش یک قاتل ترسناک و زندانی فراری بی رحم میسازد، یک پدر مهربان و از خود گذشته میسازد که بیننده را وادار به همذات پنداری با خود میکند.

و دیگر چه کسی میتوانست بهتر از کریستن دانست نقش معشوق زخم خورده پیترپارکر و بهتر از جیمز فرانکو نقش یک رفیق با معرفت و فداکار و در عین حال تهدید آمیز را به تصویر بکشد؟! و چه کسی میتوانست از رزماری هریس دوست داشتنی تصویر بهتری از زن عمو می دلسوز و آرام پیترپارکر با آن جملات شنیدنی اش ارائه کند؟! زن عمو می ای که مانند قطب نمای اخلاقی پیتر در این فیلم هم بسیار درخشان ظاهر میشود.

حتی میتوان گفت بازی توفر گریس هم در فیلم خوب است. (علیرغم تمام ضعف هایی که در شخصیت پردازی ناقص او دیده میشود.).

3- موسیقی متن شنیدنی

همانطور که احتمالا میدانید آهنگساز فیلم مردعنکبوتی 1و2 دنی الفمن بود و در فیلم مردعنکبوتی 3 برخلاف دو فیلم قبلی کریستوفر یانگ این مسئولیت را به عهده گرفت. باید گفت که او به بهترین شکل ممکن توانست جای خالی دنی الفمن را پر کند.

موسیقی متن مردعنکبوتی 3 ترکیبی است از موسیقی های دو نسخه قبلی و موسیقی های جدید و شنیدنی ای که خود یانگ اضافه کرده و بنابراین یک موسیقی متن پخته شده و کامل را شاهد هستیم.

موسیقی متن مردعنکبوتی 3 را حتی میتوان یکی از بهترین موسیقی متن های تمام تاریخ فیلم های ابرقهرمانی دانست. موسیقی متن به درستی لحظات احساسی را احساسی تر، لحظات غمگین را غمگین تر (مثل موسیقی عالی مرگ هری) و لحظات حماسی را حماسی تر میکند. (از موسیقی حماسی الفمن در این فیلم به بهترین نحو ممکن استفاده شده)

تم مردشنی هم که به شدت شنیدنی است و در سکانس تولد مردشنی مو را به تن هر مخاطبی سیخ میکند. این تم به قدری با شخصیت مردشنی هماهنگ است که در عین ایجاد حس خطر و ترس ، آن فروپاشی درونی و عشق فلینت مارکو به دخترش را هم به بیننده منتقل میکند.

تم مورد استفاده برای ونوم هم به با کاراکتر ونوم و سیمبیوتش هماهنگ است. همانقدر وحشتناک و سیاه و پلید! (آن سکانس کلیسا موسیقی عالی ای دارد.)

در این بین موسیقی اضافه شده Uncle Ben Flashback هم شنیدنی است و کنار بازیگری ، کارگردانی، فیلمبرداری و تدوین عالی باعث میشود سکانس حضور پیتر و زن عمو می در اداره پلیس یک سکانس به شدت دیدنی و خوش ساخت شود. (اگر بحث درست یا غلط بودن ایده رتکان عمو بن را کنار بگذاریم ، انصافا سکانس تماشایی است.).

2- جلوه های ویژه مسحور کننده

مردشنی اسپایدرمن 3

فیلم مردعنکبوتی 3 چون چند سال بعد از فیلم های قبلی اکران شد توانست از پیشرفت تکنولوژی CGI به بهترین شکل ممکن سود ببرد و این فیلم از نظر جلوه های ویژه بصری فوق العاده است.(به راحتی میتوان گفت بهترین جلوه ویژه بصری را در میان سه گانه مردعنکبوتی ریمی دارد.) جلوه های ویژه فیلم به قدری خوب است که حتی پس از گذشت 16 سال از ساخت این فیلم هنوز هم قابل تحسین و تماشایی هستند چه برسد به سال 2007 !

جلوه ویژه به کار برده شده به شدت در سکانس های اکشن کمک کننده بوده و باعث افزایش هیجان و جذابیت مبارزات فیلم شده است.

جلوه ویژه مردشنی فوق العاده است. از شن روی چارچوب بدن فلینت مارکو گرفته تا آن غول بزرگ شنی انتهای فیلم همگی باور پذیر هستند. این جلوه ویژه به قدری طبیعی جلوه میکند که شما حس میکنید مردشنی واقعا وجود دارد!

همچنین جلوه ویژه استفاده شده برای ونوم و سیمبیوت هم خوب است و غیرطبیعی به نظر نمیرسد.

نکته قابل توجه این است که جلوه ویژه به قدری خوب و دقیق طراحی شده است که تغییرات شخصیت ویلن ها از حالت انسانی خود به حالت غیرانسانی خود به شدت واقعی به نظر میرسد و شما حس نمیکنید که کامپیوتر آنها را طراحی کرده است.

.....

اگر بخواهیم دقیق تر بررسی کنیم سکانس تولد مردشنی را میتوان بهترین سکانس فیلم مردعنکبوتی 3 و یکی از بهترین سکانس های تاریخ فیلم های ابرقهرمانی نامید. سکانسی که به صورت تمام و کمال شخصیت فلینت مارکو را برای ما میسازد و بیننده را با او همراه میکند.

بدون هیچ کلمه ای این سکانس داستان زندگی مردی را روایت میکند که در قالب دانه های شن روی زمین فرو پاشیده است و به خاطر عشق و تعهدی که نسبت به دختر مریضش دارد دوباره به سختی روی پاهای خودش می ایستد.

آن لحظه ای که مردشنی دستش را برای گرفتن عکس یادگاری دخترش دراز میکند ولی نمیتواند آن را در دست بگیرد ، یک لحظه به شدت تاثیرگذار است که میتواند اشک مخاطب را در بیاورد.

علاوه بر جلوه ویژه خیره کننده و کارگردانی استادانه، موسیقی متن فوق العاده کریستوفر یانگ هم به خلق این سکانس خارق العاده و ماندگار کمک بزرگی کرده است.

1- دیالوگ های فوق العادهو مضمون های قابل تامل

فیلم مردعنکبوتی 3 علیرغم اینکه یک فیلم ابرقهرمانی است به شدت پر معنا است. یک فیلمی که پر از دیالوگ های قوی و تاثیرگذار و همینظور مملوء از مضمون های جورواجور است. فیلمی که کار بزرگی کرده است و درباره تضاد هایی مثل کمال و نقص، خوبی و بدی، عشق و نفرت، انتقام و بخشش، و دوستی و بی‌وفایی حرف های تاثیر گذاری میزند.

فیلمی که زندگی پیتر پارکر را از اوج محبوبیت و غرور زیاد تا فرورفتنش در منجلاب اشتباهات و دوباره به پا خاستنش را نمایش میدهد ، از پستی و بلندی های عشق بین پیتر و مری جین و ازدواجشان صحبت میکند و درس مهمی میدهد که به قول زن عمو می (که در این فیلم باز هم جملات طلایی خود را به بهترین شکل به زبان می آورد) برای ازدواج باید تعهد و آمادگی لازم را داشت.

فیلمی که به ما بار دیگر نشان میدهد که آدم های دنیا سیاه و سفید نیستند و همگی یک سری ویژگی های مثبت و منفی دارند که میزانش در انسان های مختلف متفاوت است. همانطور که میبینیم ابرقهرمان دوست داشتنی ای مثل مردعنکبوتی هم میتونه کار های به شدت بدی بکند و برعکس ، قاتلی مثل فلینت مارکو ممکن است به خاطر عشق و علاقه به دخترش زندگی خودش را فدا کند و بدین شکل همراهی مخاطب را با خودش برانگیزد. این فیلم به طور کلی درباره اهمیت انتخاب با ما صحبت میکند و به ما نشان میدهد که انتخاب های ما است که شخصیت ما را میسازد.

فیلمی که درباره بخشش و انتقام صحبت میکند و عواقب هر یک را نشان میدهد. پیتر در میانه فیلم و هنگامی که به شدت خشمگین است انتقام گرفتن از فلینت مارکو را انتخاب میکند و دست به کار های وحشتناکی میزند و عواقبش را هم میبیند. همانطور که زن عمو می هم به او میگوید که انتقام مثل زهر میماند و انسان را از چیزی که هست جدا میکند و به یک موجود وحشتناک تبدیل میکند. اما در پایان فیلم پیتر که دیگر تجربه های زیادی کسب کرده است ، پس از آن سکانس تاثیرگذار گفتگو با فلینت مارکو، بخشش را انتخاب میکند و حس میکند که باری از روی دوشش برداشته شده است. (این موضوع بخشش یا انتقام و عواقبش درمورد رابطه پیتر- هری هم دیده میشود.)

و در پایان فیلم ، که رفاقت و معرفت را در نقطه اوج خود به نمایش میکشد و نشان میدهد علیرغم تمام فراز و فرود های دوستی پیتر و هری ، این رفاقت میتواند زیباترین اتفاق زندگی باشد!

Whatever comes our way, whatever battle we have raging inside us, we always have a choice. My friend Harry taught me that. He chose to be the best of himself. It’s the choices make us who we are, and we can always choose to do what’s right.

در پایان هم واضح است که باید از کارگردانی فوق العاده سم ریمی یاد کنیم که با ترکیب کمیک بوک های مردعنکبوتی و ژانر های مختلف سینمایی یک اثر قابل توجه تحویل ما داد.

علی عبداللهی